Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweZastosowanie modelu Pozytywnej Interwencji i Wspierania Zachowań w pracy edukacyjnej i wychowawczej z uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi
Słowa kluczowe:
modelu pozytywnej interwencji i wspierania zachowań (PBIS), trudne zachowania, uczniowie ze SPEAbstrakt
W artykule przeanalizowano pochodzenie, zastosowanie i skuteczność modelu Pozytywnej Interwencji i Wspierania Zachowań (PBIS), który jest powszechnie stosowany w Stanach Zjednoczonych od dwudziestu lat. To oparte na badanych podejście ma na celu wspieranie dzieci i młodzieży w zakresie ich potrzeb wynikających z trudności w zachowaniu (Horner et al., 1990). Model PBIS powstał z myślą o udzieleniu niedyrektywnego wsparcia osobom z niepełnosprawnością, ale od lat 90 XX w. znalazł również zastosowanie w tworzeniu efektywnych interwencji i programów na trzech poziomach wsparcia w pracy ze wszystkimi dziećmi, co potwierdzają badania naukowe. Autorzy artykułu zajmują się analizą stosowania modelu PBIS z teoretycznego punktu widzenia, ale też podejmują próbę pokazania praktycznych konsekwencji jego zatasowania w realiach polskiej szkoły.
Downloads
Bibliografia
Anderson C.M., Freeman K.A. (2000), Positive behavior support: Expanding the application of applied behavior analysis, The Behavior Analyst, 23 (1): 85–94.
Baer D.M., Wolf M.M., Risley T.R. (1968), Some current dimensions of applied behavior analysis, Journal of Applied Behavior Analysis, 1 (1): 91–97.
Bandura A. (1977), Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change, Psychological Review, 84 (2): 191–215; doi:10.1037/0033295X.84.2.191.
Barkley R.A. (ed.) (2015), Attention-deficit/hyperactivity disorder: A handbook for diagnosis and treatment (4th ed.), Guilford Press, New York, NY.
Barrish H.H., Saunders M., Wolf M.M. (1969), Good behavior game: effects of individual contingencies for group consequences on disruptive behavior in a classroom, Journal of Applied Behavior Analysis, Summer, 2 (2): 119–124.
Brill S., McCartney A. (2008), Stopping the revolving door: Increasing teacher retention, Politics & Policy, 36 (5): 750–774.
Bronfenbrenner U. (1994), Ecological models of human development, Readings on the Development of Children, 2 (1): 37–43.
Carr E.G., Durand V.M. (1985), Reducing behavior problems through functional communication training, Journal of Applied Behavior Analysis, 18 (2): 111–126.
Christofferson M., Sullivan A.L. (2015), Preservice teachers’classroom management training: a survey of self¬reported training experiences, content coverage, and preparedness, Psychology in the Schools, 52 (3): 248–264.
Cobb N.J. (2001), The child: Infants and children, Mayfield, Mountain View, CA. den Brok P., Wubbels T., van Tartwijk J. (2017), Exploring beginning teachers’ attrition in the Netherlands, Teachers and Teaching, 23 (8): 881–895.
Dunlap G., Kincaid D., Horner R.H., Knoster T., Bradshaw C.P. (2014), A comment on the term “positive behavior support”, Journal of Positive Behavior Interventions, 16 (3): 133–136.
Eck M., Naidoo J., Sachs-Israel M. (2016), The New Global Education Agenda: Education 2030: Developing the New Education agenda: An Inclusive, Comprehensive and Country-owned Process, Globaalikasvatuksen ilmiöitä luokkahuoneessa Suomessa ja maailmalla, 33.
Gajdzica Z. (2011), Sytuacje trudne w opinii nauczyciela klas integracyjnych, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Hobbs N. (1974), Nicholas Hobbs. Teaching children with behavior disorders, Personal Perspectives, 142–167.
Horner R.H, Sugai G. (2015), School-wide PBIS: An Example of Applied Behavior Analysis Implemented at a Scale of Social Importance, Behavior Analysis in Practice, 8: 80–85.
Horner R.H., Dunlap G., Koegel R.L., Carr E.G., Sailor W., Anderson J., O’Neill, R.E. (1990), Toward a technology of “non-aversive” behavioral support, Journal of the Association for Persons with Severe Handicaps, 15: 125–132.
How one school in rural Minnesota is successfully recognizing positive behavior with a school-wide PBIS program (2020), https://www.herok12.com/blog/7-tips-to-implementing-a-schoolwide-pbis-program).
Karasowska A. (2006), Profilaktyka na co dzień. Jak wychowywać i uczyć dzieci z zaburzeniami zachowania, Wydawnictwo Edukacyjne PARPA, Warszawa.
Kuyini A.B., Nasiru M.A., Cornish L. (2016), Exploring Teachers’ Concerns about Student Behaviour in Thailand Primary Schools, International Journal of Whole Schooling, 12 (2): 64–82.
Ludvigsson J.F., Reichenberg A., Hultman C.M., Murray J.A. (2013), A nationwide study of the association between celiac disease and the risk of autistic spectrum disorders, JAMA Psychiatry, 70 (11): 1224–1230.
Melnick S.A., Meister D.G. (2008), A comparison of beginning and experienced teachers' concerns, Educational research quarterly, 31(3): 39–56.
Neul J.L., Sahin M. (2015), Therapeutic advances in autism and other neurodevelopmental disorders, Neurotherapeutics, 12: 519–520.
Nolting H.P. (2004), Jak zachować porządek w klasie, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
Pavlov I.P. (1927), Conditioned reflexes, translated by GV Anrep, Oxford, London.
Piaget J. (1952), The origins of intelligence in children, International Universities Press, New York.
Pinkelman S.E., Horner R.H. (2019), Applying Lessons from the Teaching-Family Model: Positive Behavioral Interventions and Supports, Behavior Analysis in Practice, 42 (2): 233–240.
Positive Behavioral Interventions and Supports (PBIS), https://www.pbis.org (2020).
Prucha J. (2006), Pedeutologia [w:] B. Śliwerski (red.), Pedagogika, t. 2: Pedagogika wobec edukacji, polityki oświatowej i badań naukowych, Wydawnictwo GWP, Gdańsk.
Pyżalski, J. (2012). Agresja elektroniczna i cyberbullying jako nowe ryzykowne zachowania młodzieży. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Rich A., Brandes K., Mullan B., Hagger M.S. (2015), Theory of planned behavior and adherence in chronic illness: a meta-analysis, Journal of Behavioral Medicine, 38 (4): 673–688.
Roane H.S., Fisher W.W., Carr J.E. (2016), Applied behavior analysis as treatment for autism spectrum disorder, The Journal of pediatrics, 175: 27–32.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli (Dz. U. z 2017 r., poz. 1575).
Skinner B.F. (1953), Science and human behavior, Macmillan, Oxford.
Skura M. (2018), Relacje nauczyciela wspomagającego i nauczyciela wiodącego – temat wciąż otwarty, Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej, 1 (29): 66–86.
Smith B., Fox L. (2003), Systems of service delivery: A synthesis of evidence relevant to young children at risk of or who have challenging behavior, Center for Evidence-based Practice: Young Children with Challenging Behavior, Available, www. Challengingbehavior.org.
Strzemieczny J. (1993), Zajęcia socjoterapeutyczne dla dzieci i młodzieży, PTP, Warszawa.
Sugai G., Horner R.H. (2020), Sustaining and scaling positive behavioral interventions and supports: Implementation drivers, outcomes, and considerations, Exceptional Children, 86 (2): 120–136.
Thorndike E.L. (1911), Animal intelligence: Experimental studies, Macmillan, New York.
Todd A.W., Campbell M.L., Meyer G.G., Horner R.H. (2008), The effects of a targeted intervention to reduce problem behaviors elementary school implementation of Check In – Check Out, Journal of Positive Behavior Interventions, 10 (1): 46–55.
Touchette P.E., MacDonald R.F., Langer S.N. (1985), A scatter plot for identifying stimulus control of problem behavior, Journal of Applied Behavior Analysis, 18 (4): 343–351.
Vygotsky L.S. (1978), Mind in society: The development of higher psychological processes, Cambridge, Mass.: Harvard University Press.
Watson J.B.N (1924), Behaviorism, Norton, New York.
Westling D.L. (2010), Teachers and challenging behavior: Knowledge, views, and practices, Remedial and Special Education, 31 (1): 48–63.
Wheeler J.J., Hoover J.H. (1997), A consultative model for the provision of behavioural supports to children with challenging behaviour: Practical approaches for the development of schoolbased support teams, BC Journal of Special Education, 21 (1): 5–15.
Wheeler J.J., Richey D.D. (2019), Behavior management: Principles and practices of positive behavior supports (4th ed.), Pearson.
