Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweRelacje nauczyciela wspomagającego i nauczyciela wiodącego – temat wciąż otwarty
Słowa kluczowe:
relacja, nauczyciel wspomagający, nauczyciel wiodący, edukacja inkluzyjna, szkoła integracyjnaAbstrakt
Model wspólnej edukacji uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (SPE) razem z uczniami pełnosprawnymi w klasie integracyjnej stał się coraz bardziej popularny wśród dzieci ze SPE i ich rodziców. Model ten stanowi wyzwanie dla nauczycieli. Praca w klasach integracyjnych opiera się na potrzebie współpracy pomiędzy nauczycielami regularnymi i wspierającymi, ale może to powodować trudności i często napotykać problemy. Artykuł jest prezentacją badań koncentrujących się na cechach udanej pracy zespołowej. Uczestniczyło w nim 19 uczestników – nauczyciele ogólni i wspierający, studenci studiów podyplomowych oraz studenci studiów drugiego stopnia. Dane zebrane podczas wywiadów w grupach fokusowych prowadzą do następujących wniosków: respondenci reprezentują pogląd, że obowiązkowe jest współtworzenie ogólnych zasad współpracy, wskazują na potrzebę relacji partnerskich, aby działania były skuteczne.
Downloads
Bibliografia
Ablewicz A. (2010), Hermeneutyka i fenomenologia a pedagogika [w:] Podstawy metodologii badań w pedagogice, red. S. Palka, Gdańskie Towarzystwo Psychologiczne, Gdańsk.
Al-Khamisy D. (2013), Edukacja włączająca edukacją dialogu. W poszukiwaniu modelu edukacji ucznia ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa.
Apanel D. (2014), Teoria i praktyka kształcenia integracyjnego osób z niepełnosprawnością w Polsce w latach 189–2014, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Bauwens J., Hourcade J. J., Friend M. (1989), Cooperative teaching: A model for general and special education integration, „Remedial and Special Education”, 10(2).
Bayliss P. (1996), Modele integracji pedagogicznej [w:] Wychowanie i nauczanie integracyjne, red. J. Bogucka, M. Kościelska, Wydawnictwo STO, Warszawa.
Bąbka J. (2001), Edukacja integracyjna dzieci pełnosprawnych i niepełnosprawnych. Założenia i rzeczywistość, Fundacja „Humaniora”, Poznań.
Bobińska-Domżał A. (2014), Współpraca pedagoga specjalnego i nauczyciela przedmiotu w procesie terapii i edukacji uczniów z zaburzeniami ze spektrum autyzmu w kształceniu integracyjnym [w:] Osoba ze stanami ze spektrum autyzmu. Możliwości aktywnego życia, red. J. Kossewska, Wydawnictwo JAK, Poznań.
Bombińska-Domżał A. (2012), Realizacja działań edukacyjnych przez pedagoga specjalnego i nauczyciela przedmiotu w klasie integracyjnej [w:] Aktywizacja ucznia z niepełnosprawnością w szkole różnych obszarach jego edukacji, red. A. Mikrut, P. Majewicz, Wydawnictwo Naukowe UP, Kraków.
Chrzanowska I. (2015), Pedagogika specjalna. Od tradycji do współczesności, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Karków.
Chrzanowska I., Jachimczak B. (2015), Praca wychowawcza w grupie zróżnicowanej – uczeń ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w szkole ogólnodostępnej [w:] Wychowawcze i społeczno- kulturowe kompetencje współczesnych nauczycieli. Wybrane konteksty, red. J. Pyżalski, Wydawnictwo TheQ studio, Łódź.
Douglas S.N., Chapin S.E., Nolan J.F. (2015), Special Education Teachers’ Experiences Supporting and Supervising Paraeducators. Implications for Special and General Education Settings, Teacher Education and Special Education, „The Journal of the Teacher Education Division of the Council for Exceptional Children”, 39(1).
Dryżałowska G. (2001), Obecność teorii „wspólne i swoiste” Aleksandra Hulka we współczesnej pedagogice [w:] Paradygmaty i przeobrażenia edukacji specjalnej w świetle dorobku profesora Aleksandra Hulka, red. G. Dryżałowska, Wydawnictwo Akademickie Żak. Warszawa.
Dukaczewska-Nałęcz A. (1999), Zogniskowane wywiady grupowe – jakościowa technika badawcza [w:] Spojrzenie na metodę. Studia z metodologii badań socjologicznych, red. H. Domański, K. Lutyneska, A.W. Rostocky, IFiS PAN, Warszawa.
Fielding-Barnsley R. (2005), The attributes of a successful Learning Support Teacher in Australian inclusive classrooms, „Journal of Research in Special Educational Needs”, 5(2).
Friend M., Cook L. (1996), Interactions: Collaboration skills for school professionals, White Plains, Longman.
Gajdzica Z. (2007), Perspektywa badań nad systemem kształcenia uczniów niepełnosprawnych w Polsce – analiza możliwej i podejmowanej problematyki badań [w:] Rozwój i funkcjonowanie osób niepełnosprawnych. Konteksty edukacyjne i prawne, red. Z. Gajdzica, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Gajdzica Z. (2009), Wykształcenie nauczycieli pracujących w klasach integracyjnych [w:] Społeczne i edukacyjne uwarunkowania rozwoju oraz funkcjonowania dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością, red. Z. Gajdzica, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Gajdzica Z. (2010), Kilka uwag na temat teorii kształcenia integracyjnego, „Niepełnosprawność”, nr 3.
Gajdzica Z. (2011), Sytuacje trudne w opinii nauczyciela klas integracyjnych, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Gajdzica Z. (2011), Sytuacje trudne w opinii nauczycieli klas integracyjnych, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Karków.
Grzegorzewska M. (1996), Listy do młodego nauczyciela. Cykl I, Wydawnictwo APS, Warszawa.
Grzegorzewska M. (1989), Znaczenie wychowawcze osobowości nauczyciela [w:] Wybór pism, M. Grzegorzewska, PWN, Warszawa.
Hulek A. (1988), Wspólne i swoiste zagadnienia rewalidacji [w:] Pedagogika rewalidacyjna, red. A. Hulek, PWN, Warszawa.
Janiszewska-Nieścioruk Z. (1999), Uwarunkowania efektów społecznej integracji [w:] Z teorii i badań społecznej integracji dzieci niepełnosprawnych, red. A. Maciarz, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Kędzierska J. (2010), Planowanie pracy rewalidacyjnej z dziećmi niewidomym i słabowidzącymi w szkołach ogólnodostępnych [w:] Dajmy szansę niewidomym i słabowidzącym. Poradnik metodyczny dla nauczycieli, red. T. ¯ó³kowska, Wydawnictwo OR TWP, Szczecin.
Koć-Seniuch G. (2000), Współczesne integracyjne systemy i modele kształcenia [w:] Nauczyciel i uczniowie w dyskursie edukacyjnym: wybrane problemy do zajęć konwersatoryjnych z pedagogiki, red. G. Koć-Seniuch, A. Cichocki, Wydawnictwo „Trans Humana”, Białystok.
Konecki K. (2000), Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana, PWN, Warszawa.
Krueger R.A. (1994), Focus groups: A Practical Guide for Applied Research, Thousand Oaks, CA, Sage.
Kubinowski D. (2010), Jakościowe badania pedagogiczne. Filozofia. Metodyka. Ewaluacja, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
Lisek-Michalska J. (2013), Badania fokusowe. Problemy metodologiczne i etyczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Maciarz A. (1987), Integracja społeczna dzieci niepełnosprawnych, WSiP, Warszawa.
Maciarz A. (1992), Wiedza i przekonania o dzieciach niepełnosprawnych nauczycieli szkół masowych [w:] Uczeń niepełnosprawny w szkole masowej, red. A. Hulek, B. Grochmal-Bach, Wydawnictwo WSiP, Kraków.
Maison D. (2001), Zogniskowane wywiady grupowe. Jakościowa metoda badań marketingowych, PWN, Warszawa.
Palak Z., Bujnowska A. (2008), Kompetencje pedagoga specjalnego. Aktualne wyzwania teorii i praktyki, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
Rzedzicka K. D. (2000), Wspólna edukacja: między asymilacją a otwarciem na inność [w:] Człowiek, szkoła, wspólnota: w kręgu edukacji społecznej, red. M. Mendel, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Sadowska S. (2016), Kształcenie osób niepełnosprawnych uwikłane w wartości – od polityki zaangażowania moralnego do praktyk edukacyjnych zaangażowanych w sprawiedliwość, „Człowiek–Niepełnosprawność–Społeczeństwo”, nr 3(33).
Scott T.M. (2017), Training Classroom Management With Preservice Special Education Teachers: Special Education Challenges in a General Education World, Teacher Education and Special Education, „The Journal of the Teacher Education Division of the Council for Exceptional Children”, 40(2).
Sipowicz K., Pietras T. (2017), Wprowadzenie do pedagogiki inkluzyjnej (włączającej), Wydawnictwo Continuo, Wrocław.
Staczewska A., Hodkinson A., Adams G. (2012), Conceptions of inclusion and inclusive Education: a critical examination of the perspectives and practices of teachers in Poland, „Journal of Research in Special Educational Needs”, 3(12).
Szumski G. (1996), Integracyjne kształcenie niepełnosprawnych: sens i granice zmiany edukacyjnej, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa.
Szumski G. (2006), Edukacja inkluzyjna – geneza, istota, perspektywy, „Kwartalnik Pedagogiczny”, nr 1(199).
Szumski G. (2014), Edukacja w³¹czaj¹ca – niedokończony projekt, „Ruch Pedagogiczny”, nr 4.
Walsh J.J., Snyder D. (1993), Cooperative teaching: An effective model for all students, Paper presented at the annual convention the Council for Exceptional Children, San Antonio.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 sierpnia 2017 r., w sprawie warunków organizacji kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci z młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz. U. z 2017 r., poz. 1578).
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r., w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli (Dz. U. z 2017 r., poz. 1575).
