Academic Scientific JournalsVocational activity establishments – a space for development and a necessary link in the vocational activation system or a ghetto legitimising the exclusion of people with disabilities from the open labour market? Employees’ perspective
DOI:
https://doi.org/10.26881/ndps.2023.48.06Keywords:
workplaces, employment support, disability and workAbstract
In this article, based on the experiences of employees with moderate and severe disabilities and exposing their perception of work in a vocational activity establishment, the author presents answers to the key questions of this text: what role do contemporary vocational activity establishments play in the support system? How are these workplaces perceived by people with moderate and severe disabilities employed there? Are they places of socio-occupational rehabilitation preparing employees with disabilities for work in the open market or have they, in confrontation with the free market economy and the fact that not all people with disabilities are able to compete for jobs in the contemporary and very demanding labour market, become sheltered workplaces providing employment for such people? Does this simply make them companies doing business in a neoliberal economy, which, through employment resulting from statutory provisions, counteract unemployment among people with severe and moderate disabilities, which at the same time may polarise their perception: as an indispensable link in the struggle for employment support or a revived relic of a past segregated form of rehabilitation.
Downloads
References
Abbas J. (2017), Economy, exploitation and intellectual disability [w:] R. Malhotra (red.), Disability Politics in a Global Economy. Essays in Honour of Marta Russell, Routledge, Oxfordshire.
Charmaz K. (2009), Teoria ugruntowana. Praktyczny przewodnik po analizie jakościowej, PWN, Warszawa.
Garbat M. (2007), Koszty publiczne z tytułu zatrudniania osób niepełnosprawnych, Aktywizacja Zawodowa Osób Niepełnosprawnych, 1: 169–172.
Garbat M. (2017), Społeczny wymiar niepełnosprawności w teorii ekonomii, Studia Oeconomica Posnaniensia, 10(5): 63–84.
Giermanowska E. (red.) (2014), Zatrudniając niepełnosprawnych. Dobre praktyki w Polsce i innych krajach Europy, Wydawnictwo AGH, Kraków.
Giermanowska E. (2016), Niepełnosprawny jako pracownik i pracodawca [w:] J. Niedbalski, E. Zakrzewska-Manterys (red.), Samodzielni, zaradni, niezależni. Ludzie niepełnosprawni w systemie polityki, pracy i edukacji, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. Łódź.
Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych (2012), Dz. U. z 2012 r., poz. 1169, www. konwencja.org (dostęp: 23.09.2023).
Mikulski J. (1995), Rehabilitacja zawodowa osób niepełnosprawnych [w:] J. Auleytner (red.), Polityka społeczna. Stan i perspektywy, Wyższa Szkoła Pedagogiczna Towarzystwa Wiedzy Powszechnej, Warszawa.
Raport końcowy. Badanie zakładów aktywności zawodowej (2017), PFRON, Warszawa.
Roulstone A., Barnes C. (red.) (2005), Working Futures? Disabled People, Policy and Social Inclusion, Policy Press, Bristol.
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 17 lipca 2012 r. w sprawie zakładów aktywności zawodowej (Dz. U. z 2012 r., poz. 850), http://isap.sejm.gov. pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20120000850 (dostęp: 22.09.2023).
Russell M. (2017), What disability civil rights cannot do: Employment and political economy [w:] R. Malhotra (red.), Disability Politics in a Global Economy. Essays in Honour of Marta Russell, Routledge, Oxfordshire.
Rymsza M., Karwacki A. (2013), Standardy jakości usług jako narzędzia zarządzania procesami świadczenia usług reintegracji (rehabilitacji) społecznej i zawodowej w Centrach Integracji Społecznej, Klubach Integracji Społecznej i Zakładach Aktywności Zawodowej, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. (Dz. U. z 1997 r. Nr 123, poz. 776), https://isap. sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19971230776(dostęp: 22.03.2020).
Waszkowski H. (2016), Ruch spółdzielczości inwalidów i jego znaczenie dla rozwoju rehabilitacji osób niepełnosprawnych w Polsce, Niepełnosprawność. Zagadnienia, problemy, rozwiązania” 4(21): 97–122.
