Uniwersyteckie Czasopisma NaukowePoczucie godności osobistej seniorów - komunikat z badań
DOI:
https://doi.org/10.4467/25439561.NP.19.037.12280Słowa kluczowe:
senior, starość, starzenie się, godność, poczucie własnej godnościAbstrakt
Z danych demograficznych wynika, że Polska, choć na tle innych krajów Europy jest stosunkowo młoda, to jednak zmaga się z kwestią starzenia się społeczeństwa. W artykule zaprezentowano kwestie godności osób starszych, odnoszące się zarówno do szeroko rozumianego szacunku wobec nich, jak i do jej szczególnego aspektu — poczucia godności osobistej seniorów. Przeprowadzone badania własne pokazują, że ani płeć, ani wiek oraz miejsce zamieszkania nie różnicują istotnie statystycznie poczucia godności osobistej seniorów biorących udział w badaniach. Uwzględniając poszczególne wymiary mierzone KPWG-3 autorstwa P. Brudka i S. Steuden można zauważyć pewne różnice, a mianowicie badane seniorki przywiązują większą wagę do tworzenia i podtrzymywania relacji interpersonalnych (Wymiaru relacyjnego) niż badani mężczyźni-seniorzy (p<0,05), co przyczynia się do odczuwania godności osobistej. Jeżeli chodzi o zmienną socjodemograficzną, jaką jest wiek badanych seniorów to uzyskane wyniki wskazują, że wraz z wiekiem wzrasta poczucie utraty godności osobistej badanych seniorów. Z kolei miejsce zamieszkania seniorów nie determinuje poczucia godności osobistej.
Downloads
Bibliografia
Brudek P., Steuden S. (2017), Predyktory poczucia własnej godności. Badania osób w okresie późnej dorosłości, Psychoterapia, nr 4(183), 81–92.
Gajda J. (2003), Godność [w:] T. Pilch (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. 2, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa.
Główny Urząd Statystyczny, Urząd Statystyczny w Łodzi (2015), Jakość życia osób starszych w Polsce na podstawie wyników badania spójności społecznej 2015, http://stat.gov.pl/obszarytematyczne/warunki-zycia/dochody-wydatki-i-warunki-zycia-ludnosci/jakosc-zyciaosob-starszych-w-polsce,26,1.html# (dostęp: 23.07.2018).
Główny Urząd Statystyczny (2016), Notatka przygotowana na posiedzenie Sejmowej Komisji Polityki Senioralnej dotyczące „Informacji Ministra Zdrowia na temat wpływu zmian demograficznych i starzenia się społeczeństwa na organizację systemu ochrony zdrowia i Narodowy Program Zdrowia” (w dniu 19.02.2016 r.); https://stat.gov.pl/files/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5468/24/
/1/ludnosc_w_wieku_60._struktura_demograficzna_i_zdrowie.pdf (dostęp: 23.07.2018).
Klima E. (2015), Ludzie starzy w „Diagnozie Społecznej”. Warunki i jakość życia w roku 2000 i 2005 [w:] A. Janiszewska, Jakość życia ludzi starych - wybrane problemy, Wydział Nauk Geograficznych Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, 83–99.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku, Dz. U. z 2009 r. Nr 114, poz. 946.
Halicka M. (2004), Satysfakcja życiowa ludzi starych, Akademia Medyczna, Białystok.
Kościńska E. (2014), Czynniki wpływające na satysfakcję życiową seniorów, Wychowanie na co dzień, t. 244, nr 1, 38–43.
Łuszczyńska M. (2017), Gerontologiczna praca socjalna – konteksty, definicje, wyzwania, Praca Socjalna, nr 5(33), 5–27.
Pędziwiatr K. (2015), Aktywizacja społeczna osób starszych w Polsce [w:] A. Janiszewska, Jakość życia ludzi starych – wybrane problemy, Wydział Nauk Geograficznych Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, 123–136.
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, przyjęta i proklamowana rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ 217 A (III) w dniu 10 grudnia 1948 r.
Sęk H., Kaczmarek Ł. (2009), Żyć z godnością w zdrowiu i chorobie, Czasopismo Psychologiczne, vol. 2(15), 7–17.
Starnawski W. (2011), Bycie osobą. Podstawy moralności i wychowania, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa.
Steuden S. (2014), Psychologia starzenia się i starości, PWN, Warszawa.
Strzelecki Z. (2015), Współczesne wyzwania demograficzne dla Europy i Polski [w:] E. Giermanowska, M. Racław, M. Rymsza (red.), Kwestia społeczna u progu XXI wieku. Księga jubileuszowa dla Profesor Józefiny Hrynkiewicz, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Szatur-Jaworska B. (2003), Aktywność ludzi starszych na polskim rynku pracy, Gerontologia Polska, nr 11/3, 100–107.
Szarota Z. (2004), Gerontologia społeczna i oświatowa. Zarys problematyki, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków.
Świerżewska D. (2015), Satysfakcja z życia aktywnych i nieaktywnych osób po 60. roku życia, Psychologia Rozwojowa, t. 15, nr 2.
Świtała I.M. (2017), Godność osoby starszej w nowej rzeczywistości społecznej, Roczniki Teologiczne, t. LXIV, z. 10, 5–21.
Tadd W., Bayer A. (2006), Dignity in health and social care for older europeans: implications of a european project, Aging Health, 2/5, 771–779.
Ziomek-Michalak K. (2016), Zasoby osobiste a oczekiwania zdrowotne polskich seniorów, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Departament Statystyki i Prognoz Aktuarialnych (2018), Struktura wysokości emerytur i rent wypłacanych przez ZUS po waloryzacji w marcu 2018 roku, Warszawa, http://www.zus.pl/baza-wiedzy/statystyka/opracowania-tematyczne/struktura-wysokosci-emerytur-i-rent (dostęp: 20.05.2018).
