Realizowanie się w rolach przez kobiety z niepełnosprawnością intelektualną. Raport z badań fokusowych

Autor

  • Katarzyna Ćwirynkało Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Słowa kluczowe:

role kobiece, kobiety z niepełnosprawnością intelektualną, self-adwokaci

Abstrakt

Temat kobiecości w kontekście niepełnosprawności intelektualnej nie zyskał dotychczas w literaturze przedmiotu dużej uwagi. Artykuł ten koncentruje się na rolach kobiet zaprezentowanych z perspektywy kobiet – self-adwokatów z niepełnosprawnością intelektualną. Autor przedstawia raport z badań przeprowadzonych w trzech grupach kobiet, które wzięły udział w wywiadach fokusowych (liczba uczestniczek – 21, wiek – 21–60 lat, niepełnosprawność intelektualna – od stopnia lekkiego do umiarkowanego). Główny problem badawczy brzmiał: jakie są doświadczenia własne kobiet self-adwokatów z niepełnosprawnością intelektualną w kontekście pełnionych ról związanych z płcią? Wyniki pokazują, że kobiecość jest silnie wiązana z wypełnianiem określonych ról społecznych, np. partnerki/żony czy matki. Uczestniczki wyróżniają różne role, przy czym można było dokonać ich podziału na dostępne (tutaj wyodrębniono role wypełniane i niewypełniane przez uczestniczki) i niedostępne dla badanych kobiet.

Downloads

Download data is not yet available.

Bibliografia

Akhtar S. (2018), Sexuality education in girls with intellectual and developmental disabilities and role of mothers, Pakistan Journal of Psychological Research, 33 (Special Issue): 389–400.

Assarroudi A., Heydari A. (2016), Phenomenography: A Missed Method in Medical Research, Acta Facultatis Medicae Naissensis, 33 (3): 217–225.

Bartnikowska U. (2019), Korzenie kobiecości w ujęciu kobiet z niepełnosprawnością intelektualną, Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej, 35: 144–155.

Bartnikowska U., Chyła A., Ćwirynkało K. (2013), Niepełnosprawność a macierzyństwo – możliwości i bariery. Studium fenomenograficzne samotnych matek z niepełnosprawnością intelektualną, Studia nad rodziną, 33 (2): 29–52.

Bogenschutz M., Novak Amado A. (2016), Social Inclusion for People with IDD: What We Know and Where We Go From Here[w:] Critical Issues in Intellectual and Developmental Disabilities: Contemporary Research, Practice, and Policy, AAIDD, Washington.

Bornman J., Rathbone L. (2016), A sexuality and relationship training for women with intellectual disabilities: a social story approach, Sexuality & Disability, 34 (3): 269–288.

Charmaz K. (2009), Teoria ugruntowana. Praktyczny przewodnik po analizie jakościowej, PWN, Warszawa.

Chodkowska M. (1993), Kobieta niepełnosprawna. Socjopedagogiczne problemy postaw, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.

Ćwirynkało K. (2013), Dlaczego koniec edukacji nie jest początkiem integracji społecznej? Osoby dorosłe z niepełnosprawnością intelektualną w lokalnej przestrzeni [w:] Z. Gajdzica (red.), Człowiek z niepełnosprawnością w rezerwacie przestrzeni publicznej, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków, 201–220.

Ćwirynkało K. (2018), Kobiecość z perspektywy kobiet z niepełnosprawnością intelektualną – raport z badań fokusowych, Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej, 32: 293–300.

Ćwirynkało K., Byra S., Żyta A. (2017), Sexuality of adults with intellectual disabilities as described by support staff workers, Croatian Review of Rehabilitation Research, 53, Suppl.: 15–22.

Flick U.,(2010), Projektowanie badania jakościowego, PWN, Warszawa.

Gibbs G. (2011), Analiza danych jakościowych, PWN, Warszawa.

Husserl E. (1989), Nastawienie nauk przyrodniczych i humanistycznych. Naturalizm, dualizm i psychologia psychofizyczna [w:] Z. Krasnodębski (red.), Fenomenologia i socjologia, PWN, Warszawa, 53–74.

Kalka D., Karcz B. (2016), Identity dimensions versus proactive coping in late adolescence while taking into account biological sex and psychological gender, Polish Psychological Bulletin, 47 (3): 300–310.

Kumaniecka-Wiśniewska A. (2006), Kim jestem? Tożsamość kobiet upośledzonych umysłowo, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa.

Malacrida C. (2009), Performing motherhood in a disablist world: dilemmas of motherhood, femininity and disability, International Journal of Qualitative Studies in Education, 22 (1): 99–117.

Marton F. (1981), Phenomenography – Describing Conceptions of the World Around Us, Instructional Science, 10: 177–200.

McCarthy M. (2014), Women with intellectual disability: Their sexual lives in the 21st century, Journal of Intellectual & Developmental Disability, 39 (2): 124–131.

Morgan D.L. (1996), Focus Groups, Annual Review of Sociology, 22: 129–152.

Nowak A. (2018), Dorosłość kobiet z niepełnosprawnością ruchową – szanse i zagrożenia, Niepełnosprawność i Rehabilitacja, 1: 54–61.

Olszak-Krzyżanowska B. (2006), Problemy zmiany ról społecznych osób z nabytą niepełnosprawnością narządu ruchu [w:] H. Ochonczenko, A. Nowicka (red.), Potrzeby osób niepełnosprawnych w warunkach globalnych przemian społeczno-gospodarczych, t. 1, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.

Parchomiuk M. (2016), Seksualność człowieka z niepełnosprawnością intelektualną, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.

Paulston R.G. (1993), Pedagogika porównawcza jako pole nakreślania konceptualnych map teorii paradygmatów [w:] Z. Kwieciński, L. Witkowski (red.), Spory o edukację. Dylematy i kontrowersje we współczesnych pedagogiach, IBE, Edytor, Warszawa-Toruń, 25–50.

Ramik-Mażewska I. (2015), Everyday life of intellectually disabled women. A special educator’s perspective, Opuscula Sociologica, 1: 59–69.

Rushbrooke E., Murray C., Townsend S. (2014), The experiences of intimate relationships by people with intellectual disabilities: A qualitative study, Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 27 (6): 531–541.

Schaafsma D., Kok G., Stoffelen J., Curfs L. (2017), People with intellectual disabilities talk about sexuality: implications for the development of sex education, Sexuality & Disability, 35 (1): 21–38.

Smykowski B. (2006), Poczucie intymności a proces formowania tożsamości [w:] M. Beisert (red.), Seksualność w cyklu życia człowieka, PWN, Warszawa.

Stoffelen J.M.T., Schaafsma D., Kok G., Curfs L.M.G. (2018), Women who love: An explanatory study on experiences of lesbian and bisexual women with a mild intellectual disability in the Netherlands, Sexuality & Disability, 36 (3): 249–264.

Walker-Hirsch L. (2002), Building relationships/social and sexual development [w:] W.I. Cohen, L. Nadel, M,E. Madnick (red.), Down Syndrome. Vision for the 21st Century, Wiley-Liss, New York, 305–315.

Żyta A. (2018), Wspieranie samostanowienia osób z niepełnosprawnościami jako istotny element rehabilitacji, Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej, 30: 36–49.

Pobrania

Opublikowane

2020-05-11

Jak cytować

Ćwirynkało, K. . (2020). Realizowanie się w rolach przez kobiety z niepełnosprawnością intelektualną. Raport z badań fokusowych. Niepełnosprawność, (38), 155–169. Pobrano z https://czasopisma.bg.ug.edu.pl/index.php/niepelnosprawnosc/article/view/5682