Uniwersyteckie Czasopisma NaukowePostawy (przekonania) nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej wobec edukacji inkluzyjnej – struktura badanego zjawiska
Słowa kluczowe:
edukacja włączająca, postawy nauczycieli, inkluzja, struktura edukacji inkluzyjnejAbstrakt
Artykuł został poświęcony postawom (przekonaniom) nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej wobec edukacji inkluzyjnej. Prezentuje wyniki badań dotyczące struktury edukacji inkluzyjnej, która wyłania się z przekonań badanych nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej. W wyniku statystycznej analizy ładunków czynnikowych wskazano cztery obszary przekonań wyrażanych przez badanych nauczycieli: przekonanie o sensowności edukacji inkluzyjnej, przekonanie o braku barier do wdrażania edukacji inkluzyjnej, postawę izolacyjną wobec dzieci ze SPE oraz postawę prowłączającą przejawianą wobec dzieci ze SPE. Analiza wyników badań wskazuje na pewne zależności zachodzące pomiędzy postawami (przekonaniami) badanych nauczycieli wobec edukacji inkluzyjnej i uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi a wiekiem, latami pracy z uczniem ze SPE oraz udziałem w kursach doskonalących badanych nauczycieli. Zaprezentowane badania wskazują kierunek dalszych empirycznych poszukiwań ukierunkowanych na rozpoznanie przyczyny, dlaczego nauczyciele uczestniczący w doskonaleniu zawodowym w zakresie pracy z uczniem ze SPE z jednej strony wyrażają przekonanie o sensowności edukacji inkluzyjnej, a z drugiej charakteryzują się postawą izolacyjną wobec uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
Downloads
Bibliografia
Al-Khamisy D. (2013), Edukacja włączająca edukacją dialogu. W poszukiwaniu modelu edukacji ucznia ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej Warszawa.
Barłóg K. (2018), Edukacja i zmian – nastawienia empatyczne nauczycieli i uczniów w edukacji inkluzyjnej, „Edukacja – Technika – Informatyka”, 1(23): 211–217.
Chodkowska M., Kazanowski Z. (2007), Socjopedagogiczne konteksty postaw nauczycieli wobec edukacji integracyjnej, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
Chodkowska M., Kazanowski Z. (2005), Postawy nauczycieli wobec integracji szkolnej dzieci niepełnosprawnych, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin – Polonia”, 17: 139–154.
Chrzanowska I. (2019), Postawy wobec edukacji włączającej – jakie skutki? [w:] Edukacja włączająca w przedszkolu i szkole, I. Chrzanowska, G. Szumski (red.), Wydawnictwo FRSE, Warszawa.
Ćwirynkało K., Żyta A. (2015), Przekonania nauczycieli na temat edukacji włączającej uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Raport z badań, „Szkoła Specjalna”, 4: 245–259.
Europejska Agencja ds. Specjalnych Potrzeb i Edukacji Włączającej (2014), Pięć kluczowych przesłań dla edukacji włączającej. Od teorii do praktyki, Europejska Agencja ds. Specjalnych Potrzeb i Edukacji Włączającej, Odense.
Gajdzica Z. (2014), Kategorie sukcesów w opinii nauczycieli klas integracyjnych, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Gajdzica Z. (2011), Opinie nauczycieli szkół ogólnodostępnych na temat edukacji włączającej uczniów z lekki upośledzeniem umysłowym w kontekście toczącej się reformy kształcenia specjalnego [w:] Uczeń z niepełnosprawnością w szkole ogólnodostępnej, Z. Gajdzica (red.), Oficyna Wydawnicza Humanitas, Sosnowiec.
Jachimczak B. (2018), Kształcenie nauczycieli dla edukacji włączającej, „Studia Edukacyjne”, 48: 33–43.
Janiszewska-Nieścioruk Z., Zaorska M. (2014), Prowłączające zmiany w systemie polskiej edukacji – nowe możliwości, ograniczenia i wyzwania, „Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej”, 4: 9–28.
Janiszewska-Nieścioruk Z., (2013), Elastyczność i różnorodność prowłączających działań irozwiązań w systemie edukacji jako remedium w kształceniu uczniów o specjalnych potrzebach, „Konteksty Pedagogiczne”, 1: 79–89.
Lechta V. (2010), Pedagogika integracyjna kontra edukacja inkluzyjna (włączająca): podobieństwa i różnice [w:] Krakowska pedagogika specjalna, J. Wyczesany (red.), Wydawnictwo Naukowe UP, Kraków.
Mittler P. (2000), Working Towards Inclusive Education, Fulton, Londyn.
Mudło-Głagolska K., Lewandowska M. (2018), Edukacja inkluzyjna w Polsce, „Przegląd Pedagogiczny”, 2: 202–-214.
Paradowska E. (2020), Edukacja inkluzyjna w perspektywie nauczycieli przedszkoli ogólnodostępnych, Szkoła Specjalna, 2: 85–98.
Skałbania B., Babiarz M. (2018), Edukacja włączająca jako przestrzeń dla rozwoju czy ryzyko wykluczenia i marginalizacji ucznia?, „Student Niepełnosprawny. Studia i Rozprawy”, 18(11): 17–27.
Skibska J. (2019), W kierunku normalizacyjnych zmian w obszarze edukacji inkluzyjnej i społecznego włączania uczniów o zróżnicowanych potrzebach edukacyjnych [w:] Nauczyciel i uczeń w kontekście społecznych przemian i oczekiwań, J. Skibska (red.), Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Skibska J. (2016), Edukacja włączająca w opinii nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej – analiza segmentacyjna. Doniesienia z badań, „Problemy Edukacji, Rehabilitacji i Socjalizacji Osób Niepełnosprawnych”, 22(1): 161–174.
Skotnicka B. (2019), Rozumienie pojęcia edukacja włączająca przez nauczycieli szkół ogólnodostępnych, „Kultura i Edukacja”, 1(123): 230–247.
Szarfenberg R. (2003), Problemy definicyjne zjawiska wykluczenia, Raport Grupy nr 2 Zespołu Zadaniowego ds. Integracji Społecznej Ministerstwa Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa.
Zacharuk T. (2011), Edukacja włączająca szansą dla wszystkich uczniów, Mazowiecki Kwartalnik Edukacyjny „Meritum”, 1(20): 2–7.
