Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweGniew, współczucie, solidarność – w stronę politycznie i krytycznie zorientowanej pedagogiki emocji
Słowa kluczowe:
polityczne emocje, afekty, pedagogika emocji, solidarność, gniewAbstrakt
This paper will address an issue that is not often discussed in the context of civic and democratic education – the shaping of political emotions. My main purpose is to outline pedagogical currents that are oriented towards cultivating the ability to identify with the suffering of the Other. This emotional identification is based on an ability to perceive structural processes that generate marginalisation and injustice and can serve as a basis for an affirmative, collective action. The thesis presented in this paper is that educational institutions should work towards fostering democratic and collective forms of subjectivity. Drawing on ideas from the existing literature I will discuss the political dimension of anger and the notion of critical pedagogy of compassion that are placed in a broader perspective of radically conceived solidarity.
Downloads
Bibliografia
Ahmed S. (2014), The cultural politics of emotion. Edinburgh, Edinburgh University Press.
Amsler S.S. (2011), From ‘therapeutic’ to political education: The centrality of affective sensibility in critical pedagogy. „Critical Studies in Education”, 52(1).
Arendt H. (2003), O rewolucji. Warszawa, Czytelnik.
Baker J.L., Cantillon K.S., Walsh J.(2004), Equality: From Theory to Action. Hampshire, Palgrave Macmillan.
Baker J., Lynch K., Lyons M., Feeley M., Hanlon N. Walsh J., Cantillon S. (2009), Affective equality: Love, care and injustice. Hampshire, Palgrave Macmillan.
Baron-Cohen S. (2011), Zero Degrees of Empathy: A New Theory of Human Cruelty. London, Penguin.
Bauman Z. (2004), Życie na przemiał. Kraków, Wydawnictwo Literackie.
Biesta G.J.J. (2007), Education and the democratic person: Towards a political understanding of democratic education. „Teachers College Record”, 109(3).
Biesta G.J.J. (2011a), From Teaching Citizenship to Learning Democracy. W: G.J.J. Biesta, Learning Democracy in School and Society. Education Lifelong Learning and the Politics of Citizenship. Rotterdam Boston Taipei, Sense Publishers.
Biesta G.J.J. (2010), Good Education in an Age of Measurement: Ethics, Politics, Democracy. London, Paradigm Publishers.
Biesta G.J.J. (2013), Beautiful Risk of Education. London, Routledge Taylor & Francis Group.
Boler M. (2005), Feeling power: Emotions and education. New York, London, Routledge.
Boler M. (1997), Disciplined emotions: Philosophies of educated feelings. „Educational Theory”, 47(2).
Boler M., Zembylas M. (2016), Interview with Megan Boler: From ‘Feminist Politics of Emotions’ to the ‘Affective Turn’. W: M. Zembylas, P.A. Schulz (Eds.), Methodological advances in research on emotion and education. Springer International Publishing.
Boltanski L. (1999), Distant Suffering: Morality, Media and Politics. Cambridge, Cambridge.
Chutorański M., Szwabowski O. (2016), O potrzebie pedagogiki radykalnej solidarności – zaproszenie do dyskusji. „Teraźniejszość-Człowiek-Edukacja”, 1(73).
Clarke S., Hoggett P., Thompson S. (Eds.) (2006), Emotion, politics and society. Hampshire, Palgrave Macmillan.
Critchley S. (2006), Nieustające żądanie. Etyka polityczna. Wrocław, Wydawnictwo Naukowe DSW.
Delanty G. (2008), Fear of others: social exclusion and the European crisis of solidarity. „Social Policy & Administration”, 42(6).
De Lissovoy N., Brown A.L. (2013), Antiracist solidarity in critical education: Contemporary problems and possibilities. „The Urban Review”, 45(5).
Frank T. (2008), Co z tym Kansas? Czyli opowieść o tym, jak konserwatyści zdobyli serce Ameryki, Warszawa, Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Frank, T. (2016), Listen, Liberal: Or, What Ever Happened to the Party of the People?. Hampshire, Palgrave Macmillan.
Freire P. (1985), The Politics of Education. Culture, Power and Liberation. Westport, Connecticut, London, Bergin & Garvey.
Freire P. (2000), Pedagogy of the Oppressed. 30th Anniversary Edition, New York, London, Continuum.
Gawlicz K., Rudnicki P., Starnawski M. (2015), Dyskryminacja w szkole – obecność nieusprawiedliwiona. O budowaniu edukacji antydyskryminacyjnej w systemie edukacji formalnej w Polsce. Raport z badań. Warszawa, Towarzystwo Edukacji Antydyskryminacyjnej.
Hessel S. (2011), Czas oburzenia, Warszawa, Oficyna Naukowa.
Hoggett P., Thompson S. (Eds.) (2012), Politics and the emotions: The affective turn in contemporary political studies. New York, London, Continuum.
Jankowicz G., Mościcki P. (2008), Projekt homo sacer. W: G. Agamben, Stan wyjątkowy. Homo sacer 2, Kraków, Korporacja Ha!art.
Karwowska-Struczyk M. (2009), Dziecko i rówieśnicy w społecznym świecie wczesnej edukacji. W: D. Klus-Stańska, M. Szczepska-Pustkowska (red.), Pedagogika wczesnoszkolna – dyskursy, problemy, rozwiązania. Warszawa, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Lemmings D., Brooks A. (2014), Emotions and social change: Historical and sociological perspectives. New York, London, Routledge.
Margonis F. (2007), A relational ethic of solidarity?. „Philosophy of Education Archive”.
Męczkowska A. (2007), Edukacja a problem kształtowania relacji społecznych: pomiędzy wyzwaniem podmiotowości a interwencją w związek człowieka i świata. W: J. Rutkowiak, D. Kubinowski, M. Nowak (red.), Edukacja, morlaność, a sfera publiczna: materiały z VI Ogólnopolskiego Zjazdu Pedagogicznego PTP. Lublin, Oficyna Wydawnicza „Verba”.
Mouffe C. (2010), From antagonistic politics to an agonistic public space. Re-public, http://www. re-public. gr/en, 10.10.2016.
Mouffe C. (2005), On the Political. London, Routledge.
Nussbaum M.C. (2013), Political emotions. Harvard, Harvard University Press.
Ost D. (2007), Klęska „Solidarności”. Gniew i polityka w postkomunistycznej Europie, Warszawa, Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza SA.
Pedwell C. (2016), De-Colonising Empathy: Thinking Affect Transnationally. „A Journal of Womens Studies”, 16(1).
Power F. (1999), Emotions and Education. New York, London, Routledge.
Rancière J. (1991), The Ignorant Schoolmaster: Five lessons in intellectual emancipation. Stanford California, Stanford University Press.
Ruitenberg C.W. (2010), Learning to articulate: From ethical motivation to political demands. „Philosophy of education”.
Ruitenberg C. (2010a), Conflict, affect and the political: On disagreement as democratic capacity. „Factis Pax”, 4(1).
Ruitenberg C.W. (2009), Educating political adversaries: Chantal Mouffe and radical democratic citizenship education. „Studies in Philosophy and Education”, 28(3).
Sikora K. (2015), Antyimigrancki hejt z internetu przenosi się na szkolne korytarze. „Ty imigrancie” jak „ty głupku”. http://natemat.pl/155547,antyimigrancki-hejt-z-internetu-przenosi-sie-na-szkolne-korytarze-ty-imigrancie-jak-ty-glupku, 13.11.2016.
Starego K (2014), Od politycznych żądań do politycznych rozwiązań: podstawy edukacji demokratycznej. W: K. Gawlicz, P. Rudnicki, M. Starnawski, T. Tokarz (red.), Demokracja i edukacja: dylematy, diagnozy, doświadczenia. Wrocław, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
Starego K. (2016), Odmowa teraźniejszości czyli o odbywatelnianiu dzieci i udziecinnianiu obywateli. „Teraźniejszość-Człowiek-Edukacja”, 3(75).
Starego K. (2016a), Poza dyskurs kompetencji w edukacji krytycznej. „Trzeci termin” oraz Paula Freirego i Jacquesa Rancière’a idea dialogu „zapośredniczonego”. „Forum Oświatowe”, 1(55).
Suchecka J. (2015), „Ty uchodźco” krzyczeli i pobili szóstoklasistę. http://wyborcza.pl/1,75398,19013631,ty-uchodzco-krzyczeli-i-pobili-szostoklasiste.html, 13.11.2016.
Suchecka J. (2015), „Imigrant” brzmi jak obelga. Jak wyzywają się uczniowie podstawówek. http://wyborcza.pl/1,75248,18874969,imigrant-brzmi-jak-obelga-jak-wyzywaja-sie-uczniowie-podstawowek.html, 13.11.2016.
Wiłkomirska A. (2013), Wiedzieć i rozumieć, aby być obywatelem. Studium empiryczne. Warszawa, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Zembylas M. (2008), Mobilizing Anger for Social Justice in Education. W: M. Zembylas, The Politics of Trauma in Education. Hampshire. Palgrave Macmillan.
Zembylas M. (2013a), Critical pedagogy and emotion: Working through ‘troubled knowledge’in posttraumatic contexts. „Critical Studies in Education”, 54(2).
Zembylas M. (2013), The „crisis of pity” and the radicalization of solidarity: Toward critical pedagogies of compassion. „Educational Studies”, 49(6).
Zembylas M. (2006), Witnessing in the classroom: The ethics and politics of affect. Educational Theory, 56(3).
Zielińska A. (2008), Nastoletni uczniowie o demokracji. Uwarunkowania społeczno-demograficzne i edukacyjne poglądów młodzieży. Warszawa, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
