Bojownik czy błazen? Ibsenowski "Wróg ludu" w teatrze polskim
DOI:
https://doi.org/10.26881/ss.2019.23.03Słowa kluczowe:
Henryk Ibsen, Wróg ludu, teatr polski, historia teatruAbstrakt
The article presents traditional and modern approaches to Ibsen’s An Enemy of the People in the Polish theatre. Banned in Poland for almost a decade (the country was a part of three different states until 1918), first staged in 1891, continuously censored, the play became a part of the national debate on freedom and rebellion, for a long time staged as a manifesto, even though Ibsen’s popularity lessened. The political approach was re-invented in the communist 1970s and 1980. After a thirty years’ gap, Ibsen’s masterpiece premiered recently in Cracow, directed by a famous and controversial artist of the younger generation.
Downloads
Bibliografia
Adamczewski, Z. (1969). Tragiczny protest. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Adamski, J. (1979). Kulisy 20.
[b.a.]. (1903). Przegląd Polityczny, Społeczny i Literacki 222.
[b.a.]. (1926). Życie Teatru 21.
[b.a.]. (1979). Donkiszoci. [Rozmowy z licealistami warszawskimi]. Filipinka 11.
Bałus, M. (2015). Współczesne drobnoustroje, http://magazyn.o.pl/2015/maria-balus-wspolczesne-drobnoustroje/#/ [dostęp: 14.10.2016].
Błażewicz, O. (1982). Plakat z Januszem Michałowskim. Głos Wielkopolski 171.
Bober, J. (1978). Realizm Ibsena. Gazeta Południowa 109.
Boy-Żeleński, T. (1966). Pisma. T. 24. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Boy-Żeleński, T. (1968). Pisma. T. 25. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Brumer, W. (1926). Dzień Polski 126.
Brumer, W. (1986). Tradycja i styl w teatrze. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Bujański, J.R. (1933). Biuletyn Teatru Kameralnego 1.
Bujański, J.R. (1980). Karol Adwentowicz (szkic do portretu). Miesięcznik Literacki 2.
Churski, A. (1981). Kto jest wrogiem ludu?. Gazeta Pomorska 32.
Dobrowolski, A. (1891). Kurier Polski 284.
Domagała, T. (2015). „Wróg ludu” u bram Starego Teatru – Ibsen w reżyserii Klaty, http://domagalasiekultury.pl/2015/11/12/wrog-ludu-u-bram-starego-teatru-ibsen-w-rezyserii-klaty/ [dostęp: 14.10.2016].
Frühling, J. (1964). W moim kalejdoskopie. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Gembicki, J. (1946). Życie Warszawy 31.
Głogowski, K. (1979). Człowiek i inni. Kierunki 27.
Gogol, M. (1987). Rewizor. Tłum. J. Tuwim. Warszawa: Wydawnictwo Współpraca.
Górny, A. (1982). „Wróg ludu” w Poznaniu. Nurt 8.
Hro. (1933), Kurier Wileński 135.
Irzykowski, K. (1995). Pisma teatralne. T. 1. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Jaszcz [Szczepański J.A.]. (1979). Jak serio, to serio. Perspektywy 22.
Kar. Beyl. (1933), Dobry Wieczór!. Kurier Czerwony 233.
Katafiasz, O. (2015). Cena sprzeciwu, http://teatralny.pl/recenzje/cena-sprzeciwu,1250.html [dostęp: 14.10.2016].
Koźbiel, J. (1982). Niepokonany. Tygodnik Kulturalny 36.
[Krechowiecki, A.]. (1891). ***. Gazeta Lwowska 290.
Kusztelski, B. (1982). Wróg ludu, czyli romantyk z opornikiem. Gazeta Poznańska 209.
Kusztelski, B. (1983). Od „Terrorystów” do „Maestra”. Gazeta Poznańska 118.
Kutz, K. (1979). O jutrzejszej premierze i najnowszym filmie rozmawiamy z Kazimierzem Kutzem. Kurier Polski 77.
Kydryński, L. (1979). Kurier Warszawski. Przekrój 1783.
Lewko, M. (1996). Obecność Skandynawów w polskiej kulturze teatralnej w latach 1876–1918.
Lublin: Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Majcherek, J. (1983). Anegdoty prowincjonalne. Teatr 8.
Michalik, J. (1971). Twórczość Ibsena w sądach krytyki polskiej 1875–1906. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Niesiobędzki, J. (1982). Jaki Ibsen jest dziś współczesny?. Fakty 36.
Osterloff, B. (1979). Racja czy siła?. Teatr 13.
P[rokesch], W. (1891). Tygodnik Ilustrowany 97.
Pannenkowa, I. (1926). Warszawianka 144.
Pastuszewski, S. (1981). Przedziwne zjawisko. Kujawy 7.
Piechocka, E. (1981). Ibsen w soczewce aktualności. Kujawy 7.
Pleśniarowicz, K. (1978). Człowiek urodził się buntownikiem… Dziennik Polski 108.
Pysiak, K. (1979). Ibsen, czyli jak być współczesnym dramaturgiem. Zwierciadło 23.
Rudnicka, A. (1980). Druga dyrekcja Kazimierza Wroczyńskiego w Teatrze Miejskim w Łodzi (1933/1934–1936/37). W: S. Kaszyński (red.), Teatr przy ulicy Cegielnianej. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie.
Sage, S.F. (2006). Ibsen and Hitler: The Playwright, the Plagiarist, and the Plot for the Third Reich. New York: Carroll & Graf Publishers.
Sieradzki, J. (2016). Subiektywny spis aktorów teatralnych 2016, http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/227488.html [dostęp: 14.10.2016].
Sierecki, S. (1978). „Wróg ludu”. Wieczór Wybrzeża 137.
Słonimski, A. (1982). Gwałt na Melpomenie. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe.
Starczak-Kozłowska, K. (1981). Ibsen na dzisiaj. Fakty 12.
Syga, T. (1946). Gazeta Ludowa, 12.02.
Syga, T. (1958). Ostatni z największych. Stolica 31.
Szczawiej, J. (1946). Teatr 1–2.
Szybist, M. (1978). Wróg ludu. Echo Krakowa 106.
Szymański, P. (1981). Za cenę aktualności… Dziennik Wieczorny 26.
Van Laan, Th.F. (2006). Ibsen and Nietzsche. Scandinavian Studies 78 (3).
Wierzyński, K. (1938). W garderobie duchów. Lwów: Książnica-Atlas.
Wojtczak, M. (2016). Teatr na scenie polityki 1944–1969. Warszawa: Studio Emka.