Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweDroga do lepszej wersji siebie – wytyczne etyczne dotyczące sztucznej inteligencji w edukacji
DOI:
https://doi.org/10.26881/kg.2025.1.06Słowa kluczowe:
AIED, nauczyciel AI, nauczyciel jako człowiek, wartości i relacje międzyludzkie, etyka i dobrostanAbstrakt
Artykuł analizuje etyczne i praktyczne implikacje zastosowania sztucznej inteligencji w edukacji (AIED), koncentrując się na jej wpływie na wartości ludzkie i relacje międzyludzkie. Choć AI oferuje korzyści, takie jak spersonalizowane nauczanie i poprawa wyników w nauce, niesie również ze sobą zagrożenia, takie jak ograniczenie myślenia krytycznego, nadmierne uzależnienie oraz obawy związane z prywatnością. Podkreślono także utratę kreatywności, uczenia ucieleśnionego oraz autentycznego kontaktu międzyludzkiego jako istotne problemy. Rola nauczyciela jako człowieka pozostaje kluczowa w promowaniu rozwoju osobistego oraz nauki społeczno-emocjonalnej. Inicjatywa FIRE (Forum for the International Renewal of Education) ma na celu integrację etyki, dobrostanu oraz kompetencji XXI wieku w edukacji opartej na AI. Głównym tematem artykułu jest zgodność sztucznej inteligencji z fundamentalnymi wartościami, takimi jak empatia, odporność i uczciwość. Ostatecznie artykuł opowiada się za podejściem skoncentrowanym na człowieku, w którym AI wspiera – a nie zastępuje – ludzki rozwój poprzez wspólnotę i relacje.
Downloads
Bibliografia
Bit D., Biswas S., Nag, M., The Impact of Artificial Intelligence in Educational System, “International Journal of Scientific Research in Science and Technology” 2024, Volume 11, Issue 4, p. 419–427 IJSRST2411424.pdf [Downloaded: 3 May 2025].
Vieriu A., M. Petrea, G., The Impact of Artificial Intelligence (AI) on Students, “Academic Development. Education Sciences” 2025, 15(3), p. 343. https://doi.org/10.3390/educsci15030343 [Downloaded: 22 April 2025].
Holms W., Tuomi I., State of the art and practice in AI in education, “Eur J Educ” 2022, 57: 542–570. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1111/ejed.12533 [Downloaded: 18 April 2025].
Gloviczky, A holnapután iskolája, Felkészülés az emberi jövőre, 2024.
Kiss O., “AI and Its Philosophy – Parallel Stories”, in: Szívós, Mihály (szerk.) Szanto, Tibor R. (szerk.), Knowledge, Controversy, Virtuality: Studies in honour of László Ropolyi on his 75th birthday, L’Harmattan, Hungarian Philosophical Socety, Budapest 2025, 170 p.
WEF Future of Job Report: https://www.weforum.org/publications/the-futureof-jobs-report-2025/ [Downloaded: 15 January 2025].
DICASTERY FOR THE DOCTRINE OF THE FAITH and DICASTERY FOR CUTURE AND EDUCATION (2025): ANTIQUA ET NOVA Note on the Relationship BetweenArtificial Intelligence and Human Intelligence: https://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/documents/rc_ddf_doc_20250128_antiqua-et-nova_en.html [Downloaded: 3 May 2025].
U. S. Department of Education, Office of Educational Technology: Artificial Intelligence and Future of Teaching and Learning: Insights and Recommendations, Washington, DC, 2023. This report is available at: https://tech.ed.gov
Mitra S., The hole in the wall: self organising systems in education 2006: https://www.researchgate.net/publication/50993473 [Downloaded: 5 May 2025].
Qadir J., Engineering Education in the Era of ChatGPT: Promise and Pitfalls of Generative AI for Education 2022: https://www.researchgate.net/publication/366712815_Engineering_Education_in_the_Era_of_ChatGPT_Promise_and_Pitfalls_of_Generative_AI_for_Education [Downloaded: April 17 2025]. FIRE Manifesto (2017).
Petrova K., Nevarez M., Waldinger R., Schulz M., Emotional Support Across Adulthood: A 60-Year Study of Men’s Social Networks, “Psychology and Aing” 2024, No. 39(8), p. 933–945.
Root-Bernstein R., Root-Bernstein M., Sparks of genius: The thirteen thinking tools of creative people, Houghton, Mifflin and Company 1999.
Briedis M., Navarro M., Conceptual problems with disembodied cognition in learning environment(s) and the alternative of embodied creativity, “Creativity Studies” 2024, 17(1), p. 244–253; https://doi.org/10.3846/cs.2024.20755.
