Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweFunkcjonowanie poznawcze osób tracących wzrok w późnej dorosłości - przegląd badań
DOI:
https://doi.org/10.4467/25439561.NP.19.041.12284Słowa kluczowe:
niepełnosprawność wzroku, późna dorosłość, procesy poznawcze, osoby niewidome, zaburzenia poznawczeAbstrakt
Niepełnosprawność wzroku jest jedną z najczęściej występujących dolegliwości w grupie osób w późnej dorosłości. Wpływa nie tylko na niemożność wykonywania podstawowych czynności, lecz także ogranicza samodzielność, spowalnia proces myślenia i kodowanie informacji. Artykuł prezentuje najnowsze badania na temat obniżenia funkcji poznawczych u osób w podeszłym wieku z niepełnosprawnością wzroku. Autorki zwróciły uwagę na trudności poznawcze pacjentów z zaćmą, jaskrą, zwyrodnieniem barwnikowym siatkówki, zwyrodnieniem plamki żółtej oraz retinopatią cukrzycową.
Downloads
Bibliografia
Baker M.L., Wang J.J., Rogers S. (2009), Early age-related macular degeneration, cognitive function, and dementia: The cardiovascular health study, Archives of Ophthalmology, 127, 667–673.
Boyd D., Bee H. (2004), Psychologia rozwoju człowieka, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Warszawa.
Clemons T.E., Rankin M.W., McBee W.L. (2006), Cognitive impairment in the age-related eye disease study: AREDS Report No 16, Archives of Ophthalmology 124(4), 537–543.
Ding J., Strachan M. W., Reynolds R.M., Frier B.M., Deary I.J., Fowkers F.R.G., Lee A.J., McKnight J., Halpin P., Swa K., Price J. (2010), Edinburgh type 2 diabetes study investigators. Diabetic retinopathy and cognitive decline in older people with Type 2 diabetes: The Edinburgh Type 2 diabetes study, Diabetes, 59(11), 2883–2889.
Elliot A.F., O’Connor M.L., Edwards J.D. (2014), Cognitive speed of processing training in older adults with visual impairments, Ophthalmic & Physiological Optics 34(5), 509–518.
Finogenow M. (2011), Starzenie się społeczeństwa i starzenie się kompetencji [w:] M. Znajmiecka-Sikora, B. Kędzierska, E. Roszko (red.), Kształcenie ustawiczne od A do Z. Kompetencje pracowników a współczesne potrzeby rynku pracy, Wydawnictwo SATORI, Łódź.
Friedman D.S., Wolfs R.C., O’Colmain B.J., Klein B.E., Taylor H.R., West S., Leske M.C., Mitchell P., Congdon N., Kempen J. (2004), Prevalence of open-angle glaucoma among adults in the United States, Archives of Ophthalmology, 122, 532–538.
Główny Urząd Statystyczny 2016; https://stat.gov.pl/ [dostęp z dnia: 29.04.2018]
Grey Ch.S., Karminova G., Hildreth A.J., Crabtree L., Allen D., O’Connor J.E. (2006), Recovery of visual and functional disability following cataract surgery in older people: Sunderland cataract study, Journal of Cataract and Refractive Surgery, 32(1), 60–66.
Hall T.A., McGwin G., Owsley C. (2005), Effect of cataract surgery on cognitive function in older adults, Journal of the American Geriatrics Society, 53, 2140–2144.
Hirvel??ä H., Laatikainen L. (1997), Diabetic retinopathy in people aged 70 years or older. The oulu eye study, British Journal of Ophthamology, 81(3), 214–217.
Hong T., Mitchell P., Burlutsky G., Liew G., Wang J.J. (2016), Visual impairment, hearing loss and cognitive function in an older population: Longitudinal findings from the blue mountains eye study, Plos One, 25(11), 1–9.
Ishii K., Kabata T., Oshika T. (2008), The impact of cataract surgery on cognitive impairment and depressive mental status in elderly patients, American Journal of Ophthalmology, 143(8), 404–409.
Janiszewska-Rain J. (2005), Okres późnej dorosłości. Jak rozpoznać potencjał ludzi w wieku podeszłym [w:] A.I. Brzezińska (red.), Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa, Wydawnictwo GWP, Gdańsk.
Jonas J.B., Wei W.B., Zhu L.P., Xu L., Wang Y.X. (2018), Cognitive function and ophthalmological diseases: The beijing eye study, Scientific Reports, 8, 4816.
Kessing L.V, Lopez A.G., Andersen P.K., Kessing S.V. (2007), No increased rese of developing Alzheimer disease in patients with glaucoma, Journal of Glaucoma, 16(1), 47–51.
Kitano S. (2003), Visual disorders in middle-age and elderly patients with diabetic retinopathy, Medical Care for Elderly, 46(1), 27–32.
Klein R., Chou C.F., Klein B.E, Zhang X., Meuer S.M., Saddine J.B. (2011), Prevalence of age-related macular degeneration in the us population, Archives of Ophthalmology, 129, 75–80.
Lindekleiv H., Erke M.G., Bertelsen G., Peto T., Arntzen K.A., Schirmer H., Wilsgaard T., Mathiesen E.B., Njolstad I. (2013), Cognitive function, drusen, and age-related macular degeneration: A cross-sectional study, Eye, 27, 1281–1287.
Limburg H., Keunen J.E. (2009), Blindness and low vision in the netherlands from 2000–2020 –modelingd as a tool for focused intervention, Ophthalmic Epidemiology, 16(6) 362–369.
McGwin G., Hall T.A., Searcey K., Modjarrad B.S., Owsley C. (2005), Cataract and cognitive function in older adults, Journal of the American Geriatrics Society, 53(7), 1260–1261.
Ong S.Y., Cheung C.Y., Li X. (2012), Visual impairment, age-related eye diseases, and cognitive function. The Singapure malay eye study, Archives of Ophthalmology, 130(7), 895–900.
Pham T.Q., Kifley A., Mitchell P., Wang J.J. (2006), Relation of age-related macular degeneration and cognitive impairment in an older population, Gerontology, 52(6), 353–358.
Plassman B.L., Lange K.M., McCammon R.J., Fisher G.G., Potter G.G., Burke J.R., Steffens D.C. (2011), Incidence of dementia and cognitive impairment, not dementia in the United States, Annals of Neurology, 70, 418–426.
Radziwiłłowicz W. (2001), Organizacja funkcjonalna procesów poznawczych w otępieniu, depresji i starzeniu się, Czasopismo Psychologiczne, 7, 185–200.
Raport Instytutu Ochrony Zdrowia (2016), Choroby oczu – problem zdrowotny, społeczny oraz wyzwanie cywilizacyjne w obliczu starzenia się populacji, Wydawnictwo Instytut Ochrony Zdrowia, Warszawa.
Resnick H.E., Fries B.E., Verbrugge L.M. (1997), Windows to their world: The effect of sensory impairment on social engagement and activity time in nursing home residents, The Journal of Gerontology, series B, Psychological Sciences and Social Sciences, 52, 135–144.
Reyes-Ortiz C.A., Kuo Y.F., Dinuzzo A.R., Ray L.A., Raji M.A., Markides K.S. (2005), Near vision impairment predicts cognitive decline: Data from the Hispanic established populations for epidemiologic studies of the elderly, Journal of the American Geriatrics Society, 53(4), 681–686.
Rogers M.A., Langa K.M. (2010), Untreated poor vision: A contributing factor to late-life dementia, American Journal of Epidemiology, 171, 728–735.
Shrestha G.S., Kaiti R. (2014), Visual functions and disability in diabetic retinopathy patients, Journal of Optometry, 7, 37–43.
Spierer O., Fischer N., Barak A., Belkin M. (2016), Correlation between vision and cognitive function in the elderly. A cross-sectional study, Medicine, 95(3), e2423.
Steuden S. (2011), Psychologia starzenia się i starości, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Woo S.J., Park K.H., Ahn J. (2013), Cognitive impairment in age-related macular degeneration and geographic atrophy, Ophthalmology, 119, 2094–2101.
van Harten B., Oosterman J., Muslimovic D., van Loon B.J., Weinstein H.C. (2007), Cognitive impairment and mri correlates in elderly patient with type 2 diabetes mellitus, Age and Ageing, 36(2), 164–170.
