Emancypacyjne działania matek wykorzystujących media cyfrowe na rzecz „łatania” systemu adopcji dziecka z niepełnosprawnością w Polsce
Słowa kluczowe:
niepełnosprawność, adopcja, dziecko z niepełnosprawnością, media cyfroweAbstrakt
Tworzenie rodzin adopcyjnych dla dzieci z niepełnosprawnością jest nadal problemem społecznym. Artykuł porusza ten temat z perspektywy dwóch zaangażowanych matek adopcyjnych, które adoptowały dziecko/dzieci z niepełnosprawnością oraz działają na rzecz tworzenia innych rodzin adopcyjnych, wykorzystując w tych działaniach media cyfrowe. Celem badań było ukazanie unikalnych doświadczeń badanych matek adopcyjnych. Główny problem badawczy brzmiał: jakie są doświadczenia matek adopcyjnych dzieci z niepełnosprawnością działających w mediach cyfrowych na rzecz tworzenia kolejnych rodzin adopcyjnych dla dzieci z niepełnosprawnością? Badania przeprowadzono w paradygmacie interpretatywnym. Zastosowaną metodą była interpretacyjna analiza fenomenologiczna – IPA (ang. Interpretative Phenomenological Analysis). Dane zostały pozyskane z wykorzystaniem wywiadu. Analiza wyłoniła trzy główne tematy: 1) osobiste doświadczanie problemu, który dotyka osobistych przeżyć badanych oraz ich głębokich przekonań; 2) świadome pogłębianie przez badane wiedzy w tym temacie; 3) aktywne działania na rzecz rozwiązywania problemu (m.in. stworzenie grupy w mediach społecznościowych oraz nieformalnej procedury postępowania). Wszystkie tematy łączy wykorzystywanie mediów cyfrowych.
Downloads
Bibliografia
Bartnikowska U., Ćwirynkało K. (2012), Dziecko z niepełnosprawnością w rodzinie adopcyjnej i zastępczej. Część I – Zetknięcie się z niepełnosprawnością dziecka, analiza decyzji, Kwartalnik „Szkice Humanistyczne” t. 12, 2(28): 197–216.
Bartnikowska U., Ćwirynkało K. (2013), Rodziny adopcyjne i zastępcze dziecka z niepełnosprawnością, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Hale ED, Treharne GJ, Kitas GD. (2008), Qualitative methodologies II: a brief guide to applying interpretative phenomenological analysis in musculoskeletal care, Musculoskeletal Care, 6(2): 86–96, DOI: 10.1002/msc.113. PMID: 17628038.
Hałas E. (2007), Symbole i społeczeństwo. Szkice z socjologii interpretacyjnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Hansen A. (2020), Wyloguj swój mózg. Jak zadbać o swój mózg z dobie nowych technologii, Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Kraków.
Husserl E. (1967), Idee czystej fenomenologii i fenomenologicznej filozofii, PWN, Warszawa.
Korporowicz, L. (2015), Przestrzeń kulturowa w społeczeństwie konceptualnym [w:] Kultura informacyjna w ujęciu interdyscyplinarnym – teoria i praktyka, red. H. Batorowska, t. 1, Katedra Kultury Informacyjnej i Zarządzania Informacją, Uniwersytet Pedagogiczny, Kraków, 98–107.
Kościelska M. (2011), Odpowiedzialni rodzice. Z doświadczeń psychologa, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Krawczak A. (2017), Adopcje zagraniczne – gdzie tkwi problem?, https://krytykapolityczna.pl/ kraj/adopcje-zagraniczne-gdzie-tkwi-problem/ (dostęp 13.05.2021).
Martel K. (1967), U podstaw fenomenologii Husserla, Książka i Wiedza, Warszawa.
Morbitzer, J. (2015), O nowej przestrzeni edukacyjnej w hybrydowym świecie, Labor et Educatio, 3: 411–430.
Moustakas C. (2001), Fenomenologiczne metody badań, Trans Humana, Białystok.
Niepełnosprawnym dzieciom trudno znaleźć rodziny adopcyjne. Jeśli zmieni się prawo, dzieci będzie więcej i może być jeszcze trudniej (2020), https://dziennikbaltycki.pl/niepelnosprawnym-dzieciom-trudno-znalezc-rodziny-adopcyjne-jesli-zmieni-sieprawo-dzieci-bedzie-wiecej-i-moze-byc-jeszcze/ar/c6-15274370.
NIK o ośrodkach adopcyjnych na Dolnym Śląsku (2014), https://www.nik.gov.pl/aktualnosci/ nik-o-osrodkach-adopcyjnych-na-dolnym-slasku.html (dostęp 13.05.2021).
Pietkiewicz I., Smith J. (2012), Praktyczny przewodnik interpretacyjnej analizy fenomenologicznej w badaniach jakościowych w psychologii, Czasopismo Psychologiczne, 18: 361–369.
Pomoc społeczna i opieka nad dzieckiem i rodziną w 2019 roku (2019), https://stat.gov.pl/ obszary-tematyczne/warunki-zycia/ubostwo-pomoc-spoleczna/ pomoc-spoleczna-i-opiekanad-dzieckiem-i-rodzina-w-2019-roku,10,11.html (dostęp 18.05.2021).
Potępa M. (2004), Fenomenologia faktycznego życia. Martin Heidegger, GENESSIS, Warszawa.
Ptaszek G. (2019), Edukacja medialna 3.0. Krytyczne rozumienie mediów cyfrowych w dobie Big Data i algorytmizacji, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Schütz A. (1989), Fenomenologia i nauki społeczne [w:] Fenomenologia i socjologia, red. Z. Krasnodębski, PWN, Warszawa, 107–130.
Spitzer M. (2013), Cyfrowa demencja. W jaki sposób pozbawiamy rozumu siebie i swoje dzieci, Dobra Literatura, Słupsk.
Szyłło A. (2020), W naszym ośrodku adopcyjnym są dwie długie kolejki. Rodziców czekających na zdrowe niemowlę. I dzieci, na które nikt nie czeka, https://wyborcza.pl/duzyformat/ 7,127290,26507295,w-naszym-osrodku-adopcyjnym-sa-dwie-dlugie-kolejki-rodzicow. html (dostęp 13.05.2021).
Tanaś M. (2016), Diagnoza funkcjonowania nastolatków w sieci – aspekty społeczne, edukacyjne i etyczne [w:] Nastolatki wobec Internetu, red. M. Tanaś, NASK, Warszawa.
Wykonywanie zadań przez ośrodki adopcyjne (2018), https://www.domydziecka.org/ uploadUser/files/nik-p-17-044-osrodki-adopcyjne.pdf (dostęp 13.05.2021).
Ziębakowska-Cecot, Katarzyna. (2016), Wpływ mediów cyfrowych na funkcjonowanie współczesnych rodzin [w:] Obraz rodziny w dobie zmian społecznych, red. K. Nowak, K. Ziębakowska- -Cecot, Wydawnictwo Uniwersytetu Technologiczno-Humanistycznego w Radomiu, Radom, 29–41.