Academic Scientific JournalsRecognition as a crucial category in a process of (re)constructing identity by person with intellectual disabilities
Keywords:
identity, recognition, adulthood, intellectual disabilityAbstract
Working on an own identity is one of the most important task facing every human, also a human with intellectual disabilities. Building human’s with intellectual disability identity depends on recognition by people without disabilities, which determines success of that process. Recognition that group’s adulthood is expressed by, among other things, relations, social environment, informed decision-making, making independent choices, following their own needs, aspirations and life plans. The aim of the article is to present the result of studies related to adult people’s with moderate intellectual disabilities experiencing and interpreting recognition/ shortage of recognition that forms their identity. Presented researches were conducted in a qualitative orientation which allows using biographical method and narrative interview. The analysis of the empirical material shows biographies of people that shows events and situations that were starting point for forming their identity.
Downloads
References
Bauman Z. (2006), Płynna nowoczesność, Wydawnictwo WL, Kraków.
Baszczak B. (2011), Tożsamość człowieka a pojęcie narracji, Analiza i Egzystencja, 14.
Bobako M. (2012), Zaklinanie nowoczesności. Axel Honneth i moralna gramatyka filozoficznych przemilczeń [w:] A. Honneth, Walka o uznanie, Zakład Wydawniczy NOMOS, Kraków.
Borowska-Beszta B. (2012), Niepełnosprawność w kontekstach kulturowych i teoretycznych, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Byczkowska U., Nosarzewska S., Żyta A. (2003), Bycie dorosłym czy „wiecznym dzieckiem”? Dorosłość osób z głębszą niepełnosprawnością intelektualną [w:] K.D. Rzedzicka, A. Kobylańska (red.), Dorosłość, niepełnosprawność, czas współczesny. Na pograniczach pedagogiki specjalnej, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Chase S.E. (2009), Wywiad narracyjny. Wielość perspektyw, podejść, głosów [w:] N.K. Denzin Y.S. Lincoln (red.), Metody badań jakościowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Cytowska B. (2012), Trudne drogi adaptacji. Wątki emancypacyjne w analizie sytuacji dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną we współczesnym społeczeństwie polskim, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Fraser N., Honneth A (2003), Redystrybucja czy uznanie? Debata polityczno-filozoficzna, Wydawnictwo Naukowe DSW, Wrocław.
Giddens A. (2012), Socjologia, Wydawnictwo PWN, Warszawa.
Gudkova S. (2012), Wywiad w badaniach jakościowych [w:] D. Jemielnik (red.), Badania jakościowe. Metody i narzędzia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Gustavsson A., Zakrzewska-Manterys E. (red.) (1997), Upośledzenie w społecznym zwierciadle, Wydawnictwo „Żak”, Warszawa.
Hegel G. W. F. (1963), Fenomenologia ducha, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Honneth A. (2004), Recognition and Justice. Outline of a Plural Theory of Justice, Acta Sociologica, 47, 4.
Honneth A. (2012), Walka o uznanie. Moralna gramatyka konfliktów społecznych, Zakład Wydawniczy NOMOS, Kraków.
Jarymowicz M., Szustrowa T. (1980), Poczucie własnej tożsamości – Źródła, funkcje regulacyjne [w:] J. Rejkowski (red.), Osobowość a społeczne zachowania się ludzi, PWN, Warszawa.
Kijak R. (2016), Dorośli z głębszą niepełnosprawnością intelektualną jako partnerzy, małżonkowie i rodzice, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków.
Kowalik S. (2007), Psychologia rehabilitacji, Wydawnictwo WSiP, Warszawa.
Krause A. (2000), Integracyjne złudzenie ponowoczesności (sytuacja ludzi niepełnosprawnych), Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Kubinowski D. (2011), Jakościowe badania pedagogiczne. Filozofia-Metodyka-Ewaluacja, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
Kumaniecka-Wiśniewska A. (2006), Kim jestem? Tożsamość kobiet upośledzonych umysłowo, Wydawnictwo akademickie „Żak”, Warszawa.
Malewska-Peype H. (2005), Jednostka w mieniającym się świecie, Człowiek – Niepełnosprawność – Społeczeństwo”, 1.
Minczakiewicz E. M. (2004), Dorastanie osób z głębszą niepełnosprawnością intelektualną w obszarze zainteresowania nauk o zdrowiu i wychowaniu [w:] Gajdzica Z., Klinik A. (red.), Wątki zaniedbane, zaniechane, nieobecne w procesie edukacji i wsparcia społecznego osób niepełnosprawnych, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Myśliwczyk I. (2019), Uznanie dorosłości człowieka z niepełnosprawnością. Studium socjopedagogiczne narracji osób z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu głębszym, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Nowak-Dziemianowicz M. (2016), Walka o uznanie w narracjach. Jednostka i wspólnota w procesie poszukiwania tożsamości, Wydawnictwo Naukowe DSW, Wrocław.
Nowak-Dziemianowicz M. (2018), Koncepcje uznania w perspektywie pedagogiki ogólnej jako alternatywa wobec neoliberalnej wizji współczesnego świata, Forum Pedagogiczne, 1: 167.
Rękosiewicz M. (2011), „Kim jestem?” Tożsamość nastolatków z niepełnosprawnością intelektualną, Remedium, 4 (218).
Rękosiewicz M., Brzezińska A.I. (2011), Kształtowanie się tożsamości w okresie dzieciństwa i dorastaniu u osób z niepełnosprawnością intelektualną: rola rodziny i szkoły, Studia Edukacyjne, 18.
Rosner K. (1999), Narracja jako struktura rozumienia, Teksty Drugie, 3.
Rzedzicka K. (2000), Inny w edukacji [w:] A. Rakowska, J. Baran (red.), Dylematy pedagogiki specjalnej, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków.
Rzeźnicka-Krupa J. (2011), Niepełnosprawność i pedagogika. Pytanie o podmiot a kwestia tożsamości i zmiany paradygmatycznej dyscypliny, Studia z Teorii Wychowania, 2, 1 (2).
Schûtze F. (2012), Analiza biograficzna ugruntowana empirycznie w autobiograficznym wywiadzie narracyjnym. Jak analizować autobiograficzne wywiady narracyjne [w:] K. Kaźmierska (red.), Metoda biograficzna w socjologii, NOMOS, Kraków.
Stelter Ż. (2009), Dorastanie osób z niepełnosprawnością intelektualną, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Trąbka A. (2014), Tożsamość rekonstruowana. Znaczenie migracji w biografiach, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Woynarowska A. (2010), Niepełnosprawność intelektualna w publicznym i prywatnym dyskursie, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Zakrzewska-Manterys E. (2016), Niepełnosprawny jako self-adwokat działający w imieniu i na rzecz innych niepełnosprawnych [w:] Zakrzewska-Manterys E., Niedbalski J. (red), Samodzielni, zaradni, niezależni. Ludzie niepełnosprawni w systemie polityki, pracy i edukacji, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Żółkowska T. (2006), Podmiotowość osób z niepełnosprawnością intelektualną w teorii i praktyce [w:] Cz. Kosakowski (red.), Dyskursy pedagogiki specjalnej, pomiędzy teoria a praktyką, Wydawnictwo UWM, Olsztyn.
Żyta A. (2011), Życie z zespołem Downa. Narracje biograficzne rodziców, rodzeństwa i dorosłych osób z zespołem Downa, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
