Academic Scientific JournalsExcluded. The biographical perspective of people with moderate intellectual disability
Keywords:
exclusion, intellectual disability, adulthood, biographical researchAbstract
This piece of research was located in the current of constructivist and interpretative studies, which has enabled the application of the biographical method. The research project used five individual, in-depth, and partially structured interviews, and narrative analysis. Using biographical method allowed to analyse a part of reality created by adults with intellectual disabilities, which enabled to know their world of internal experiences, world of emotions, expectations, hopes and attitudes, but also fears and concerns. The try to get to know and to understand a social world kept in this group’s mind allowed to get the “real” knowledge about areas of their exclusion from social life. The narratives told by the interviewees reveal the tough adulthood and resulting everyday problems. Limitations, orders, deprivation of needs make that biography bearer’s reality is full of grief, anger, disappointment, sadness, and longing for normality. The exclusion in many grounds of social life does not allow narratives to develop, open up to people, build relations with them. The result of it is a limited participation of adults with intellectual disabilities in widely understood normality.
Downloads
References
Balcerzak-Paradowska B. (2008), Znaczenie rodziny dla jakości życia osoby niepełnosprawnej [w:] L. Frąckiewicz (red.), Przeciw wykluczeniu społecznemu osób niepełnosprawnych, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa.
Bauman Z. (1998), Zbędni, niechciani, odtrąceni – czyli o biednych w zamożnym świecie, Kultura i Społeczeństwo, 2: 3–18.
Bron A. (2017), O badaniach biograficznych krytycznie. Nauka o wychowaniu, Studia Interdyscyplinarne, 1 (4): 16–34.
Czapiński J. (2009), Niepełnosprawność [w:] J. Czapiński, T. Panek (red.), Diagnoza społeczna 2009. Warunki i jakość życia Polaków, Rada Monitoringu Społecznego, Warszawa.
Erenc J. (2008), Bycie innym. Problem wykluczenia i izolacji ludzi niepełnosprawnych, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
Fajfer-Kruczek I. (2015), Wykluczenie społeczne osób z niepełnosprawnością w środowisku lokalnym, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Fidelus A. (red.) (2011), Oblicza wykluczenia i marginalizacji społecznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała S. Wyszyńskiego, Warszawa.
Fidelus A. (2011), Działania inercyjne wobec osób wykluczonych i marginalizowanych społecznie [w:] A. Fidelus (red.), Oblicza wykluczenia i marginalizacji społecznej, Wydawnictwo UKSW, Warszawa.
Frąckiewicz L. (2008), Niepełnosprawni – wykluczeni i osamotnieni [w:] L. Frąckiewicz (red.), Przeciw wykluczeniu społecznemu osób niepełnosprawnych, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa.
Frieske K.W. (1997), Ofiary sukcesu. Zjawiska marginalizacji społecznej w Polsce, Instytut Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Frieske K.W. (1999), Marginalność społeczna [w:] Encyklopedia socjologii, t. 2, Oficyna Naukowa, Warszawa.
Hulek A. (1978), Bariery społeczne w rehabilitacji i kształceniu osób upośledzonych na zdrowiu, Szkoła Specjalna, 3.
Janus E. (2016), Psychologia w pracy terapeuty zajęciowego. Wybrane zagadnienia, Difin, Warszawa.
Kaczorowski K.P. (2016), Badania innych kultur a różnorodność metod biograficznych. Szanse i wyzwania w praktyce badawczej na przykładzie badań kurdyjskich migrantów w Stambule [w:] M. Piorunek (red.), Badania biograficzne i narracyjne w perspektywie interdyscyplinarnej Aplikacje – Egzemplifikacje – Dylematy metodologiczne, Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Kaźmierska K., Waniek K. (2020), Autobiograficzny wywiad narracyjny. Metoda – technika – analiza, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Klimczak W., Kubiński G., Sikora-Wiśniewska E. (2017), Wykluczenie społeczne w Polsce. Wybrane zagadnienia, Exante, Wydawnictwo Naukowe, Wrocław.
Kościńska E. (2006), Choroba przewlekła jako czynnik wykluczający ludzi z życia zawodowego i społecznego (na przykładzie badań osób z cukrzycą typu II) [w:] K. Białobrzeska, S. Kawula (red.), Wykluczenie i marginalizacja społeczna. Wokół problemów diagnostycznych i reintegracji psychospołecznej, Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, Toruń.
Kotlarska-Michalska A. (2005), Przyczyny i skutki marginalizacji w Polsce [w:] K. Marzec- -Holka (red.), Marginalizacja w problematyce pedagogiki społecznej i praktyce pracy socjalnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz.
Kowalak T. (1998), Marginalność i marginalizacja społeczna, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa.
Kwaśniewski J. (1997), Przedmowa [w:] J. Kwaśniewski (red.), Kontrola społeczna procesów marginalizacji, Interart, Warszawa.
Maciarz A. (2005), Normalizacja szansą likwidacji społecznego upośledzenia osób niepełnosprawnych [w:] Z. Janiszewska-Nieścioruk (red.), Sfery życia osób z niepełno- sprawnością intelektualną, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Nowak A. (2012), Zagrożenie wykluczeniem społecznym kobiet niepełnosprawnych, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Oliwa-Ciesielska M. (2004), Piętno nieprzypisania. Studium o wyizolowaniu społecznym bezdomnych, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań.
Pilch T. (2011), Źródła i mechanizmy wykluczenia społecznego [w:] T. Lewowicki, A. Szczurek- -Boruta, J. Suchodolska (red.), Pedagogika międzykulturowa wobec wykluczenia społecznego i edukacyjnego, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Silver H. (1994), Social Exclusion and Social Solidarity: Three Paradigms, „International Labour Review”, no. 5-6, p. 539.
Schűtze F. (2012), Analiza biograficzna ugruntowana empirycznie w autobiograficznym wywiadzie narracyjnym. Jak analizować autobiograficzne wywiady narracyjne [w:] K. Kaźmierska (red.), Metoda biograficzna w socjologii, NOMOS, Kraków.
Stuchliński J.A. (2011), Ważniejsze aspekty moralne wykluczenia i marginalizacji społecznej [w:] A. Fidelus (red.), Oblicza wykluczenia i marginalizacji społecznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała S. Wyszyńskiego, Warszawa.
Szarfenberg R. (2007), Ubóstwo, marginalność i wykluczenie społeczne [w:] G. Firlit-Fesnak, M. Szylko-Skoczny (red.), Polityka społeczna. Podręcznik akademicki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Włodarek G., Ziółkowski M. (red.), (1990) Metoda biograficzna w socjologii, PWN, Warszawa– Poznań.
Wojciechowski F., Świgost M. (2015), Uczestnictwo społeczne osób z niepełnosprawnościami – bariery i oczekiwania, Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej, 19: 25–42.
