Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweEdukacja włączająca w cieniu ideologii zachwytu i opresji
DOI:
https://doi.org/10.26881/ndps.2023.50.01Słowa kluczowe:
edukacja włączająca, edukacja dla wszystkich,, ideologiaAbstrakt
Problem edukacji włączającej wytycza oś sporu, czy dla każdej osoby z niepełnosprawnością wspólne nauczanie w szkole ogólnodostępnej będzie optymalne. W dyskusji za i przeciw edukacji włączającej, jej zwolennicy wskazują głównie na podstawy prawne i społeczne równouprawnienia; przeciwnicy podnoszą kwestię komfortu psychicznego ucznia i problemy z jakości nauczania w tym systemie. W literaturze pedagogiki specjalnej przeważają stanowiska wyważone wskazujące na liczne uwarunkowania edukacji uczniów z problemami rozwojowymi. Bardziej radykalne głosy, sięgające do argumentów ideologicznych, znajdujemy zarówno wśród zwolenników, jak i przeciwników edukacji włączającej. Ci pierwsi wychodzą się ze środowisk literalnie interpretujących międzynarodowe Konwencje Praw Człowieka, a sprawę niekorzystnych uwarunkowań traktują drugorzędnie. Ci drudzy z kolei ideologizują różnice osobnicze i wartość specjalistycznej edukacji, pomijając wartość społeczną wspólnej nauki. W tekście zwrócono uwagę na konsekwencję obu stanowisk.
Downloads
Bibliografia
Bałachowicz J. (2022), Edukacja do naprawy. Na marginesie raportu: Poza horyzont. Kurs na edukację. Przyszłość systemu rozwoju kompetencji w Polsce (2020), Wychowanie w Rodzinie, 26.
Chrzanowska I. (2016), Opnie nauczycieli szkół specjalnych na temat edukacji włączającej – uczeń z SPE w szkole włączającej, Studia Edukacyjne, 41.
Czapiński J. (2009), Diagnoza szkoły 2009, Raport roczny programu społecznego „Szkoła bez przemocy”, www.szkolabezprzemocy.pl/pliki/221-176-raport-roczny-2009.pdf.
Dudzikowa M. (2004), Mit o szkole jako miejscu „wszechstronnego rozwoju ucznia”, eseje etnopedagogiczne, Oficyna wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Dunaj B. (red.) (2001), Słownik współczesnego języka polskiego, PWN, Warszawa.
Laclau E. (2009), Rozum populistyczny, Wydawnictwo DSW, Wrocław.
Podgórska-Jachnik D. (2016), Studia nad niepełnosprawnością (Disability Studies) i ruch włączający w społeczeństwie jako konteksty edukacji włączającej, Problemy Edukacji, Rehabilitacji i Socjalizacji Osób Niepełnosprawnych, 22(1).
Pyżalski J., Merecz D. (red.) (2010), Psychospołeczne warunki pracy polskich nauczycieli, pomiędzy wypaleniem zawodowym a zaangażowaniem, Oficyna wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Rzeźnicka-Krupa J. (2019), Społeczne ontologie niepełnosprawności, ciało, tożsamość, performatywność, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Szumski G. (2014), Edukacja włączająca niedokończony projekt, Ruch Pedagogiczny 4: 127.
Twardowski A. (2018), Społeczny model niepełnosprawności – analiza krytyczna, Studia Edukacyjne, 48.
Żuraw H. (2014), Niewidoczne bariery. Ze studiów nad społecznym dystansem wobec osób niepełnosprawnych, Szkoła Specjalna, 3.
Inne dokumenty
Deklaracja z Salamanki oraz wytyczne dla działań w zakresie specjalnych potrzeb edukacyjnych (1994), Salamanka, UNESCO.
Konwencja Narodów Zjednoczonych z dnia 20 listopada 1989 r. o prawach dziecka (Dz.U. z dnia 23 grudnia 1991 r.).
Konwencja Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych, sporządzona w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r. (Dz. U. z 2012 r., poz. 1169).
OECD (2013), dane z badania PISA 2012, http://www.oecd-ilibrary.org/education/pisa2012-results-what-makes-a-school-successful-volume-iv_9789264201156-en.
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka (1984), https://www.unesco.pl/edukacja/edukacja-dla-wszystkich/.
Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 22 lipca 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2022 r., poz. 1593).
