Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweOcena ekonomiczno-społeczna skutków walki z pandemią COVID-19 w Szwecji – zasoby, działania, rezultaty
Słowa kluczowe:
zarządzanie kryzysowe, opieka zdrowotna, pandemia COVID-19, ekonomiaAbstrakt
Celem artykułu jest ocena skuteczności zarządzania w Szwecji sytuacją kryzysową wy- wołaną pandemią COVID-19 w okresie od marca 2020 roku. Opisana i oceniona jest tzw. szwedzka droga zmagań z koronawirusem SARS-CoV-2. W treści artykułu poruszane są wybrane uwarunkowania z obszaru formalno-prawnego, społecznego i ekonomicznego mające miejsce przed i po marcu 2020 roku. Scharakteryzowane są działania wdrożone na początku i w kolejnych miesiącach trwania pandemii COVID-19 wraz z oceną ich sku- teczności. W celu przeprowadzenia badań wykorzystano wybrane metody opisowe i wy- jaśniające, w tym w szczególności metody interpretacyjne, analityczne, przyczynowo skutkowe oraz porównawcze. Główną wykorzystaną techniką było zebranie i analizowa- nie wybranych wielkości wtórnych wskaźników ekonomiczno-społecznych. Wnioski sformułowane na podstawie przeprowadzonych badań jednoznacznie wskazują, iż wdro- żony w Szwecji program walki z koronawirusem SARS-CoV-2 był skuteczny. Tym nie- mniej jego kompleksowa implementacja w innym kraju, w tym w szczególności w Polsce z dużym prawdopodobieństwem zakończyłaby się zdecydowanym niepowodzeniem.
Downloads
Download data is not yet available.
Bibliografia
Agerberg M. (2016). Vi måste vara förberedda för det okända, wywiad z Johanem Carlson, „Läkartidningen”, publikacja 02.08.2016, pozyskano z: https://lakartidningen.se/aktuellt/nyheter/2016/08/vi-maste-vara-forberedda-for-det- okanda/ (27.06.2021).
America’s two largest states are fighting COVID-19 differently. The results are not as differ- ent as might be expected, „The Economist”, publikacja 04.02.2021, pozyskano z: https://www.economist.com/united-states/2021/02/06/americas-two-largest-states-are- fighting-covid-19-differently (20.06.2021).
Bartelink V., Tynelius P., Walander A., Burström B., Ponce de Leon A., Nederby Öhd J., Hergens M.P., Lager A. (2020). Socioekonomiska faktorer och covid-19 i Stockholms län. Listopad 2020, Raport 2020:10, pozyskano z: https://ces.sll.se/globalassets/verksamheter/forskning-och-utveckling/centrum-for- epidemiologi-och-samhallsmedicin/folkhalsoguiden/rapporter-och-faktablad/rapport- 2020.10-socioekonomiska-faktorer-och-covid-19-i-stockholms-lan_november-2020_.pdf (20.06.2021).
Bendavid E, Oh Ch., Bhattacharya J., Ioannidis J. P. A. (2021). Assessing mandatory stay-at- home and business closure effects on the spread of COVID-19, „European Journal of Clinical Investigation”, publikacja 05.01.2021, pozyskano z: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/eci.13484 (27.06.2021).
Bricco J., Misch F., Solovyeva A. (2020). What are the Economic Effects of Pandemic Con- tainment Policies? Evidence from Sweden, publikacja 18.09.2020, „International Mone- tary Fund”, pozyskano z: https://www.imf.org/en/Publications/WP/Issues/2020/09/18/What-are-the-Economic- Effects-of-Pandemic-Containment-Policies-Evidence-from-Sweden-49706 (20.06.2021).
Carlson J. (2016). Vi måste vara förberedda för det okända, Läkartidningen, pozyskano z: https://lakartidningen.se/aktuellt/nyheter/2016/08/vi-maste-vara-forberedda-for-det- okanda/ (16.06.2021).
Carlsson J. (2003). Så tänkte jag. Politik & dramatik. Stockholm: Hjalmarsson & Högberg Bokförlag.
Edebalk, P.G. (2016). Den "nya äldreomsorgen" i Sverige: Om framväxten 1965-1993. (Research Reports in Social Work). Lund: Lunds Universitet, Socialhögskolan.
Eurostat (2021), pozyskano z: https://ec.europa.eu/eurostat/statisticsexplained/images/1/13/Excess_mortality_indicator_ Percentage_of_monthly_additional_deaths_in_2020-2021_compared_to_average_monthly_deaths_in_2016-2019_16-06-2021.png
(20.06.2021).
Folkhälsomyndigheten (2021). Utrikesfödda och covid-19 – Konstaterade fall, IVA-vård och
avlidna bland utrikesfödda i Sverige 13 mars 2020-15 februari 2021, 24051, pozyskano z https://www.folkhalsomyndigheten.se/contentassets/2dddee08a4ec4c25a0a59aac7aca14f 0/utrikesfodda-och-covid-19.pdf (20.06.2021).
Grzęda-Łozicka K. (2020). Anders Tegnell - główny epidemiolog w Szwecji. To on stoi za eksperymentalnym modelem walki z koronawirusem, portalabczdrowie.pl, pozyskano z: https://portal.abczdrowie.pl/szwedzki-epidemiolog-to-on-stoi-za-tym-eksperymentem- kim-jest (27.06.2021).
IMF Executive Board (2021), Concludes 2021 Article IV Consultation with Sweden, pub- likacja 25.03.2021, pozyskano z https://www.imf.org/en/Publications/CR/Issues/2021/03/24/Sweden-2021-Article-IV- Consultation-Press-Release-and-Staff-Report-50303 (20.06.2021).
Jędrasik M. (2021). Dr Basiukiewicz, lockdowny i odporność zbiorowiskowa, czyli dlaczego Polska nie jest Szwecją, oko.press, publikacja 13.04.2021, pozyskano z: https://oko.press/basiukiewicz-lockdown-nie-dzial/ (20.06.2021).
Jones E. (2021). Sex länder i Europa – så har de hanterat pandemin, „Dagens Nyheter”, publikacja 08.02.2021, pozyskano z: https://www.dn.se/varlden/sex-lander-i-europa-sa- har-de-hanterat-pandemin/ (20.06.2021).
KG (2021), Nadmiarowe zgony w kwietniu w Polsce aż 65,6 proc. Gorzej tylko w Bułgarii, Konkret24, „Rynek Zdrowia”, publikacja 18.06.2021, pozyskano z: https://www.rynekzdrowia.pl/Polityka-zdrowotna/Nadmiarowe-zgony-w-kwietniu-w- Polsce-az-65-6-proc-Gorzej-tylko-w-Bulgarii,222524,14.html (20.06.2021).
Konkurrensen inom den kommunala sektorn, SOU 1991:104, pozyskano z: https://lagen.nu/sou/1991:104 (20.06.2021) oraz Kungörelse (1974:152) om beslutad ny regeringsform, SFS 2018:1903, pozyskano z: https://www.riksdagen.se/sv/dokument- lagar/dokument/svensk-forfattningssamling/kungorelse-1974152-om-beslutad-ny- regeringsform_sfs-1974-152 (20.06.2021) oraz
OECD Data (2020), Trust in government, pozyskano z: https://data.oecd.org/gga/trust-in- government.htm (20.06.2021).
Our World In Data (2021), pozyskano z: https://ourworldindata.org/covid-cases (20.06.2021). Regeringskansliet (2021), Frågor och svar om den tillfälliga pandemilagen, regeringen.se, publikacja 27.05.2021, pozyskano z: https://www.regeringen.se/regeringens-
politik/regeringens-arbete-med-coronapandemin/om-halsovard-sjukvard-och- aldreomsorg-med-anledning-av-covid-19/fragor-och-svar-om-den-tillfalliga-
pan- demilagen/?TSPD_101_R0=082953afa5ab2000aee6cb4f46206c3bcee9dfc385ccaacdd31 10e4a2e9782d2182db8a325d0b5d008d0c1f260143000901d89ce069d4f48e23d50a5683f 4286b55b6fbf7f019687e5a438084fe03b32941827da6025dbc40e3ddcaa5e259b1f (20.06.2021).
Regeringskansliet (2021). För företagare med anledning av covid-19, regeringen.se, pozyskano z https://www.regeringen.se/regeringens-politik/regeringens-arbete-med- coronapandemin/foretag/#ovriga (20.06.2021).
Riksdagen (1974), Kungörelse (1974:152) om beslutad ny regeringsform, SFS 2018:1903, pozyskano z: https://www.riksdagen.se/sv/dokument-lagar/dokument/svensk- forfattningssamling/kungorelse-1974152-om-beslutad-ny-regeringsform_sfs-1974-152 (27.06.2021).Riksdagen (2021), Riksdagen säger ja till ny pandemilag, Krisinformation.se (08.01.2021), pozyskano z
https://www.krisinformation.se/nyheter/20212/januari/riksdagen-sager-ja-till-ny-
pandemilag (27.06.2021).
Stachura S. (2020), Kim jest Anders Tegnell, autor szwedzkiej taktyki walki z koronawiru-
sem?, publikacja 30.04.2020, pozyskano z: https://www.medonet.pl/koronawirus /koronawirus-w-europie,koronawirus--szwecja--anders-tegnell---glowny-epidemiolog- szwecji,artykul,06774431.html (20.06.2021).
Statistiska centralbyrån SCB (2020), Snabba fakta: Valdeltagande i Sverige, portal SCB, publikacja 02.09.2020, pozyskano z: https://www.scb.se/hitta-statistik/sverige-i- siffror/manniskorna-i-sverige/valdeltagande-i-sverige/ (27.06.2021).
The Global Health Security Index, pozyskano z: https://www.ghsindex.org (20.06.2021).
TL (2020), Mapa dobrobytu w Unii Europejskiej. Polska na 19. pozycji, portal Foksal.pl, po- zyskano z: https://forsal.pl/gospodarka/pkb/artykuly/7746726,mapa-dobrobytu-unia-
europejska-pkp-per-capita-eurostat-rzeczywista-konsumpcja-prywatna.html
(26.06.2021).
Walat T. (2021). Panikarze Europy. Czego boją się Szwedzi? „Polityka” 9/2007 (2594), pu-
blikacja 03.03.2007, pozyskano z: https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/swiat/
211590,1,czego-boja-sie-szwedzi.read (20.06.2021). What-this-is (2020), pozyskano z:
https://sv.what-this-is.com/5889879/1/statsepidemiolog.html oraz Wikipedia (2020)
https://sv.wikipedia.org/wiki/Statsepidemiolog (16.06.2021). World Economic Outlook Database (2019), pozyskano z:
https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2019/April (20-06-2021). Zagórski S. (2021). Czy szwedzki model walki z epidemią się opłacił?, OKO.press, publikacja
01.03.2021, pozyskano z: https://oko.press/czy-szwedzki-model-walki-z-epidemia-sie-
oplacil-wywiad/ (20.06.2021).
Örstadius K. (2020). Unik kartläggning: Här är de som dött i covid i Sverige, „Dagens
Nyheter”, publikacja 23.03.2020, pozyskano z: https://www.dn.se/sverige/unik- kartlaggning-har-ar-de-som-dott-i-covid-i-sverige/ (20.06.2021).
America’s two largest states are fighting COVID-19 differently. The results are not as differ- ent as might be expected, „The Economist”, publikacja 04.02.2021, pozyskano z: https://www.economist.com/united-states/2021/02/06/americas-two-largest-states-are- fighting-covid-19-differently (20.06.2021).
Bartelink V., Tynelius P., Walander A., Burström B., Ponce de Leon A., Nederby Öhd J., Hergens M.P., Lager A. (2020). Socioekonomiska faktorer och covid-19 i Stockholms län. Listopad 2020, Raport 2020:10, pozyskano z: https://ces.sll.se/globalassets/verksamheter/forskning-och-utveckling/centrum-for- epidemiologi-och-samhallsmedicin/folkhalsoguiden/rapporter-och-faktablad/rapport- 2020.10-socioekonomiska-faktorer-och-covid-19-i-stockholms-lan_november-2020_.pdf (20.06.2021).
Bendavid E, Oh Ch., Bhattacharya J., Ioannidis J. P. A. (2021). Assessing mandatory stay-at- home and business closure effects on the spread of COVID-19, „European Journal of Clinical Investigation”, publikacja 05.01.2021, pozyskano z: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/eci.13484 (27.06.2021).
Bricco J., Misch F., Solovyeva A. (2020). What are the Economic Effects of Pandemic Con- tainment Policies? Evidence from Sweden, publikacja 18.09.2020, „International Mone- tary Fund”, pozyskano z: https://www.imf.org/en/Publications/WP/Issues/2020/09/18/What-are-the-Economic- Effects-of-Pandemic-Containment-Policies-Evidence-from-Sweden-49706 (20.06.2021).
Carlson J. (2016). Vi måste vara förberedda för det okända, Läkartidningen, pozyskano z: https://lakartidningen.se/aktuellt/nyheter/2016/08/vi-maste-vara-forberedda-for-det- okanda/ (16.06.2021).
Carlsson J. (2003). Så tänkte jag. Politik & dramatik. Stockholm: Hjalmarsson & Högberg Bokförlag.
Edebalk, P.G. (2016). Den "nya äldreomsorgen" i Sverige: Om framväxten 1965-1993. (Research Reports in Social Work). Lund: Lunds Universitet, Socialhögskolan.
Eurostat (2021), pozyskano z: https://ec.europa.eu/eurostat/statisticsexplained/images/1/13/Excess_mortality_indicator_ Percentage_of_monthly_additional_deaths_in_2020-2021_compared_to_average_monthly_deaths_in_2016-2019_16-06-2021.png
(20.06.2021).
Folkhälsomyndigheten (2021). Utrikesfödda och covid-19 – Konstaterade fall, IVA-vård och
avlidna bland utrikesfödda i Sverige 13 mars 2020-15 februari 2021, 24051, pozyskano z https://www.folkhalsomyndigheten.se/contentassets/2dddee08a4ec4c25a0a59aac7aca14f 0/utrikesfodda-och-covid-19.pdf (20.06.2021).
Grzęda-Łozicka K. (2020). Anders Tegnell - główny epidemiolog w Szwecji. To on stoi za eksperymentalnym modelem walki z koronawirusem, portalabczdrowie.pl, pozyskano z: https://portal.abczdrowie.pl/szwedzki-epidemiolog-to-on-stoi-za-tym-eksperymentem- kim-jest (27.06.2021).
IMF Executive Board (2021), Concludes 2021 Article IV Consultation with Sweden, pub- likacja 25.03.2021, pozyskano z https://www.imf.org/en/Publications/CR/Issues/2021/03/24/Sweden-2021-Article-IV- Consultation-Press-Release-and-Staff-Report-50303 (20.06.2021).
Jędrasik M. (2021). Dr Basiukiewicz, lockdowny i odporność zbiorowiskowa, czyli dlaczego Polska nie jest Szwecją, oko.press, publikacja 13.04.2021, pozyskano z: https://oko.press/basiukiewicz-lockdown-nie-dzial/ (20.06.2021).
Jones E. (2021). Sex länder i Europa – så har de hanterat pandemin, „Dagens Nyheter”, publikacja 08.02.2021, pozyskano z: https://www.dn.se/varlden/sex-lander-i-europa-sa- har-de-hanterat-pandemin/ (20.06.2021).
KG (2021), Nadmiarowe zgony w kwietniu w Polsce aż 65,6 proc. Gorzej tylko w Bułgarii, Konkret24, „Rynek Zdrowia”, publikacja 18.06.2021, pozyskano z: https://www.rynekzdrowia.pl/Polityka-zdrowotna/Nadmiarowe-zgony-w-kwietniu-w- Polsce-az-65-6-proc-Gorzej-tylko-w-Bulgarii,222524,14.html (20.06.2021).
Konkurrensen inom den kommunala sektorn, SOU 1991:104, pozyskano z: https://lagen.nu/sou/1991:104 (20.06.2021) oraz Kungörelse (1974:152) om beslutad ny regeringsform, SFS 2018:1903, pozyskano z: https://www.riksdagen.se/sv/dokument- lagar/dokument/svensk-forfattningssamling/kungorelse-1974152-om-beslutad-ny- regeringsform_sfs-1974-152 (20.06.2021) oraz
OECD Data (2020), Trust in government, pozyskano z: https://data.oecd.org/gga/trust-in- government.htm (20.06.2021).
Our World In Data (2021), pozyskano z: https://ourworldindata.org/covid-cases (20.06.2021). Regeringskansliet (2021), Frågor och svar om den tillfälliga pandemilagen, regeringen.se, publikacja 27.05.2021, pozyskano z: https://www.regeringen.se/regeringens-
politik/regeringens-arbete-med-coronapandemin/om-halsovard-sjukvard-och- aldreomsorg-med-anledning-av-covid-19/fragor-och-svar-om-den-tillfalliga-
pan- demilagen/?TSPD_101_R0=082953afa5ab2000aee6cb4f46206c3bcee9dfc385ccaacdd31 10e4a2e9782d2182db8a325d0b5d008d0c1f260143000901d89ce069d4f48e23d50a5683f 4286b55b6fbf7f019687e5a438084fe03b32941827da6025dbc40e3ddcaa5e259b1f (20.06.2021).
Regeringskansliet (2021). För företagare med anledning av covid-19, regeringen.se, pozyskano z https://www.regeringen.se/regeringens-politik/regeringens-arbete-med- coronapandemin/foretag/#ovriga (20.06.2021).
Riksdagen (1974), Kungörelse (1974:152) om beslutad ny regeringsform, SFS 2018:1903, pozyskano z: https://www.riksdagen.se/sv/dokument-lagar/dokument/svensk- forfattningssamling/kungorelse-1974152-om-beslutad-ny-regeringsform_sfs-1974-152 (27.06.2021).Riksdagen (2021), Riksdagen säger ja till ny pandemilag, Krisinformation.se (08.01.2021), pozyskano z
https://www.krisinformation.se/nyheter/20212/januari/riksdagen-sager-ja-till-ny-
pandemilag (27.06.2021).
Stachura S. (2020), Kim jest Anders Tegnell, autor szwedzkiej taktyki walki z koronawiru-
sem?, publikacja 30.04.2020, pozyskano z: https://www.medonet.pl/koronawirus /koronawirus-w-europie,koronawirus--szwecja--anders-tegnell---glowny-epidemiolog- szwecji,artykul,06774431.html (20.06.2021).
Statistiska centralbyrån SCB (2020), Snabba fakta: Valdeltagande i Sverige, portal SCB, publikacja 02.09.2020, pozyskano z: https://www.scb.se/hitta-statistik/sverige-i- siffror/manniskorna-i-sverige/valdeltagande-i-sverige/ (27.06.2021).
The Global Health Security Index, pozyskano z: https://www.ghsindex.org (20.06.2021).
TL (2020), Mapa dobrobytu w Unii Europejskiej. Polska na 19. pozycji, portal Foksal.pl, po- zyskano z: https://forsal.pl/gospodarka/pkb/artykuly/7746726,mapa-dobrobytu-unia-
europejska-pkp-per-capita-eurostat-rzeczywista-konsumpcja-prywatna.html
(26.06.2021).
Walat T. (2021). Panikarze Europy. Czego boją się Szwedzi? „Polityka” 9/2007 (2594), pu-
blikacja 03.03.2007, pozyskano z: https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/swiat/
211590,1,czego-boja-sie-szwedzi.read (20.06.2021). What-this-is (2020), pozyskano z:
https://sv.what-this-is.com/5889879/1/statsepidemiolog.html oraz Wikipedia (2020)
https://sv.wikipedia.org/wiki/Statsepidemiolog (16.06.2021). World Economic Outlook Database (2019), pozyskano z:
https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2019/April (20-06-2021). Zagórski S. (2021). Czy szwedzki model walki z epidemią się opłacił?, OKO.press, publikacja
01.03.2021, pozyskano z: https://oko.press/czy-szwedzki-model-walki-z-epidemia-sie-
oplacil-wywiad/ (20.06.2021).
Örstadius K. (2020). Unik kartläggning: Här är de som dött i covid i Sverige, „Dagens
Nyheter”, publikacja 23.03.2020, pozyskano z: https://www.dn.se/sverige/unik- kartlaggning-har-ar-de-som-dott-i-covid-i-sverige/ (20.06.2021).
Pobrania
Opublikowane
2021-08-18
Jak cytować
Hołoga, D., & Winiarski, J. (2021). Ocena ekonomiczno-społeczna skutków walki z pandemią COVID-19 w Szwecji – zasoby, działania, rezultaty. Współczesna Gospodarka, 12(1 (36). Pobrano z https://czasopisma.bg.ug.edu.pl/index.php/wg/article/view/5991
Numer
Dział
Artykuły
