Od tablicy do sztucznej inteligencji i robotyki roju: różnorodność narracji o personalizowaniu dydaktyki po 2000 roku
DOI:
https://doi.org/10.26881/head.2023.1.03Słowa kluczowe:
sztuczna inteligencja, technologia informacyjna, architektura kognitywna, analiza procesu uczenia się, uczenie się przez wzmocnienieAbstrakt
Autorka dokonuje przeglądowej rekonstrukcji rozwoju nowych technologii pierwszych dwóch dekad nowego millenium w kontekście ich wpływu na modyfikację procesów kształcenia, z naciskiem na wykorzystanie ich do coraz bardziej zaawansowanego dostosowania elementów procesu do potrzeb uczących się. Przywołuje wyniki badań z obszarów nowych technologii, już potwierdzonych oraz opisanych w literaturze dotyczącej aspektów wykorzystania AI w edukacji, ale sygnalizuje wiele nowych pytań pozostających jeszcze bez odpowiedzi. Zestawia ze sobą uczenie się społeczne, uznane za ludzkie i najbardziej efektywne w kontekście procesów poznawczych i psychologicznych człowieka, z uczeniem się maszynowym (adaptacyjnym, przez wzmocnienie), również opartym na schematach kognitywnych i według niektórych badaczy niebezpiecznie zbliżonym do uczenia się mózgu człowieka. Tempo uczenia się sztucznej inteligencji wnosi wiele kontrowersji w obszarze nauk o edukacji, co stanowi nowo otwierające się pole do badań oraz konieczność dużej czujności społecznej w obliczu wyzwań rewolucji cyfrowej.
Bibliografia
Czopek, A., Pietrzak, P. (2016) Sztuczna inteligencja w edukacji, czyli o personalizacji uczenia. Dostępny na: https://innpoland.pl/blogi/piotrpietrzak/125161,sztuczna-inteligencja-w-edukacji-czyli-opersonalizacji-uczenia
Harari, Y. N. (2018). 21 lekcji na XXI wiek, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Karpińska, A. (2021). Nurty myślenia o dydaktyce. W: Karpińska, A., Borawska-Kalbarczyk, K., Szwarc, A. (red.) Edukacja w przestrzeni społecznej. Paradygmaty zmian. Białystok, 49-62. Dostępny na: https://repozytorium.uwb.edu.pl/jspui/bitstream/11320/11246/1/Edukacja_w_przestrzeni_spolecznej.pdf.
Karpińska-Musiał, B. (2012). Kreatywność wynegocjowana w kształceniu językoznawczym: zderzenie perspektyw nauczyciela i studenta. W: Lankiewicz, H., Szczepaniak-Kozak, A., Wąsikiewcz-Firlej, E. (red.) Interkulturowość, kreatywność, refleksyjność w dydaktyce języków obcych. Piła: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Staszica, s.123-132.
Kuźma J. (2021). Paradygmat kontynuacji i zmiany – generalną przesłanką scholiologii i reform edukacyjnych. Dostępny na: https://repozytorium.uwb.edu.pl/jspui/bitstream/11320/11251/1/J_Kuzma_Paradygmat_kont ynuacji_i_zmiany.pdf.
Lamża, Ł. (2021). Połącz kropki. Nanoboty medyczne, drony zabójcy, odczytywanie myśli i inne technologie przyszłości. Kraków: Copernicus Center Press.
Sysło, M. M. (2005). Rozwój technologii informacyjnej a edukacja – stan, kierunki, wyzwania, W: Niemierko, B., Szyling, G. (red.) Holistyczne i analityczne metody diagnostyki edukacyjnej. Perspektywy informatyczne egzaminów szkolnych, Gdańsk: FRUG.
Sysło, M. M. (2022) Sztuczna inteligencja wkracza do szkół: jak uczyć się o AI i z pomocą AI? W: Fazlagić, J. (red.) Sztuczna inteligencja (AI) jako megatrend kształtujący edukację Jak przygotowywać się na szanse i wyzwania społeczno-gospodarcze związane ze sztuczną inteligencją? 74-96. Warszawa, 74-96. Dostępny na: https://kwalifikacje.gov.pl/images/Publikacje/Sztuczna_inteligencja_jako_megatrend_ksztaltuj acy_edukacje.pdf.
Sysło, M.M (2004). Informatyka w Szkole, XX, Wrocław, 06-09.09.2004 MODEL ROZWOJU TECHNOLOGII INFORMACYJNEJ W EDUKACJI. Dostępny na: (67) MODEL ROZWOJU TECHNOLOGII INFORMACYJNEJ W EDUKACJI | Maciej Sysło - Academia.edu.
Szadzińska, E. (2012). Podstawy poznawcze procesu kształcenia. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. Dostępny na: https://core.ac.uk/download/pdf/197747766.pdf.
Tripp, D. (1993). Critical Incidents in Teaching: Developing Professional Judgement. London: Routledge.
Witkowski, L. (2015). Versus. O dwoistości strukturalnej faz rozwoju w ekologii cyklu życia psychodynamicznego modelu Erika H. Eriksona. Kraków: Impuls.