Uniwersyteckie Czasopisma NaukowePoznawać, wierzyć, kochać. O Wojciechu Bębnie i jego wielu światach
DOI:
https://doi.org/10.26881/etno.2021.7.03Słowa kluczowe:
ethnological research, Oceania, scientific achievements, Wojciech BębenAbstrakt
The article presents the prominent Polish ethnologist and missionary, Rev. Prof. Wojciech Bęben. First, the text outlines the scholar’s academic biography and describes four distinct stages of his work. The first stage was related to research in the Manam Motu Island,
the second one involved long-term, in-depth fieldwork on the Bam (Biem) Island, the third included research among the peoples of New Guinea, while the last has been related to fieldwork in the Torres Strait Islands and has involved travels to Australia, New Zealand and Polynesia. In the second part, the text presents the scientific achievements of Wojciech Bęben, his publications, teaching legacy and his contribution to the organization of scientific activities.
Downloads
Bibliografia
Bęben, W. (2004). Mały świat wokół wulkanu: tradycyjne normy zwyczajowe w życiu wyspiarzy Biem w Papui Nowej Gwinei. Warszawa: Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UW/Wydawnictwo DiG.
Bęben, W. (2006). Dzieci kazuara. Lublin: Wydawnictwo GAUDIUM.
Bęben, W. (2012). Aborygeni, pierwsi nomadzi. Życie i kultura. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Bęben, W. (2015). Tańczący kanibale. Wyspiarze Cieśniny Torresa. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Bęben, W. (2016). Yamy, trucizna i duchy. Arapesze z Papui-Nowej Gwinei. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Bęben, W. (2019). Dzieciństwo na Antypodach. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Bęben, W. (1996). Istoty nadprzyrodzone i ich kult u Arapeszów. W: E. Pietraszek, B. Kopydłowska-Kaczorowska (red), Ludy i kultury Australii i Oceanii: materiały z V kon- ferencji naukowej zorganizowanej we Wrocławiu w dniach 26–27 listopada 1988 r. przez Katedrę Etnografii Uniwersytetu Wrocławskiego (s. 49–59). Wrocław: Katedra Etnologii Uniwersytetu Wrocławskiego.
Bęben, W. (1996). Ryty przejścia u Arapeszów. W: E. Pietraszek, B. Kopydłowska- -Kaczorowska (red.), Ludy i kultury Australii i Oceanii: materiały z V konferencji naukowej zorganizowanej we Wrocławiu w dniach 26–27 listopada 1988 r. przez Katedrę Etnografii Uniwersytetu Wrocławskiego (s. 61–70). Wrocław: Katedra Etnologii Uniwersytetu Wrocławskiego.
Bęben, W. (1997). Społeczność arabeska. W: A. Kuczyński (wyb., red.), Polskie opisanie świata: studia z dziejów poznania kultur ludowych i plemiennych, t. 2 Ameryka i Australia z Oceanią (s. 381–394). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Bęben, W. (1998). Bigmeni na wyspie Biem w Papui–Nowej Gwinei. W: B. Kopydłowska- -Kaczorowska, F.M. Rosiński (red.), Ludy i kultury Australii i Oceanii: materiały z VI konferencji naukowej zorganizowanej we Wrocławiu w dniach 26 i 27 listopada 1994 r. przez Katedrę Etnologii Uniwersytetu Wrocławskiego (s. 107–112). Wrocław: Katedra Etnologii Uniwersytetu Wrocławskiego.
Bęben, W. (1998). Mead – królowa wyspy Biem, Papua-Nowa Gwinea. W: B. Kopydłowska- -Kaczorowska, F.M. Rosiński (red.), Ludy i kultury Australii i Oceanii: materiały z VI kon- ferencji naukowej zorganizowanej we Wrocławiu w dniach 26 i 27 listopada 1994 r. przez Katedrę Etnologii Uniwersytetu Wrocławskiego (s. 129–139). Wrocław: Katedra Etnologii Uniwersytetu Wrocławskiego.
Bęben, W. (1998). Mity krajowców wyspy Biem. W: P. Kowalski (red.), Wszystek krąg ziemi. Antropologia. Historia. Literatura. Prace ofiarowane Profesorowi Czesławowi Hernasowi (s. 117–130). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Bęben, W. (1998). Tanep – wódz na wyspie Biem (Papua-Nowa Gwinea). W: B. Kopydłowska-Kaczorowska, F.M. Rosiński (red.), Ludy i kultury Australii i Oceanii: materiały z VI kon- ferencji naukowej zorganizowanej we Wrocławiu w dniach 26 i 27 listopada 1994 r. przez Katedrę Etnologii Uniwersytetu Wrocławskiego (s. 29–44). Wrocław: Katedra Etnologii Uniwersytetu Wrocławskiego.
Bęben, W. (1998). Wyspiarze z Cieśniny Torresa. W: B. Kopydłowska-Kaczorowska, F.M. Rosiński (red.), Ludy i kultury Australii i Oceanii: materiały z VI konferencji naukowej zorganizowanej we Wrocławiu w dniach 26 i 27 listopada 1994 r. przez Katedrę Etnologii Uniwersytetu Wrocławskiego (s. 29–45). Wrocław: Katedra Etnologii Uniwersytetu Wrocławskiego.
Bęben, W. (2001). Tradycyjne formy życia seksualnego Melanezyjczyków. W: F.M. Rosiński (red.), Ludy i kultury Australii i Oceanii: materiały z VII konferencji naukowej zorganizowa- nej we Wrocławiu w dniach 26 i 27 listopada 1996 r. przez Katedrę Etnologii Uniwersytetu Wrocławskiego (s. 145–158). Wrocław: Katedra Etnologii Uniwersytetu Wrocławskiego.
Bęben, W. (2001). Wybrane elementy tradycyjnego prawa wyspiarzy Biem (Papua-Nowa Gwinea). W: F.M. Rosiński (red.), Ludy i kultury Australii i Oceanii: materiały z VII kon- ferencji naukowej zorganizowanej we Wrocławiu w dniach 26 i 27 listopada 1996 r. przez Katedrę Etnologii Uniwersytetu Wrocławskiego (s. 125–144). Wrocław: Katedra Etnologii Uniwersytetu Wrocławskiego.
Bęben, W. (2002). Prawo zwyczajowe w Papui-Nowej Gwinei. W: J. Derlicki, W. Lipiński (red.), Pierwsze narody. Społeczności rdzenne i idea tubylczości we współczesnym świecie (s. 89–106). Warszawa: Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UW/Wydawnic- two DiG.
Bęben, W. (2005). Quo vadis Papuo Nowa Gwineo. W: J. Różański (red.), Ecclesia in Oce- ania. Wybrane problemy kościoła w Oceanii w świetle posoborowej adhortacji Jana Pawła II (s. 219–252). Warszawa: Missio-Polonia.
Bęben, W. (2009). Spotkanie z innym człowiekiem. W: M. Horodecka (red.), Spotkanie w twórczości Ryszarda Kapuścińskiego: materiały z debat III Festiwalu Kultur Świata (s. 103–105). Gdańsk: Nadbałtyckie Centrum Kultury.
Bęben, W. (2012). Narracja o edukacji globalnej na końcu świata, czyli jak globalne przemiany dotarły pod wulkan. W: Mały człowiek w wielkim świecie. Szkolny prze- wodnik po globalnym świecie (s. 201–215). Gdańsk: Towarzystwo Edukacyjne „Wiedza Powszechna”.
Bęben, W. (2013). Arapesze, Papua Nowa Gwinea. W: M. Łoboz, A.T. Brzyski (red.), Zawstydzona mądrość: prace ofiarowane Ojcu Profesorowi Franciszkowi Rosińskiemu OFM (s. 483–499). Wrocław: Franciszkańskie Wydawnictwo św. Antoniego.
Bęben, W. (2017). Maski Sepiku. W: M. Jarmułowicz, K. Kręglewska-Powązka (red.), Ogród sztuk. Maska (s. 75–86). Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Bęben, W. (2019). Religie napływowe a kultura mieszkańców Wysp Japońskich. W: J. Splis- gart, A. Ozga (red.), Ziemia (nie)znana: o współczesnym odkrywaniu kultury japońskiej (s. 37–55). Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Bęben, W., Rosiński, F. (1996). Domy duchów w rejonie Maprik na Nowej Gwinei. W: E. Pietraszek, B. Kopydłowska-Kaczorowska (red.), Ludy i kultury Australii i Oceanii: materiały z V konferencji naukowej zorganizowanej we Wrocławiu w dniach 26–27 listopada 1988 r. przez Katedrę Etnografii Uniwersytetu Wrocławskiego (s. 83–98). Wrocław: Katedra Etno- logii Uniwersytetu Wrocławskiego.
Bęben, W., Rosiński, F. (1996). Masalaje (Masalai) we wschodnim Sepiku. W: E. Pietraszek, B. Kopydłowska-Kaczorowska (red.), Ludy i kultury Australii i Oceanii: materiały z V konferencji naukowej zorganizowanej we Wrocławiu w dniach 26–27 listopada 1988 r. przez Katedrę Etnografii Uniwersytetu Wrocławskiego (s. 71–82). Wrocław: Katedra Etnologii Uniwersytetu Wrocławskiego.
Bęben, W., Rosiński, F. (1998). Czarownice na Nowej Gwinei. W: B. Kopydłowska- -Kaczorowska, F.M. Rosiński (red.), Ludy i kultury Australii i Oceanii: materiały z VI kon- ferencji naukowej zorganizowanej we Wrocławiu w dniach 26 i 27 listopada 1994 r. przez Katedrę Etnologii Uniwersytetu Wrocławskiego (s. 96–106), Wrocław: Katedra Etnologii Uniwersytetu Wrocławskiego.
Bęben, W., Rosiński, F. (1998). Tradycyjne małżeństwo na Nowej Gwinei i jego przemiany. W: B. Kopydłowska-Kaczorowska, F.M. Rosiński (red.), Ludy i kultury Australii i Oceanii: materiały z VI konferencji naukowej zorganizowanej we Wrocławiu w dniach 26 i 27 listopada 1994 r. przez Katedrę Etnologii Uniwersytetu Wrocławskiego (s. 219–236). Wrocław: Katedra Etnologii Uniwersytetu Wrocławskiego.
Bęben, W., Rosiński, F. (1998). Uczta w społecznościach pierwotnych na Nowej Gwinei. W: P. Kowalski (red.), Oczywisty urok biesiadowania (s. 34–45). Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej.
Bęben, W., Rosiński, F. (1999). Tradycyjne wierzenia i obrzędy związane ze śmiercią na Nowej Gwinei. W: Problemy współczesnej tanatologii – Medycyna – antropologia kultury – humanistyka (s. 187–197). Wrocław: Wrocławskie Towarzystwo Naukowe.
[Bęben, W. – głos w dyskusji] Gaca, M. i in. (2009). Podróżowanie do Inności. W: B. Dejna (red.), IV Festiwal Kultur Świata „Okno na Świat” – „Spotkania ze Światem” (s. 9–43). Gdańsk: Nadbałtyckie Centrum Kultury.
[Bęben, W. – głos w dyskusji] Horodecka, M. i in. (2009). Zdarzyło mi się... W: B. Dejna (red.), IV Festiwal Kultur Świata „Okno na Świat”– „Spotkania ze Światem” (s. 45–69). Gdańsk: Nadbałtyckie Centrum Kultury.
[Bęben, W. – głos w dyskusji] Przełomiec, M., i in. Konflikty świata. W: B. Dejna (red.), IV Festiwal Kultur Świata „Okno na Świat”– „Spotkania ze Światem” (s. 71–96). Gdańsk: Nadbałtyckie Centrum Kultury.
Bęben, W. i in. (2012). Co czyni przedmiot sztuką, czyli o „rzeźbie” afrykańskiej: dysku- sja. W: P. Szklarzewska, K. Grabowski (red.), Afryka: fragment po fragmencie: materiały z debat: VII Festiwal Kultur Świata „Okno na Świat”– „Spotkania ze Światem”. VI Bałtyckie Spotkanie Ilustratorów (s. 139–158). Gdańsk: Nadbałtyckie Centrum Kultury.
Bęben, W. (1987). Zwyczaje, obrzędy i wierzenia związane z uprawą yamu u ludu Arapesz w Papui Nowej Gwinei (PNG). Etnografia Polska, 31(1), 177–211.
Bęben, W. (1998). Wierzenia a moralność u ludu Arapesz w Papui-Nowej Gwinei. Quaestio- nes Selectae, 7, 27–35.
Bęben, W. (2003). Świat magii krajowców z wyspy Biem, Papua-Nowa Gwinea. Literatura Ludowa, 4/5, 105–119.
Bęben, W. (2004). Mały lud wokół wulkanu. Znaki Nowych Czasów, 11, 117–126.
Bęben, W. (2019). Tradycyjna kultura rdzennych ludów Australii i Oceanii: perspektywa porównawcza. Etnografia. Praktyki, Teorie, Doświadczenia, 5, 65–109.
Bęben, W., Rosiński, F. (1992). Domy duchów. Głos Świętego Franciszka, 11, 19–24.
Bęben, W., Rosiński, F. (1993). Magia miłości. Głos Świętego Franciszka, 7–8, 49–54.
Bęben, W., Rosiński, F. (1996). Sing-singi na Nowej Gwinei. Literatura Ludowa, 6, 25–41. Bęben, W., Rosiński, F. (1996). Tradycyjne wierzenia społeczności pierwotnej Biem. Quaestiones Selectae, 3, 130–144.
Bęben, W., Rosiński, F. (1997). Stosunek społeczności pierwotnej do przyrody. Człowiek i Przyroda, 6, 109–122.
Bęben, W., Rosiński, F. (1997). Magiczne praktyki lecznicze na Nowej Gwinei. Głos Świętego Franciszka, 10, 41–45.
Bęben, W., Rosiński, F. (1997). Poetycka twórczość ludowa wyspiarzy Biem. Literatura Ludowa, 2, 31–44.
Bęben, W., Rosiński, F. (1997). Poglądy Melanezyjczyków na śmierć. Głos Świętego Franciszka, 10, 109–122.
Bęben, W., Rosiński, F. (1998). Koncepcje antropologiczne krajowców nowogwinejskich. Quaestiones Selectae, 7, s. 5–26.
Bęben, W., Rosiński, F. (1998). Osoba i rola czarownika na Nowej Gwinei. Quaestiones Selectae, 8, 43–56.
Bęben, W., Rosiński, F. (1998). Stosunek krajowców nowogwinejskich do chorób. Medycyna Nowożytna: Studium Nad Historią Medycyny, 5(2), 85–100.
Bęben, W., Rosiński, F. (1999). Twórczość prozatorska krajowców Biem. Literatura Ludowa, 3, 57–71.
Rosiński, F.M., Bęben, W. (1991). Człowiek w społeczeństwie plemiennym (na przykładzie Arapeszów). Studia Philosophiae Christianae, 27(1), 113–132.
Opublikowane
Wersje
- 2023-10-17 - (2)
- 2021-12-23 - (1)
Jak cytować
Numer
Dział
