Biografia Schulza jako wyzwanie (rzucone historii)

Autor

  • Stanisław Rosiek Uniwersytet Gdański

Abstrakt

Each and every biography is a challenge, but the biography of Bruno Schulz is a peculiar one. First of all because it is not easily accessible, hidden – just like its protagonist who concealed himself behind effigies produced to satisfy the needs of the others. The other reason is that history (Holocaust, Stalinism) deprived the writer of its major part.
The first task is to establish the text of Schulz’s life, since just as textology establishes in critical editions of the work the foundation of its interpretations, a similar foundation of all biographical discourses should be the corpus biographicum – a sequence of the life’s events arranged according to chronology and placed in the context of the times. Such protobiographies usually take to form of a calendar (log) of life and literary activity, sometimes supplemented with the history of reception. Their only principle of selection is credibility, which is why such calendars do not impose on the series of presented events any additional order which follows an external – political, moral or sentimental – rule. Calendars are aideological. They are purely chronological. The only power they respect is that of time and its inescapable linearity, the sequence of days, weeks, months, and years. They do not tell stories of someone’s life from birth to death. From Homer’s practice they borrow just simple succession of events which do not have to connect with one another. The rules of narrative return only in particular daily entries which reconstructs the facts of someone’s life according to a classic list of questions: who? When? Where? What? To realize such a project in the case of Schulz, it is necessary to do thorough and systematic research in the archives, and practice the archaeology of memory. Jerzy Ficowski chose both directions. Already in the 1940s, he started looking for the witnesses of Schulz’s life. Their letters and memories make a big set which so far has been exploited only in small part. Regardless of what can be found among them, it is necessary to make new searches at all locations where Schulz lived or which he just visited: Drogobych, Lviv, Warsaw, Zakopane, Vienna, Paris, and Sweden, as well as Kyiv or Moscow (archives of the NKVD from the times of the Soviet occupation of Galicia).

Downloads

Download data is not yet available.

Biogram autora

Stanisław Rosiek - Uniwersytet Gdański

Historyk literatury, eseista i wydawca. Pracuje w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Gdańskiego. Był członkiem redakcji „Litterariów”, „Punktu” i „Podpunktu”, a także rocznika „Punkt po Punkcie”. Współredagował z Marią Janion trzy tomy z serii „Transgresje” (Galernicy wrażliwości, 1981; Osoby, 1984; Maski, 1986). Razem ze Stefanem Chwinem napisał książkę Bez autorytetu. Szkice (1981), za którą w 1983 roku otrzymał Nagrodę Fundacji Kościelskich. W latach dziewięćdziesiątych zajmował się kultem pośmiertnym Adama Mickiewicza (Zwłoki Mickiewicza. Próba nekrografii poety, 1997) oraz twórczością kilku pisarzy dwudziestowiecznych (Peiper, Schulz, Białoszewski). Jest współautorem Słownika schulzowskiego (2002) oraz cyklu pięciu podręczników do nauki języka polskiego w szkołach średnich (Między tekstami, 2002–2005). W roku 2002 opublikował antologię Wymiary śmierci, w 2008 książkę [nienapisane], w 2010 Władzę słowa, a w 2014 drugą część nekrografii pt. Mickiewicz (po śmierci).

Bibliografia

Adamczyk Zdzisław Jerzy. 2004. „List i aforyzm Brunona Schulza”. Ruch Literacki 1.

Badiou Alain. 2010. Byt i zdarzenie. Przeł. P. Pieniążek. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Bolecki Włodzimierz, Jerzy Jarzębski, Stanisław Rosiek (red.). 2006. Słownik schulzowski. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.

Budzyński Wiesław. 2001. Schulz pod kluczem. Warszawa: Świat Książki.

Budzyński Wiesław. 2011. Uczniowie Schulza. Warszawa: PIW.

Caneppele Paolo. 2003. Bruno Schulz w Wiedniu. W W ułamkach zwierciadła. Bruno Schulz w 110 rocznicę urodzin i 60 rocznicę śmierci. Red. M. Kitowska-Łysiak i W. Panas. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

Czachowska Jadwiga. 1966. Gabriela Zapolska. Monografia bio-bibliograficzna. Kraków: Wydawictwo Literackie.

Dernałowicz Maria, Kostenicz Ksenia, Makowiecka Zofia. Kronika życia i twórczości Mickiewicza. Lata 1798–1824. Warszawa: TLAM.

Eile Stanisław, Kasztelowicz Stanisław. 1976. Stefan Żeromski. Kalendarz życia i twórczości. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Falkowski Tomasz. 2013. Myśl i zdarzenie. Pojęcie zdarzenia historycznego w historiografii francuskiej XX wieku. Kraków: Universitas.

Ficowski Jerzy. 2002. Regiony wielkiej herezji i okolice. Bruno Schulz i jego mitologia. Sejny: Fundacja „Pogranicze”.

Głębicka Ewa. 1996. Prace dokumentacyjne w badaniach literackich – dziś i jutro. W Wiedza o literaturze i edukacji. Księga referatów Zjazdu Polonistów. Warszawa 1995. Red. T. Michałowska, Z. Goliński, Z. Jarosiński. Warszawa: Wydawnictwo IBL.

Goliński Zbigniew. 2011. Kalendarz życia i twórczości Ignacego Krasickiego. Do druku przygotowała i wstępem opatrzyła M. Górska. Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.

Gomulicki Janusz W. 1976. Cyprian Norwid. Przewodnik po życiu i twórczości. Warszawa: PIW.

Kalendarz życia i twórczości Ignacego Krasickiego. 2011. Do druku przygotowała i wstępem opatrzyła M. Górska. Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.

Kitowska-Łysiak Małgorzata. 2007. Schulzowskie marginalia. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Korzeniewska Ewa. 1971. Maria Dąbrowska. Kronika życia. Warszawa: Czytelnik.

Kostenicz Ksenia. 1970. Kalendarz życia i twórczości pisarzy. W Dokumentacja w badaniach literackich i teatralnych. Red. J. Czachowska. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Krzyżanowski Julian. 1956. Henryk Sienkiewicz. Kalendarz życia i twórczości. Wyd. 2 rozszerzone. Warszawa: PIW.

Micińska Anna, Degler Janusz. 1985. „Stanisław Ignacy Witkiewicz (1885–1939). Kronika życia i twórczości”. Pamiętnik Teatralny 1–4.

Pomian Krzysztof. 2014. Porządek czasu. Przeł. T. Stróżyński. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.

Rogacki Henryk Izydor. 1987. Żywot Przybyszewskiego Warszawa: PIW.

Rosiek Stanisław. 2013. Mickiewicz (po śmierci). Studia i szkice nekrograficzne. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.

Sawrymowicz Eugeniusz. 1960. Kalendarz życia i twórczości Juliusza Słowackiego. Oprac. przy współpracy S. Makowskiego i Z. Sudolskiego. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Stokowa Maria. 1971. Kalendarz życia i twórczości Stanisława Wyspiańskiego (1869–1890). Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Tokarzówna Krystyna, Fita Stanisław. 1969. Bolesław Prus 1847–1912. Kalendarz życia i twórczości. Red. Z. Szweykowski. Warszawa: PIW.

Trojanowiczowa Zofia, Dambek Zofia, Grzeszczak Iwona. 2007. Kalendarz życia i twórczości Cypriana Norwida. T. 1–3. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.

Winklowa Barbara. 1967. Tadeusz Żeleński (Boy). Twórczość i życie. Warszawa: PIW.

Winklowa Barbara. Karol Irzykowski. Życie i twórczość. T. 1–3. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Zimand Roman. 1974. Uwagi do przyszłej biografii Stanisława Brzozowskiego. W Wokół myśli Stanisława Brzozowskiego. Red. A. Walicki, R. Zimand. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Pobrania

Opublikowane

2015-09-07

Jak cytować

Rosiek, S. (2015). Biografia Schulza jako wyzwanie (rzucone historii). Schulz/Forum, (6), 71–82. Pobrano z https://czasopisma.bg.ug.edu.pl/index.php/schulz/article/view/2204

Numer

Dział

[horyzont życia]