Jurysdykcja w sprawach o odszkodowanie przeciwko spółkom prawa prywatnego działającym w imieniu i na rachunek państwa trzeciego

Abstrakt

Niniejsza glosa zawiera charakterystykę prawną czynności klasyfikacji i certyfikacji statków dokonaną na potrzeby ustalenia jurysdykcji w zakresie powództw o odszkodowanie przeciwko spółkom prawa prywatnego działającym w imieniu i na rachunek państwa trzeciego, którym zazwyczaj jest państwo bandery statku. Celem analizy było ustalenie, czy działalność towarzystw klasyfikacyjnych i certyfikujących statki mieści się w zakresie acta iure imperii (działania władcze państwa) czy też acta iure gestionis (czynności cywilnoprawne). Kwestia ta stała się kluczowa dla ustalenia właściwości sądów w sprawach o odszkodowanie przeciwko spółkom prawa prywatnego zajmującym się klasyfikacją i certyfikacją statków w imieniu i na rachunek państwa trzeciego. Dogłębna analiza wykazała, że podmiot prawa prywatnego wykonujący działalność klasyfikacyjną i certyfikacyjną nie pełni funkcji władzy publicznej. Tym samym działalność instytucji zajmujących się klasyfikacją i certyfikacją statków ma charakter acta iure gestionis, czyli czynności cywilnoprawnych. W rezultacie pozwy o odszkodowanie przeciwko spółkom prawa prywatnego zajmującym się klasyfikacją i certyfikacją statków w imieniu i na rachunek państwa trzeciego wchodzą w zakres pojęcia „spraw cywilnych i handlowych” i tym samym nie są wyłączone z zakresu rozporządzenia 44/2001 w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych oraz w konsekwencji z rozporządzenia 1215/2012 w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (przekształcenie).