Ритмы большого города ("Cимфония городского дня" Даниила Андреева)

Abstrakt

Artykuł poświęcony jest poematowi Daniiła Andriejewa Symfonia dnia miejskiego (1950). W analizowanym utworze pojawiają się motywy, związane z tematem miasta, szczególnie motyw pracy i świętowania, cywilizacji i utopii, sportu i nauki, twórczości i wolności, oraz duchowych, psychicznych i cielesnych potrzeb człowieka. Nowatorstwo syntezy gatunku poematu i muzycznej symfonii, jak też novum środków poetyckich sprzyjać ma takiemu przedstawieniu dynamiki stolicy w jej różnorodnych rejestrach, by symbolicznie wyrażała religijny, historyczny i filozoficzny światopogląd poety. W utworze prezentowane są bowiem poglądy pisarza zarówno na temat dokonujących się w radzieckiej stolicy zmian, związanych z planem socjalistycznej rekonstrukcji Moskwy (1935), jak i przeczucia nadciągających katastrof oraz obrazy metafizycznego ideału. Podobieństwo symfonii literackiej do jej klasycznego prototypu zasadza się zarówno na czteroczęściowej kompozycji Andriejewowskiego utworu, jak też na tonacji, rytmach, tempie i semantyce, adekwatnych do symfonii muzycznej.