Artykuł Piotra Wiaziemskiego "O Dierżawinie" i jego polski przekład

Autor

Słowa kluczowe:

recepcja, przekład, Piotr Wiaziemski, Gawriłł Dierżawin, Nikołaj Grecz, Samuel Bogumił Linde, Polska

Abstrakt

Artykuł zawiera omówienie aneksu VI do Rysu historycznego literatury rosyjskiej Nikołaja Grecza, wydanego w przekładzie i opracowaniu Samuela Bogumiła Lindego (Warszawa, 1823). Aneks obejmuje artykuł Piotra Wiaziemskiego O Dierżawinie, napisany po śmierci poety w 1816 roku. Wiaziemski wysoko ocenia dzieła literackie Dierżawina i porównuje go z Michaiłem Łomonosowem, Wasilijem Pietrowem oraz Horacym. Tekst artykułu został opublikowany w Naukowej księdze literatury rosyjskiej Grecza (Sankt-Petersburg, t. 1, 1819). Zawiera opis miejsca pracy Wiazemskiego w strukturze polskiego wydania Rysu historycznego literatury rosyjskiej (przypisy, rozdziały o Dierżawinie, Łomonosowie i Pietrowie). Kontekst interpretacyjny stanowi korespondencja Lindego z Wasilijem Anastasewiczem oraz Nikołaja Karamzina z Iwanem Dmitrijewem.

Downloads

Download data is not yet available.

Biogram autora

Magdalena Dąbrowska - Uniwersytet Warszawski

Rusycystka i komparatystka, doktor habilitowany nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa. Długoletnia dyrektor Instytutu Rusycystyki i kierownik Zakładu  Historii  Literatury  Rosyjskiej  Uniwersytetu  Warszawskiego;  w  latach  2018–2021  kierownik Katedry Rusycystyki Uniwersytetu Warszawskiego. Historyk literatury rosyjskiej, badacz Oświecenia i Romantyzmu,  rosyjskozachodnioeuropejskich (w szczególności  rosyjsko-polskich)  związków  literackich,  kulturalnych  i  naukowych  oraz  dziejów  czasopiśmiennictwa  literackiego  XVIII–XIX  wieku.  Badacz  spuścizny  literackiej  i  historiograficznej  Nikołaja  Karamzina.  Autorka  monografii  na  temat  sentymentalizmu  rosyjskiego  oraz  redaktor  i  współredaktor  licznych  monografii  wieloautorskich  (m.in. Mikołaj  Karamzin  i  jego  czasy,  współred.  P.  Głuszkowski,  Warszawa  2017; Adam  Mickiewicz  i  Rosjanie,  współred.  P.  Głuszkowski,  Z.  Kaźmierczyk,  Warszawa 2020). Autorka ponad 150 publikacji naukowych w języku polskim, rosyjskim i angielskim, poświęconych w większości zapomnianym i słabo rozpoznanym zjawiskom,  wydarzeniom,  twórcom  oraz  dziełom.  W  latach  2016–2020  członek  Rady  Bibliotecznej Uniwersytetu Warszawskiego. Od 2021 roku członek Zespołu Rektorskiego ds. ekologii i kryzysu klimatycznego na Uniwersytecie Warszawskim.

Bibliografia

Dąbrowska, M. (2018). Samuel Bogumił Linde i Tadeusz Bułharyn – wokół polskiego przekładu „Rysu historycznego literatury rosyjskiej” Nikołaja Grecza. Napis. Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej, 24: 9–24.

Dąbrowska, M. (2019a). O „dodatkach” do „Rysu historycznego literatury rosyjskiej” Nikołaja Grecza w opracowaniu Samuela Bogumiła Lindego. W: Mikiciuk, E., Pańczyk-Kozłowska, K., Sucharski, T. (Red.). Poza rusofobią i rusofilią? Poglądy, postawy i realizacje w literaturze polskiej od XIX do XXI wieku. Słupsk–Gdańsk: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pomorskiej w Słupsku: 7–21.

Dąbrowska, M. (2019b). Samuel Bogumił Linde w dziejach recepcji twórczości Nikołaja Karamzina (wokół polskiego przekładu „Rysu historycznego literatury rosyjskiej” Nikołaja Grecza). Acta Polono-Ruthenica, 24(3): 101–111.

Derûgina, L.V. (1984). Èstetičeskie vzglâdy P.A. Vâzemskogo. V: Vyazemsky, P.A. Èstetika i literaturnaâ kritika. Moskva: Iskusstvo: 7–42 [Дерюгина, Л.В. (1984). Эстетические взгляды П.А. Вяземского. В: Vâzemskij, П.А. Эстетика и литературная критика. Москва: Искусство: 7–42].

Galon-Kurkowa, K. (1996). Długi zmierzch. Psychobiografia liryczna Piotra Wiaziemskiego. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Greč, N. (1819). Učebnaâ kniga rossijskoj slovesnosti ili izbrannye mesta iz raznyhsočinenij i perevodov v stihah i proze s prisovokupleniem kratkih pravil ritoriki i piitiki, i istorii rossijskoj slovesnosti. Č. 1. Sankt-Peterburg: V Tipografii Izdatelâ [Греч, Н. (1819). Учебная книга российской словесности или избранные места из разных сочинений и переводов в стихах и прозе с присовокуплением кратких правил риторики и пиитики, и истории российской словесности. Ч. 1. Санкт-Петербург: В Типографии Издателя].

Greč, N. (1822). Opyt kratkoj istorii russkoj literatury. Sankt-Peterburg: V Tipografii N. Greča [Греч, Н. (1822). Опыт краткой истории русской литературы. Санкт-Петербург: В Типографии Н. Греча].

Grecz, N. (1823). Rys historyczny literatury rosyjskiej, z rosyjskiego przez Samuela Bogumiła Lindego… z dodatkami z Batiuszkowa, Bestużewa, Bułharyna, Kaczenowskiego, Karamzina, Köppena, Korniłowicza, Wiaziemskiego. Warszawa: Nakładem i drukiem N. Glücksberga, księgarza i typografa Królewskiego Uniwersytetu.

Jałowiecka-Frania, A. (1999–2000–2001). Portret jako gatunek literacki. Prace Naukowe. Pedagogika, 8–9–10: 887–896. (Online) http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Prace_Naukowe_Pedagogika/Prace_Naukowe_Pedagogika-r1999_2000_2001-t8_9_10/Prace_Naukowe_Pedagogika-r1999_2000_2001-t8_9_10-s887-896/Prace_Naukowe_Pedagogika-r1999_2000_2001--t8_9_10-s887-896.pdf (dostęp: 1.10.2020).

Karamzin, N.M. (1866). Pis’ma N.M. Karamzina k I.I. Dmitrievu. Sankt-Peterburg: V Tipografii Imperatorskoj Akademii Nauk [Карамзин, Н.М. (1866). Письма Н.М. Карамзина к И.И. Дмитриеву. Санкт-Петербург: В Типографии Императорской Академии Наук].

Kurilov, A.S. (2007). Načalo deržavinovedeniâ v Rossii. V: Kurilov, A.S (Red.). G.R. Derzhavin i russkaya literatura. Moskva: IMLI RAN: 23–37 [Курилов, A.S. (2007). Начало державиноведения в России. B: Г.Р. Державин и русская литература. Москва: ИМЛИ РАН: 23–37].

Linde, S.B. (1823). Przedmowa polskiego wydawcy. W: Rys historyczny literatury rosyjskiej, z rosyjskiego przez Samuela Bogumiła Lindego… z dodatkami z Batiuszkowa, Bestużewa, Bułharyna, Kaczenowskiego, Karamzina, Köppena, Korniłowicza, Wiaziemskiego. Warszawa: Nakładem i drukiem N. Glücksberga, księgarza i typografa Królewskiego Uniwersytetu: I–XXX.

Linde, S.B. (2013). Korespondencja Samuela Bogumiła Lindego z Bazylim Anastasewiczem 1822–1830. Red. M. Ptaszyk. Toruń: Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu.

Nekrologia… (1816). [B.p.]. (1816). Nekrologiâ Deržavina. Syn Otečestva, 28: 68–78; 29: 89–103 [Некрология... (1816): [Б.п.]. (1816). Некрология Державина. Сын Отечества, 28: 68–78; 29: 89–103].

Olin, V. (1816). Èlegiâ na smert’ Deržavina. Syn Otečestva, 29: 104–105 [Олин, В. (1816). Элегия на смерть Державина. Сын Отечества, 29: 104–105].

Ostolopov, N.F. (1822). Klûč k sočineniâm Deržavina, s kratkim opisaniem žizni sego znamenitogo poèta. Sankt-Peterburg: V Tipografii Iv. Glazunova [Остолопов, Н.Ф. (1822). Ключ к сочинениям Державина, с кратким описанием жизни сего знаменитого поэта. Санкт-Петербург: В Tипографии Ив. Глазунова].

Solov’ev, N.N. P.A. Vâzemskij i G.R. Deržavin: ob odnoj èpigramme, https://core.ac.uk/download/pdf/197381749.pdf (dostup: 1.10.2020) [Соловьев, Н.Н. П.А. Вяземский и Г.Р. Державин: об одной эпиграмме. (Online) https://core.ac.uk/download/pdf/197381749.pdf (доступ: 1.10.2020)].

Spasowicz, W. (1892). Pisma. T. 6. Petersburg: Księgarnia Br. Rymowicz.

Vâzemskij, P.A. (1816a). O Deržavine. Vestnik Evropy, Č. 88, № 15: 222–232 [Вяземский, П.А. (1816а). О Державине. Вестник Европы, Ч. 88, № 15: 222–232].

Vâzemskij, P.A. (1816b). O Deržavine. Syn Otečestva, 37: 163–175 [Вяземский, П.А. (1816b). О Державине. Сын Отечества, 37: 163–175].

Vâzemskij, P.A. (1819). O Deržavine. V: Greč, N. Učebnaâ kniga rossijskoj slovesnosti ili izbrannye mesta iz raznyhsočinenij i perevodov v stihah i proze s prisovokupleniem kratkih pravil ritoriki i piitiki, i istorii rossijskoj slovesnosti. Č. 1. Sankt-Peterburg: V Tipografii Izdatelâ: 297–305 [Вяземский, П.А. (1819). О Державине. В: Греч, Н. (1819). Учебная книга российской словесности или избранные места из разных сочинений и переводов в стихах и прозе с присовокуплением кратких правил риторики и пиитики, и истории российской словесности. Ч. 1. Санкт-Петербург: В Типографии Издателя: 297–305].

Vâzemskij, P.A. (1878). O Deržavine. V: Vâzemskij, P.A. Polnoe sobranie sočinenij. T. 1: 1810 g. – 1827 g. Sankt-Peterburg: Tipografiâ M. Stasûleviča: 15–21 [Вяземский, П.А. (1878). О Державине. В: Вяземский, П.А. Полное собрание сочинений. Т. 1: 1810 г. – 1827 г. Санкт-Петербург: Типография М. Стасюлевича: 15–21].

Vâzemskij, P.A. (1963). Zapisnye knižki (1813–1848). Red. V.S. Nečaeva. Moskva: Izdatel’stvo Akademii Nauk SSSR [Вяземский, П.А. (1963). Записные книжки (1813–1848). Ред. В.С. Нечаева. Москва: Издательство Академии Наук СССР].

Wiaziemski, P. 1823. O Dierżawinie. W: Dodatki do Mikołaja Grecza Rysu historii literatury rosyjskiej, zebrane i tłumaczone przez S.B. Lindego. Warszawa: Nakładem i drukiem N. Glücksberga, księgarza i typografa Królewskiego Uniwersytetu: 470–478.

Wołoszyński, R.W. (1974). Polsko-rosyjskie związki w naukach społecznych 1801–1830. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Pobrania

Opublikowane

2021-12-31

Jak cytować

Dąbrowska, M. (2021). Artykuł Piotra Wiaziemskiego "O Dierżawinie" i jego polski przekład. Studia Rossica Gedanensia, (8), 97–106. Pobrano z https://czasopisma.bg.ug.edu.pl/index.php/SRG/article/view/6666

Numer

Nr 8 (2021)

Dział

Studia i artykuły