Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweTeatr jako miejsce pracy dorosłych osób z zespołem Downa. Emancypacyjny potencjał projektu aktywizacji zawodowej „Przystanek Szekspir”
Słowa kluczowe:
praca, aktywizacja zawodowa, dorośli z niepełnosprawnością intelektualną, polityka emancypacjiAbstrakt
27 artykuł Konwencji Praw Osób Niepełnosprawnych ONZ stanowi: „Państwa-strony uznają prawo osób niepełnosprawnych do pracy, na zasadzie równości z innymi osobami”. Rosnąca emancypacja środowisk osób niepełnosprawnych i uznanie ich praw za prawa człowieka prowadzą do rekonstrukcji modelu polityki społecznej. Pojawia się koncepcja polityki emancypacyjnej, polityki życia czy „polityki wyboru”, która umożliwia osobom niepełnosprawnym uzyskanie większej autonomii i konstruowanie indywidualnego projektu życiowego. Jednym z aspektów realizacji postulatów emancypacyjnych jest dążenie do wypracowania takiej polityki zatrudnienia, która zapewni dostęp do rynku pracy i zniesie panujące w nim nierówności. W Polsce, pomimo aktywizującej polityki społecznej i zachęt dla pracodawców, blisko 60% młodych osób niepełnosprawnych nie pracuje, a wśród pracujących tylko nikły procent stanowią osoby z niepełnosprawnością intelektualną, które najczęściej nie są brane pod uwagę jako potencjalni pracownicy.
Celem niniejszego tekstu jest przedstawienie wstępnych rezultatów badań jakościowych dotyczących innowacyjnego projektu aktywizacji zawodowej, realizowanego przez Fundację Wspierania Rozwoju Osób z Zespołem Downa „Ja Też” we współpracy z Uniwersytetem Gdańskim. Projekt „Przystanek Szekspir” powstał, aby przełamywać wciąż istniejące stereotypowe przekonania na temat osób z zespołem Downa i stworzyć im warunki wyboru własnej polityki życia. W jego ramach młode, dorosłe osoby zostały przeszkolone i zatrudnione w Biurze Obsługi Widza w Teatrze Szekspirowskim w Gdańsku. Poza prezentacją założeń, celów i sposobu realizacji projektu, w artykule przedstawiono także rezultaty badań, których celem było poszukiwanie odpowiedzi na pytania: Jakie doświadczenia i osobiste znaczenia pracy odsłaniają narracje osób z zespołem Downa? Jak widzowie i inni pracownicy postrzegają pracę w teatrze osób z Zespołem Downa?
Downloads
Bibliografia
Bauman Z. (2006), Praca, konsumpcjonizm i nowi ubodzy, Wydawnictwo WAM, Kraków.
Bauman Z. (2004), Życie na przemiał, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Foucault M. (2000), Filozofia, historia, polityka. Wybór pism, Warszawa–Wrocław.
Giddens A. (2010), Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Laclau E. (2004), Dlaczego puste znaczące mają znacznie dla polityki [w:] Emancypacje, L. Kaczanowski, K. Liszka, Ł. Nysler, A. Orzechowski, L. Rasiński, A. Sypniewska (red.), Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław.
Malewski M. (1991), Andragogika w perspektywie metodologicznej, Wrocław.
Marzec E. (2002), Osoba z dysfunkcją wzroku na rynku pracy [w:] Społeczne problemy osób niepełnosprawnych, J. Sikorska (red.), Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa.
Szczupał B. (2010), Aktywizacja zawodowa i społeczna osób z zespołem Downa jako jedna z form przezwyciężania dyskryminacji w dostępie do rynku pracy [w:] Trudna dorosłość osób z zespołem Downa, B.B. Kaczmarek (red.), Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Żółkowska T. (2014), Dlaczego emancypacja osób niepełnosprawnych powinna być „pustym znaczącym”?, „Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej”, nr 5, UAM, Poznań.
