Academic Scientific JournalsShaping professional identity as a task for future special educators. Proposal of activities constituting of recursive representation of the profession
DOI:
https://doi.org/10.26881/ndps.2025.54.01Keywords:
special education teacher, professional identity, recursive representation of profession, visual metaphorAbstract
A consciously shaped and strengthened professional identity can be seen as a resource that facilitates the functioning of a special education teacher. It can be a strengthening and protective factor in difficult situations experienced by a person pursuing this profession. Building one's own professional identity should be seen not only as an important task for a special education teacher, but also for a person preparing to perform this profession. This article presents and reflects on the results of activities related to shaping the professional identity of a special education teacher, by activating a recursive representation of this profession. The factor initiating this process are visual metaphors created by students of special education in response to the question “What kind of special education teacher do you want to be? Show me”.
Downloads
References
Banks M. (2009), Materiały wizualne w badaniach jakościowych. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Baudrillard J. (2005), Symulakry i symulacje, Wydawnictwo Sic!
Buława-Halasz J. (2014), Władza symboliczna terapeutów osób autystycznych, Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej, 6: 69–80.
Danielewicz J. (2001), Teaching Selves. Identity. Pedagogy. and Teacher Education, State University of New York Press.
Dykcik W. (2003), Szanse i zagrożenia efektywności funkcjonowania pedagogów specjalnych zatrudnionych w szkolnictwie dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną [w:] Z. Janiszewska-Nieścioruk (red.), Człowiek z niepełnosprawnością intelektualną, t. I (s. 13–30), Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Forceville Ch. (2008), Metaphor in pictures and multimodal representations [w:] R.W. Jr. Gibbs (red.), The Cambridge Handbook of Metaphor and Thought, Cambridge University Press, 462–482.
Kennedy J.M., Green Ch.D., Vervaeke J. (1993), Metaphoric Thought and Devices in Pictures, Metaphor and Symbolic Activity, 8(3): 243–255.
Lakoff G., Johnson M. (1988), Metafory w naszym życiu, T.P. Krzeszowski (tłum.), Państwowy Instytut Wydawniczy.
Lasky S. (2005), A sociocultural approach to understanding teacher identity. agency and professional vulnerability in a context of secondary school reform, Teaching and Teacher Education, 21, 8: 899–916.
Maliszewski B. (2018), O otwartości metafory. Półrocznik Językoznawczy Tertium. Tertium Linguistic Journal, 3(2): 28–46.
Marciniak Ł.T. (2010), Konstruowanie tożsamości zawodowej: procesy odniesienia i rozróżnienia (s. 181–195) [w:] K.T. Konecki, A. Kacperczyk (red.), Procesy tożsamościowe. Symboliczno-interakcyjny wymiar konstruowania ładu i nieładu społecznego, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Michalak J. (2001), Pełnienie roli nauczyciela a poszukiwanie własnej tożsamości (s. 162–175) [w:] T. Bajkowski, T. Sawicki (red.), Tożsamość osobowa a tożsamości społeczne. Wyzwania dla edukacji XXI wieku, Wydawnictwo Trans Humana.
Olszewski S. (2017), Usłyszeć polifonię. Tożsamości zawodowe pedagogów specjalnych pracujących z osobami z niepełnosprawnością intelektualną, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Olszewski S. (2023), Studia jak przestrzeń kształcenia tożsamości zawodowej pedagogów specjalnych, Człowiek – niepełnosprawność – społeczeństwo, 1(59): 5–16.
Parys K. (2008), Twórczość w kontekście przymusu edukacyjnego (s. 96–101) [w:] U. Bartnikowska, C. Kosakowski, A. Krause (red.), Współczesne problemy pedagogiki specjalnej, „Dyskursy Pedagogiki Specjalnej”, 7.
Parys K. (2014), Zjawisko pozoru w systemie kształcenia uczniów niepełnosprawnych – próba identyfikacji i propozycje rozwiązań, Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej, 4: 29–55.
Plichta P. (2015), Wypalenie zawodowe i poczucie sensu życia pedagogów specjalnych, Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe.
Sachs J. (2005), Teacher education and the development of professional identity: learning to be a teacher (s. 5–21) [w:] P. Denicolo, M. Kompf (red.), Connecting Policy and Practice: Challenges for Teaching and Learning in Schools and Universities, Routledge.
Sadowska S. (2002), O władzy nauczycielskiej – jasne i ciemne strony władzy w kontekście integracji [w:] E. Garniewicz, A. Krause (red.), Od tradycjonalizmu do ponowoczesności, Wydawnictwo UWM.
Sęk H. (2000), Wypalenie zawodowe u nauczycieli. Społeczne i podmiotowe uwarunkowania (s. 99–114) [w:] J. Brzeziński, Z. Kwieciński (red.), Psychologiczno-edukacyjne aspekty przesilenia systemowego, Wydawnictwo UMK.
Słownik języka polskiego PWN, https://sjp.pwn.pl/slowniki/pokaza%C4%87.html [dostęp: 19.05.2025].
Skarga B. (2009), Tożsamość i różnica, Wydawnictwo Znak.
Speck O. (2005), Niepełnosprawni w społeczeństwie. Podstawy ortopedagogiki, tłum. W. Zeidler, A. Skrzypek, D. Gącza, D. Szarkowicz, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Sztompka P. (2012), Socjologia wizualna. Fotografia jako metoda badawcza, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Taleb N.N. (2013), Antykruchość. O rzeczach. którym służą wstrząsy, Kurhaus.
Wenger E. (2008), Communities of Practice. Learning. Meaning and Identity, Cambridge University Press.
Werbińska D. (2017), The Formation of Language Teacher Professional Identity. A Phenomenographic-Narrative Study, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pomorskiej w Słupsku.
