Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweMotyw wierzeń pogańskich w etymologiach ludowych polskich toponimów
Abstrakt
Artykuł omawia etymologie ludowe nazw polskich miejscowości i miejsc niezamieszkałych, które zawierają motywy wierzeń pogańskich. Wśród toponimów, które według etymologii ludowych odwołują się do elementów wierzeń pogańskich, można wyróżnić dwie grupy: toponimy motywowane nazwami własnymi oraz toponimy motywowane wyrazami pospolitymi. Do tej pierwszej grupy należą toponimy, które zostały rzekomo utworzone od pogańskich teonimów, np. Swarożyn ‘miejsce kultu Swaroga’. W drugiej grupie znajdują się toponimy, które rzekomo pochodzą od wyrazów pospolitych kojarzących się z kultem pogańskim, np. (Stare) Juchy ‘miejsce, gdzie znajdował się ołtarz pogański, z którego ściekała jucha (krew) składanych tam ofiar’.
Downloads
Bibliografia
Brzozowska M., 2009, Etymologia ludowa w „podaniach etymologicznych” a konotacja nazw własnych, w: tejże, Etymologia a konotacja słowa. Studia semantyczne, Lublin, s. 128–144.
Cienkowski W., 1972, Teoria etymologii ludowej, Warszawa.
Dąbrowska A., 1998, Język polski, Wrocław.
Grabowski S., 2008, Z dziejów Kurzętnika i okolic, Warszawa.
Kostkiewiczowa T. [tk], 1988, Etymologia ludowa, w: Słownik terminów literackich, pod red. J. Sławińskiego, wyd. 2. poszerz. i popr., Wrocław – Warszawa– Kraków – Gdańsk – Łódź, s. 132.
Kreja B., 1988, Nazwy miejscowe Kociewia i okolicy, Gdańsk.
Landowski R., 1998, Jasna i Dersław, Gdańsk.
Michow E., 2008, Legenda Kielc zamknięta w nazwie. Studium etymologiczne i kulturowe, Kielce.
Nitsch K., 1994, Mowa ludu polskiego, w: tegoż, Świat mowy polskiej, wybór i oprac. S. Urbańczyk, Warszawa, s. 32–149.
NMP – Nazwy miejscowe Polski. Historia – pochodzenie – zmiany, pod red. K. Rymuta, Kraków, t. 1 – 1996, t. 2 – 1997, t. 3 – 1999, t. 4 – 2001, t. 5 – 2003, t. 6 – 2005, t. 7 – 2007, t. 8 – 2009, t. 9 – 2013.
Rospond S., 1984, Słownik etymologiczny miast i gmin PRL, Wrocław – Warszawa– Kraków – Gdańsk – Łódź.
Słownik języka polskiego, pod red. W. Doroszewskiego, t. 1–11, Warszawa 1958–1968.
J. Treder, 1999, Jastarnia, w: Nazwy miast Pomorza Gdańskiego, praca zbior. pod red. H. Górnowicza i Z. Brockiego, wyd. 2. popr. i poszerz. pod red. E. Brezy i J. Tredera, Gdańsk, s. 119–125.
