Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweCitizen of the universe. Konstantin Tsiolkovsky’s cosmic philosophy and science fiction
Słowa kluczowe:
Agni Joga, Konstanty Ciołkowski – życie i twórczość, rosyjscy kosmiści, filozofia kosmiczna, ograniczenia etykietki „science fiction”, teozofiaAbstrakt
Artykuł omawia filozofię Konstantego Ciołkowskiego na podstawie jej rekonstrukcji w oparciu o dwa rodzaje jego pism, prace naukowe i prace z reguły, choć nie zawsze poprawnie, klasyfikowane jako fantastyka naukowa. Podkreśla się, że Ciołkowski należał do dużej szkoły filozofii rosyjskiej znanej jako kosmiści: określone zostaje jego miejsce wśród XX-wiecznych kosmistów o nastawieniu naukowym. W pierwszej części artykułu autor dokonuje rekonstrukcji kosmicznej filozofii Ciołkowskiego na podstawie jego pism filozoficznych, które stanowią połowę jego opublikowanego dorobku. W drugiej części omówiono wszystkie dzieła Ciołkowskiego dostępne po angielsku i klasyfikowane jako science-fiction. Artykuł zawiera także porównania filozofii Ciołkowskiego z filozoficzno-religijnym systemem propagowanym przez Mikołaja i Helenę Rerichów, znanym jako Agni Joga, i jego staroindyjskimi korzeniami. Autor podkreśla że Ciołkowski odegrał ważną rolę w rozwoju wczesnego rosyjskiego, a – ściśle mówiąc – radzieckiego kina science fiction oraz zaznacza, że Ciołkowski opierał swe rozważania filozoficzne na solidnych podstawach naukowych, a zatem etykietka science fiction nie zawsze do jego pism pasuje.
Downloads
Bibliografia
Russian philosophy and science.
Agni Joga, učenie živoi etiki. 2 vols. Moskva: Eksmo, 2003. [This is the most complete Russian edition of the Agni Yoga system, also called Living Ethics, that we owe to the Roerichs.]
Andreev D.L. Roza Mira. Moskva: Mir Uranii, 2000. [Contains a glossary and an index of names.]
Andreev D.L. The Rose of the World. Lindisfarne Books, 1997. [Incomplete: only Books I-VI of the original twelve. Contains a glossary and an index.]
Andreev D.L. Roza Mira, die Weltrose. 3 volumes. Vega e.K., 2008–2009. [An excellent complete translation with helpful glossaries and indices.]
Andreeva A.K. et al. Daniil Andreev v kul’ture XX veka. Moskva: Mir Uranii, 2000. [An interesting collection of studies by several Russian scholars edited by Adreev’s widow.]
Andreeva A.K. Plavan’e k nebesnoi Rossii. Moskva: Agraf, 2004. [Written by D.L. Andreev’s widow, this book is both an autobiography, a biography of Andreev’s, and an introduction to his philosophy and works.]
Bailes K.E. Science and Russian Culture in an Age of Revolutions. Vol. 1: Vladimir I. Vernadsky and His Scientific School, 1863–1945. Bloomington: Indiana University Press, 1990.
Carlson M. No Religion Higher Than Truth. A History of the Theosophical Movement in Russia, 1875–1922. Princeton: Princeton Legacy Library, 1993.
Berdyaev N.A. Theosophy and Anthroposophy in Russia. [Online:] (access 20.04.2017).
Decter J. Nicholas Roerich. The Life and Art of a Russian Master. Vermont: Park Street Press, 1989.
Dębowski J. Przyroda w filozofii rosyjskiego prawosławia. Olsztyn: Wyższa Szkoła Pedagogiczna, 1998.
Dubaev M. Rerich. Moscow: Molodaya Gvardia, 2003.
Gdok-Klafkowska M., P. Klafkowski. Myśl o przyrodzie w filozofii rosyjskiej. Szkice do portretu. [In:] Ekorozwój i Agenda 21: Interdyscyplinarny model kształcenia, pp. 135–146. Ed. by P. Pieczyński. Szczecin: Collegium Balticum, 2007.
Goerdt W. Historia filozofii rosyjskiej. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2012.
Klafkowski P. Czy ludzkość ma jeszcze szansę? Konstanty Ciołkowski, Mikołaj Roerich i Daniił Andrejew. [In:] Dialog kultur i społeczeństw. Ed. by B. Afeltowicz, J. Miturska-Bojanowska, H. Walter. Szczecin: Volumina pl, 2016, pp. 83–92.
Levit G.S. Biochemistry-Biosphere-Noosphere. The Growth of the Theoretical System of Vladimir Vernadsky. Berlin: WVB Verlag, 2001.
Łosski M. Historia filozofii rosyjskiej. Kęty: Antyk, 2000.
Pisareva E.F. The Light of the Russian Soul: A Personal Memoir of Early Russian Theosophy. Wheaton: Quest Books, 2008.
Rosenthal Glatzer B. (Ed.) The Occult in Russian and Soviet Culture. Ithaca and London: Cornell University Press, 1997.
Rottert T.G, I.V. Lipskaya (Ed.). Vystavka proizvedenii xudožnikov gruppy AMARAVELLA, katalog. Meždunarodnyi Centr-Muzei imeni N.K. Rerixa, Moskva 2000. [This is the catalogue of the exibition of the Amaravella Group paintings held in Moscow in 2000, and the best source of information about the history and members of the group.]
Špidlik T. Myśl rosyjska, inna wizja człowieka. Warszawa: Wydawnictwo Księży Marianów, 2000.
Stołowicz L. Historia filozofii rosyjskiej, podręcznik. Gdańsk: Słowo. Obraz/Terytoria, 2008.
Ul’rix I.V. Žizn’ čeloveka, Vvedenie v Metaistoriu. Moskva: Izdatel’stvo „Litan”, 2003. [This book is essentially a commentary on D.L. Andreev’s Roza Mira.]
Vernadsky V.I. The Biosphere. Gȍttingen: Copernicus Publications, 2013.
Vernadsky V.I. Geochemistry and the Biosphere. Santa Fe: Synergetic Press, 2007.
Walicki A. Zarys myśli rosyjskiej od Oświecenia do Renesansu religijno-filozoficznego. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2005.
Waldenfels E. von. Nikolai Roerich Kunst, Macht und Okkultismus. Berlin: Osburg Verlag, 2011.
Val’denfels E. von. Nikolai Rerix Iskusstvo, Vlast’, Okkultizm. Moscow: Novoe Literaturnoe Obozrenie, 2015.
Young G.M. Nikolai Fedorov, an Introduction. Balmont: Nordland Publishers, 1979.
Young G.M. Russian Cosmists, the Esoteric Futurism of Nikolai Fedorov and his Followers. Oxford: Oxford University Press, 2012.
Young G.M. Navigating Spaceship Earth: Four Russian Cosmists. Quest Magazine. Summer Issue. Wheaton, 2013, pp. 105–108, 120.
Works by and about Konstantin E. Tsiolkovsky.
a/ Printed books.
Blagonravov A.A. (Ed.). Selected Works of Konstantin E. Tsiolkovsky. Honolulu: University Press of the Pacific, 2004.
Ciołkowski K. Poza Ziemią. Warsaw: Iskry, 1979.
Kosmodemyansky A. Konstantin Tsiolkovsky, His Life and Work. Honolulu: University Press of the Pacific, 2000.
Shubin D.H. Tsiolkovsky. The Cosmic Scientist and His Cosmic Philosophy. Publisher and place not given. ISBN 978-1-365-25981-4, copyright 2016.
Starchild A. (Ed.). The Science Fiction of Konstantin Tsiolkovsky. Honolulu: University Press of the Pacific, 1979.
b/ Tsiolkovsky’s works online (access 1.06.2017).
In Russian:
In English:
[This is an almost complete collection of Tsiolkovsky’s philosophic and literary works. The Russian page gives complete texts. The English page, much smaller, gives summarizing translations of selected texts. The portal is in constant development.]
Other.
Bruno Dž. Izbrannoe. Samara: Izdatel’skii dom “Agni”, 2000.
Dante A. Le Opere di Dante. A cura di M. Barbi et al. Firenze: Testo Critico della Societa Dantesca Italiana, Bemporad et Figlio- Editori, MCMXXI.
Enciklopedio de Esperanto. Budapest: Hungara Esperanto-Asocio, 1979.
Gdok-Klafkowska M. The Dream of Kanchenjonga: The Roerich Family and Himalayan Studies. [In:] Buddhist Himalaya. Studies in Religion, History and Culture. Vol. 1: Tibet and the Himalaya. Ed. by A. McKay and A. Balikci-Denjongpa. Gangtok: Namgyal Institute of Tibetology, 2011.
Gdok-Klafkowska M. Mikołaj Konstantynowicz Rerich jako prekursor komunikacji międzykulturowej. [In:] Homo Communicans. Vol. 2: Čelovek v prostranstve meždukul’turnyx kommunikatsii. Ed.by K. Janaszek, J. Miturska-Bojanowska, R. Gawarkiewicz. Szczecin: Grafform, 2012, pp. 50–52.
Gdok-Klafkowska M. Agni Joga jako płaszczyzna dialogu między Wschodem a Zachodem. [In:] Homo Communicans. Vol. 2: Čelovek v prostranstve meždukul’turnyx kommunikatsii. Ed. by K. Janaszek, J. Miturska-Bojanowska, A. Šunkov, B. Rodzevič. Szczecin: Grafform, 2012, pp. 79–83.
Golovačev V. Spasiteli Veera. One-volume edition. Moskva: Eksmo, 2004.
Gołowaczew W. Wirus mroku (cykl Obrońcy wachlarza, tom 1) i Wysłannik (cykl Obrońcy wachlarza, tom 2). Olsztyn: Solaris, 2005. [The third volume of the Polish translation has not been published.]
Gumilev L. Ethnogenesis and the Biosphere. Moscow: Progress Publishers, 1990.
Gumilev L. Etnogenez i biosfera Zemli. Moskva: Izdatel’stvo ACT, 2005.
Gumilev L. Etnosfera, istoria lyudei i istoria prirody. Moskva: Izdatel’stvo ACT, 2006.
Kepler J. Sen czyli wydane pośmiertnie dzieło poświęcone astronomii księżycowej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2004. [The Polish translation by Dorota Sutkowska and Jarosław Włodarczyk.]
Klafkowski P. Od kultur do metakultury, refleksje nad dziełem Daniiła Andrejewa „Roza Mira”. [In:] Homo Communicans. Vol. 2: Čelovek v prostranstve meždukul’turnyx kommunikatsii. Ed. by K. Janaszek, J. Miturska-Bojanowska, R. Gawarkiewicz. Szczecin 2012: Grafform, pp.74–79.
Klafkowski P. Opisując nieopisywalne: Światy i zaświaty Daniiła Andrejewa. [In:] Homo Communicans. Vol. 2: Čelovek v prostranstve meždukul’turnyx kommunikatsii. Ed. by K. Janaszek, J. Miturska-Bojanowska, R. Gawarkiewicz. Szczecin 2012: Grafform, 2012, pp. 122–132.
Launius R.D., J. Logsdon, Robert W. Smith. Reconsidering Sputnik: Forty Years Since the Soviet Satelite. London: Routledge, 2000.
Lovelock J. GAJA. Nowe spojrzenie na życie na Ziemi. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2003.
Majewski E. Profesor Przedpotopowicz. Warszawa: Czytelnik, 1957.
Semenova S.G., A.G. Gačeva (Ed.). Russkij komizm, antologia filosofskoi mysli. Moskva: Pedagogika-pres, 1993.
Swedenborg E. De Telluribus in Mundo Nostro Solari, Quæ vocantur Planetæ: Et De Telluribus in Cœlo Astrifero: Deque illarum Incolis: tum de Spiritibus & Angelis ibi; Ex Auditis & Visis. London: The Swedenborg Society, 1934.
Swedenborg E. Earths in the Universe. Earths in our Solar System which are called Planets, and Earths in the Starry Heaven, Their Inhabitants, and the Spirits and Angels There. From Things Seen and Heard. London: The Swedenborg Society, 1970.
Swedenborg E. De Caelo et Ejus Mirabilibus et de Inferno ex Auditis et Visis. Whitefish: Kessinger Publications, 2009.
Swedenborg E. Heaven and its Wonders, and Hell from Things Seen and Heard. London: The Swedenborg Society, 1958.
Swedenborg E. Prodromus Philosophiæ Ratiocinantis de Infinito, et Causa Finali Creationis. Place not given. Palala Press, 2015.
Swedenborg E. The Infinite, The Final Cause of Creation. London: The Swedenborg Society, 1965.
Tompkins P., C. Bird. The Secret Life of Plants. London: Penguin Books, 1974.
Wohlleben P. Das geheime Leben der Bäume. Munich: Ludvig Verlag, 2016.
Wohlleben P. The Hidden Life of Trees. Jackson: Perseus Distribution, 2016.
Wohlleben P. Sekretne życie drzew. Kraków: Wydawnictwo Otwarte, 2016.
Żuławski J. Na srebrnym globie, rękopis z Księżyca. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1956.
_(1).png){kind=logo}
