Tajemniczy Mikołaj Rerich. Refleksje na temat trzech kontrowersji związanych z Roerichem

Autor

  • Piotr Klafkowski Uniwersytet Szczeciński

Słowa kluczowe:

Mikołaj Roerich, Tybet, Rosja, Środkowoazjatycka Wielka Gra, teozofia

Abstrakt

Artykuł omawia trzy kontrowersje związane z Mikołajem K. Roerichem: czy był on bolszewickim szpiegiem, czy za jego ekspedycjami do Azji Środkowej kryły się jakieś nieznane jeszcze motywy, oraz czy wierzył, iż był reinkarnacją Piątego Dalajlamy Tybetu. Artykuł zawiera także krótką biografię Roericha.

Downloads

Download data is not yet available.

Bibliografia

I. Basic

Andreyev A. Soviet Russia and Tibet. The Debacle of Soviet Diplomacy. “Brill’s Tibetan Studies Library” 2003, vol. 4 (Leiden–Boston: Brill).

Andreyev A. The Myth of the Masters Revived. The Occult Lives of Nikolai and Helena Roerich. “Eurasian Studies Library” 2014, vol. 4 (Leiden: Brill Academic Publishers).

Bernbaum E. Shambhala. A Search for the Mythical Kingdom Beyond the Himalayas. New York: Shambhala, 2001.

Carlson M. No Religion Higher Than Truth. A History of the Theosophical Movement in Russia. Princeton: Princeton University Press, 1993.

Culver J.C. Hyde J. American Dreamer, A Life of Henry A. Wallace. New York and London: W.W. Norton & Company, 2001.

Decter J. Nicholas Roerich, The Life and Art of a Russian Master. Rochester, Vermont: Park Street Press, 1989.

Dharmatāla Damchø Gyatsho. Rosary of White Lotuses, Being the Clear Account of How the Precious Teaching of Buddha Appeared and Spread in the Great Hor Country. Transl. from the Tibetan and annotated by P. Klafkowski. “Asiatische Forschungen” 1987, Bd. 95 (Wiesbaden).

Drayer R.A. Nicholas and Helena Roerich, the Spiritual Journey of Two Great Artists and Peacemakers.

Wheaton, Illinois and Chennai, India: Quest Books, 2005.

Ferrari, A. Mk’yen brtse’s Gude to the Holy Places of Central Tibet. “Serie Orientale Roma” 1958, vol. 16 (Roma: Instituto Italiano per il Medio ed Estremo Orienta).

Gdok M. Yuri Nikolayevich Roerich 1902–1960, an Outline of His Life and His Works in Tibetan Studies. “Lingua Posnaniensis” 1996, No 38, pp. 115–141.

Gdok-Klafkowska M. The Dream of Kanchenjonga. The Roerich Family and Himalayan Studies. [In:] Buddhist Himalaya. Studies in Religion, History and Culture. Vol. I: Tibet and the Himalayas. Ed. by A. MacKay and A. Balikci-Denjongpa. Gangtok: Namgyal Institute of Tibetology, 2011, pp. 305–322.

Gdok-Klafkowska M. Mikołaj Konstantynowicz Rerich jako prekursor komunikacji międzykulturowej. [In:] Homo Communicans. Vol 2: Человек в пространстве междукультурных коммуникаций. Ed. by K. Janaszek, J. Miturska-Bojanowska, R. Gawarkiewicz. Szczecin: Grafform, 2012, pp. 50–52.

Gdok-Klafkowska M. Agni Joga jako płaszczyzna dialogu między Wschodem a Zachodem. [In:] Homo Communicans. Vol. 2: Человек в пространстве междукультурных коммуникаций. Ed. By K. Janaszek, J. Miturska-Bojanowska, R. Gawarkiewicz. Szczecin: Grafform, 2012, pp. 79–83.

Gdok-Klafkowska M. Helena I. Rerich (1879–1955) i jej rola w rozwoju ruchów Pax Cultury i Agni Jogi. “Zwierciadło Etnologiczne” (Rocznik Katedry Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Szczecińskiego) 2012, No. 1, pp. 33–37.

Gdok-Klafkowska M., Klafkowski P. Myśl o przyrodzie w filozofii rosyjskiej. Szkice do portretu. [In:] Ekorozwój i Agenda 21. Interdyscyplinarny model kształcenia. Ed. by P. Pieczyński. Szczecin: Collegium Balticum, 2007, pp. 135–146.

Goldstein M.C. A History of Modern Tibet 1913–1951, the Demise of a Lamaist State. Berkeley-Los Angeles–London: University of California Press, 1989.

Gralow L. Pakt Rericha. Ochrona skarbów kultury. Warszawa, 1936.

Hopkirk P. Wielka Gra. Poznań: Zysk i S-ka, 201185.

Klafkowski P. The Secret Deliverance of the Sixth Dalai Lama as Narrated by Dharmatāla. “Wiener Studien zur Tibetologie und Buddhismuskunde” 1979, Heft 3 (Wien).

Klafkowski P. Czy ludzkość ma jeszcze szansę? Konstanty Ciołkowski, Mikołaj Roerich i Daniił Andrejew. [In:] Dialog kultur i społeczeństw. Ed. by B. Afeltowicz, J. Miturska-Bojanowska, H. Walter. Szczecin: volumina pl, 2016, pp. 83–92.

Klafkowski P. Czy ludzkość ma jeszcze szansę? Konstanty Ciołkowski, Mikołaj Roerich i Daniił Andrejew (in the press).

Message of the 1929 Roerich Museum Series. New York: Roerich Museum Press, 1930.

Meyer K.E., Brysac S.B. Tournament of Shadows. The Great Game and the Race for Empire in Central Asia. New York: Basic Books, 1999.

Nahlik S. Grabież dzieł sztuki, rodowód zbrodni międzynarodowej. Wrocław–Kraków: Ossolineum, 1958.

Malinowski K. (Ed.) Biblioteka Muzealnictwa i Ochrony Zabytków Seria B Tom IV: Międzynarodowa Ochrona Dóbr Kulturalnych, ochrona prawna w razie konfliktów zbrojnych. Zbiór tekstów wybrał oraz opatrzył wstępem i komentarzem S.E. Nahlik. Warszawa: Ministerstwo Kultury i Sztuki, Zarząd Muzeów i Ochrony Zabytków, Ośrodek Dokumentacji Zabytków, 1962.

Nieć H. Ojczyzna dzieła sztuki, międzynarodowa ochrona integralności narodowej spuścizny kulturalnej. Warszawa–Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1980.

Petech L. China and Tibet in the Early XVIII Century. Leiden: Brill, 1972.

Prophet E.C. The Lost Years of Jesus: on the discoveries of Notovich, Abhedananda, Roerich, and Caspari. Malibu, California and Livingstone, Montana: Summit University Press, 1984.

Roerich G.N. Trails to Inmost Asia, Five Years of Exploration with the Roerich Central Asian Expedition. New Haven: Yale University Press, 1931.

Rerich M. Ałtaj–Himalaje. Transl. by E.P. Melech. Introd. by B. Gaforow. Series Rodowody Cywilizacji. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1980.

Rerich N. Znaki. Transl. by A. Szymański. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1983.

Roerich N. Altai–Himalaya, a Travel Diary. Brookfield, Connecticut: Arun Press, 1983.

Roerich N. Heart of Asia, Memoirs from the Himalayas. Rochester, Vermont: Inner Traditions, 1990.

Roerich N. Shambhala, In Search of the New Era. Rochester, Vermont: Inner Tradition International, 1990.

Roerich N. The Invincible. New York: Nicholas Roerich Museum, 1974.

Shakabpa T.W.D. Tibet, a Political History. Yale: Yale University Press, 1967.

Shaumian T. Tibet: The Great Game and Tsarist Russia. New Delhi: Oxford University Press, 2000.

Stasulane A. Theosophy and Culture: Nicholas Roerich. Roma: Editrice Pontificia Universita Gregoriana, 2005.

Rosenthal B.G. (Ed.) The Occult in Russian and Societ Cultures. Ithaca and London: Cornell University Press, 1997.

The Roerich Pact and the Banner of Peace. New York: The Roerich Pact and Banner of Peace Committee, 1947.

Wańka A. Teozoficzna panreligia. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2006.

Waldenfels E. Nikolai Roerich Kunst, Macht und Okkultismus. Berlin: Osburg Verlag, 2011.

Williams R.C. Russian Art and American Money 1900–1940. Cambridge, Mass. and London, England: Harvard University Press, 1980.

Андреев A. Время Шамбалы. Оккултизм, наука и политика в Cоветской России. СанктПетербург: Издательский Дом «Нева» – Москва: Олма-Пресс, 2002.

Андреев A. Храм Будды в Северной Столице. Санкт-Петербург: Нартанг, 2004.

Андреев A. Тибет в политике царской, советской и постсоветской России. Санкт-Петербург: Издательство СПГУ, Нартанг, 2006.

Андреев A. Гималайское Братство. Теософский миф и его творцы. Санкт-Петербург: Издательство СПГУ, 2008.

Андреев A. Рерихи. Мифы и факты. Санкт-Петербург: Нестор-История, 2011.

Грекова Т.И. Тибетская медицина в Росси. История в судьбах и лицах. Санкт-Петербург: Атон, 1998.

Сидоров В. Семь дней в Гималаях. Москва: Издательство «Художественная Литература», 2000, pp. 3–142.

Фосдик З.Г. Мои учителя. Встречи с Рерихами. По страницам дневника 1922–1934. Москва: Сфера, 2002.

II. Works by and about the Roerichs in Russian

For a comprehensive topical and annotated bibliography of the Roerich studies in Russian see Gdok-Klafkowska 2011.

III. Works by the participants in the Roerich Expedition

Dekroa N. (= Н.В. Кордашевский). Тибетские странствия полковника Кордашевского (с экспедицией Н.К. Рериха по Центральной Азии. Санкт-Петербург: Аюрведа Пресс, 2000.

Портнягин П.К. Современный Тибет. Экспедиционный дневник 1927–1928. “Aryavarta Journal” 1998, Vol. 2 (Санкт-Петербург).

Рябинин К.Н. Развенчанный Тибет. Магнитогорск: Амрита-Урал.

IV. Works by and about Agvan Dorzhiev

Dorjiev A. Dorjiev. Memoirs of a Tibetan Diplomat. Ed. by and transl. by Thubten Jigme Norboo and Dan Martin. “Hokke Bunka Kenkyou (Journal of the Institute for the Comprehensive Studies of the Lotus Sutra)” 1991, Vol. 17 (Tokyo: Rissho University).

Snelling J. Buddhism in Russia, the Story of Agvan Dorzhiev, Lhasa’s Emissary to the Tsar. Shaftesbury, Dorset – Rockport, Massachusetts – Brisbane, Queensland: Element Books, 1993.

Доржиев A. Занимательные заметки, описание путешествия вокруг света (Автобиография). “Памятники письменности Востока” 2003, No 133 (Москва).

V. Works by and about Amdo Gendun Chosphel.

Choephel G. The White Annals. Transl. by Samten Norboo. Dharamsala: Library of Tibetan Works and Archives, 1978.

Chȍphel G. Tibetan Arts of Love. Introd. and transl. by J. Hopkins with Dorje Yudon Yuthok. Ithaca, New York: Snow Lion Publications, 1992.

Samten N. Life and Works of Gedun Chophel. “Tibetan Review” 1977, vol. 12, No. 6 (June), pp. 12–13 and 16.

Horkhang S.P., Horkhang J.T., Hoshi I., Okawa K. mkhas mchog dge ‘dun chos ‘phel gyi rtogs pa brjod pa / Gendun Chopel, the life and death of a legendary Tibetan scholar monk. 201286.

Opublikowane

2016-01-25

Jak cytować

Klafkowski, P. . (2016). Tajemniczy Mikołaj Rerich. Refleksje na temat trzech kontrowersji związanych z Roerichem. Studia Rossica Gedanensia, 407–428. Pobrano z https://czasopisma.bg.ug.edu.pl/index.php/SRG/article/view/6699

Numer

Dział

Studia i artykuły