Academic Scientific JournalsThe concept of help in special pedagogy – key dimensions of a syntagmatic relation
DOI:
https://doi.org/10.4467/25439561.NP.19.013.10488Keywords:
relationship of help, the help giver and the help recipient, purposefulness of help, boundaries in helping and consequences of helpingAbstract
Helping in the area of special education takes the form of the overarching idea and the fundamental direction of rehabilitation activities. This makes it is worth considering the essence and complexity of this phenomenon. The article presents the syntagmatic nature of help and analysed its essential components, which are: the recipient and the giver of help, relationships between them, the purpose and motives of providing help, ways to implement it, boundaries in helping and consequences of helping. Organizing these elements and reflecting them is an important, though not the only, purpose of the article. It was crucial to object to the treatment of people with disabilities only in the category of recipients of assistance activities and to draw attention to the need and the possibility of effectively fulfilling by them the role of givers of help.
Downloads
References
Brickman P., Rabinowitz V.C., Karuza J., Coates D., Kinder L. (1982), Models of helping and coping , „American Psychologist” vol. 37, nr 4, s. 368–384.
Casanovas C., Chalcoff F. (2011), Sztuka pomagania. Jak dawać i przyjmować pomoc, Studio Astropsychologii, Białystok.
Dykcik W. (1997), Zakres i przedmiot zainteresowań pedagogiki specjalnej [w:] Pedagogika specjalna, W. Dykcik (red.), Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań, s. 63–74.
Dykcik W. (2005), Pedagogika specjalna wobec aktualnych sytuacji i problemów osób niepełnosprawnych, Wydawnictwo Naukowe PTP, Poznań.
Fengler J. (2000), Pomaganie męczy – wypalenie w pracy zawodowej, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
Flynn P.A.R. (1993),W trosce o zdrowie. Pomaganie z perspektywy holistycznej [w:] ABC psychologicznej pomocy. Antologia, J. Santorski (red.), Jacek Santorski&COAgencja Wydawnicza, Warszawa, s. 99–119.
Grabowski A. (2012), Miłość bliźniego czy siebie samego – co może skłaniać ludzi do pomocy własnej rodzinie? [w:] Pomoc jako zachowanie prospołeczne, T. Zbyrad, B. Krempa (red.), Wydawnictwo KUL, Lublin, s. 369–379.
Grzegorzewska M. (1996), Listy do Młodego Nauczyciela. Cykl I-III, Wydawnictwo WSPS Warszawa.
Hajduk E. (2006), Typologia pomagania – kryteria etyczne [w:] B. Hajduk, E. Hajduk, O rodzajach pomocy, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków, s. 51–69.
Karyłowski J. (1982), O dwóch typach altruizmu, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
Kielar-Turska M. (2003), Analiza pola semantycznego terminów związanych ze wspomaganiem rozwoju [w:] Wspomaganie rozwoju. Psychostymulacja i psychokorekcja, t. 5, B. Kaja (red.), Wydawnictwa Akademii Bydgoskiej, Bydgoszcz, s. 11–24.
Kotarbiński T. (1986), Medytacje o ¿życiu godziwym, Wiedza Powszechna, Warszawa.
Lipkowski O. (1981), Pedagogika specjalna. Zarys, PWN, Warszawa.
Niemierko B. (2007), Kształcenie szkolne. Podręcznik skutecznej dydaktyki, Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
Obuchowska I. (1987), Obecne i nieobecne paradygmaty w pedagogice specjalnej, „Kwartalnik Pedagogiczny”, nr 4, s. 29–33.
Obuchowska I. (1997), Wspomaganie rozwoju emocjonalnego: refleksje i propozycje [w:] Wspomaganie rozwoju. Psychostymulacja i psychokorekcja, t. 1, B. Kaja (red.), Wydawnictwa WSP w Bydgoszczy, Bydgoszcz, s. 35–47.
Otrębska-Popiołek K. (1991), Człowiek w sytuacji pomocy. Psychologiczna problematyka przyjmowania i udzielania pomocy, Wydawnictwo UŚ, Katowice.
Parys K. (2006), Gotowość młodzieży gimnazjalnej do integracji pozaszkolnej z niepełnosprawnymi rówieśnikami, [w:] Edukacja wobec wyzwań i zadań współczesności i przyszłości. Teoria i praktyka pedagogiczna, J. Szempruch (red.), Wydawnictwo UR, Rzeszów, s. 308–315.
Popiołek K. (1995), Modele pomagania i ich konsekwencje pedagogiczne, „Chowanna”, nr 1, s. 57–63.
Sęk H. (2000), Podstawowe rodzaje pomocy psychologicznej [w:] Społeczna psychologia kliniczna, H. Sęk (red.), PWN, Warszawa, s. 365–380.
Słownik Języka Polskiego, t. 3 (1981), M. Szymczak (red.), PWN, Warszawa.
Suchańska A. (1993), Trójkąt dramatyczny i gry ratownicze [w:] ABC psychologicznej pomocy. Antologia, J. Santorski (red.), Jacek Santorski & CO Agencja Wydawnicza, Warszawa, s. 71–84.
Teoplitz-Winiewska M. (2008), Udzielanie pomocy psychologicznej [w:] Etyka zawodu psychologa, J. Brzeziński, B. Chyrowicz, M. Teoplitz-Winiewska, W. Poznaniak (red.), PWN, Warszawa, s. 235–263.
Wilczek-Rużyczka E. (2002), Empatia i jej rozwój u osób pomagających, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Wojtczak-Grzesińska I., Jaglińska A. (2006), Wskrzeszenie – działania samopomocowe osób z niepełnosprawnością intelektualną, Stowarzyszenie „Otwarte Drzwi”.
Wygotski L.S. (1971), Wybrane prace psychologiczne, tłum. E. Flesznerowa, J. Fleszner, PWN, Warszawa.
Wysocka E. (2015), Diagnoza pozytywna w resocjalizacji. Model teoretyczny i metodologiczny, Wydawnictwo UŚ, Katowice.
