Idea pomocy w pedagogice specjalnej - kluczowe wymiary relacji syntagmatycznej

Autor

  • Katarzyna Parys Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

DOI:

https://doi.org/10.4467/25439561.NP.19.013.10488

Słowa kluczowe:

relacja pomocy, syntagma, dawca i biorca pomocy, celowość pomocy, granice i konsekwencje pomagania

Abstrakt

Fakt, że w obszarze pedagogiki specjalnej pomaganie przyjmuje postać nadrzędnej idei i zasadniczego kierunku działań rehabilitacyjnych, skłania do refleksji nad istotą i złożonością tego zjawiska. W tekście ukazano syntagmatyczny charakter pomocy i poddano analizie jej zasadnicze komponenty, którymi są: biorca i dawca pomocy, relacje zachodzące pomiędzy nimi, cel i motywy udzielania pomocy, sposoby jej realizacji, granice oraz konsekwencje pomagania. Uporządkowanie wymienionych elementów i poddanie ich refleksji to istotny, choć nie jedyny, cel artykułu. Niezwykle ważne było wyrażenie sprzeciwu wobec traktowania osób z niepełnosprawnością wyłącznie w kategorii biorców działań pomocowych i zwrócenie uwagi na potrzebę oraz możliwość skutecznego wypełniania roli dawców pomocy.

Downloads

Download data is not yet available.

Bibliografia

Brickman P., Rabinowitz V.C., Karuza J., Coates D., Kinder L. (1982), Models of helping and coping , „American Psychologist” vol. 37, nr 4, s. 368–384.

Casanovas C., Chalcoff F. (2011), Sztuka pomagania. Jak dawać i przyjmować pomoc, Studio Astropsychologii, Białystok.

Dykcik W. (1997), Zakres i przedmiot zainteresowań pedagogiki specjalnej [w:] Pedagogika specjalna, W. Dykcik (red.), Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań, s. 63–74.

Dykcik W. (2005), Pedagogika specjalna wobec aktualnych sytuacji i problemów osób niepełnosprawnych, Wydawnictwo Naukowe PTP, Poznań.

Fengler J. (2000), Pomaganie męczy – wypalenie w pracy zawodowej, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.

Flynn P.A.R. (1993),W trosce o zdrowie. Pomaganie z perspektywy holistycznej [w:] ABC psychologicznej pomocy. Antologia, J. Santorski (red.), Jacek Santorski&COAgencja Wydawnicza, Warszawa, s. 99–119.

Grabowski A. (2012), Miłość bliźniego czy siebie samego – co może skłaniać ludzi do pomocy własnej rodzinie? [w:] Pomoc jako zachowanie prospołeczne, T. Zbyrad, B. Krempa (red.), Wydawnictwo KUL, Lublin, s. 369–379.

Grzegorzewska M. (1996), Listy do Młodego Nauczyciela. Cykl I-III, Wydawnictwo WSPS Warszawa.

Hajduk E. (2006), Typologia pomagania – kryteria etyczne [w:] B. Hajduk, E. Hajduk, O rodzajach pomocy, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków, s. 51–69.

Karyłowski J. (1982), O dwóch typach altruizmu, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.

Kielar-Turska M. (2003), Analiza pola semantycznego terminów związanych ze wspomaganiem rozwoju [w:] Wspomaganie rozwoju. Psychostymulacja i psychokorekcja, t. 5, B. Kaja (red.), Wydawnictwa Akademii Bydgoskiej, Bydgoszcz, s. 11–24.

Kotarbiński T. (1986), Medytacje o ¿życiu godziwym, Wiedza Powszechna, Warszawa.

Lipkowski O. (1981), Pedagogika specjalna. Zarys, PWN, Warszawa.

Niemierko B. (2007), Kształcenie szkolne. Podręcznik skutecznej dydaktyki, Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.

Obuchowska I. (1987), Obecne i nieobecne paradygmaty w pedagogice specjalnej, „Kwartalnik Pedagogiczny”, nr 4, s. 29–33.

Obuchowska I. (1997), Wspomaganie rozwoju emocjonalnego: refleksje i propozycje [w:] Wspomaganie rozwoju. Psychostymulacja i psychokorekcja, t. 1, B. Kaja (red.), Wydawnictwa WSP w Bydgoszczy, Bydgoszcz, s. 35–47.

Otrębska-Popiołek K. (1991), Człowiek w sytuacji pomocy. Psychologiczna problematyka przyjmowania i udzielania pomocy, Wydawnictwo UŚ, Katowice.

Parys K. (2006), Gotowość młodzieży gimnazjalnej do integracji pozaszkolnej z niepełnosprawnymi rówieśnikami, [w:] Edukacja wobec wyzwań i zadań współczesności i przyszłości. Teoria i praktyka pedagogiczna, J. Szempruch (red.), Wydawnictwo UR, Rzeszów, s. 308–315.

Popiołek K. (1995), Modele pomagania i ich konsekwencje pedagogiczne, „Chowanna”, nr 1, s. 57–63.

Sęk H. (2000), Podstawowe rodzaje pomocy psychologicznej [w:] Społeczna psychologia kliniczna, H. Sęk (red.), PWN, Warszawa, s. 365–380.

Słownik Języka Polskiego, t. 3 (1981), M. Szymczak (red.), PWN, Warszawa.

Suchańska A. (1993), Trójkąt dramatyczny i gry ratownicze [w:] ABC psychologicznej pomocy. Antologia, J. Santorski (red.), Jacek Santorski & CO Agencja Wydawnicza, Warszawa, s. 71–84.

Teoplitz-Winiewska M. (2008), Udzielanie pomocy psychologicznej [w:] Etyka zawodu psychologa, J. Brzeziński, B. Chyrowicz, M. Teoplitz-Winiewska, W. Poznaniak (red.), PWN, Warszawa, s. 235–263.

Wilczek-Rużyczka E. (2002), Empatia i jej rozwój u osób pomagających, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.

Wojtczak-Grzesińska I., Jaglińska A. (2006), Wskrzeszenie – działania samopomocowe osób z niepełnosprawnością intelektualną, Stowarzyszenie „Otwarte Drzwi”.

Wygotski L.S. (1971), Wybrane prace psychologiczne, tłum. E. Flesznerowa, J. Fleszner, PWN, Warszawa.

Wysocka E. (2015), Diagnoza pozytywna w resocjalizacji. Model teoretyczny i metodologiczny, Wydawnictwo UŚ, Katowice.

Pobrania

Opublikowane

2019-04-17

Jak cytować

Parys, K. . (2019). Idea pomocy w pedagogice specjalnej - kluczowe wymiary relacji syntagmatycznej . Niepełnosprawność, (33), 182–203. https://doi.org/10.4467/25439561.NP.19.013.10488