Uniwersyteckie Czasopisma NaukoweAkty podziękowania w treści polsko- i rosyjskojęzycznych wiadomości przesyłanych na kartach pocztowych
Słowa kluczowe:
thanking, Polish, Russian, postcards, pragmatics, speech actsAbstrakt
The purpose of this article is to analyze speech acts of thanking used in Polish and Russian postcard messages. The paper addresses several aspects of speech acts of thanking: 1) their location in message structure, 2) their formal and pragmatic characteristics, 3) speech acts co-constituting thanking formulas, and 4) actions making speakers perform acts of thanking. The analysis leads to the conclusion that the form and/or content of speech acts of thanking might be determined by the national culture, the gender of interaction participants, the type of relationship between them and the medium by which they are sent.
Downloads
Bibliografia
Akišina, A.A., Formanovskaâ, N.I. (1978). Russkij rečevoj ètiket (Posobie dlâ studentov inostrancev). Moskva: Russkij âzyk [Акишина, А.А., Формановская, Н.И. (1978). Русский речевой этикет (Пособие для студентов иностранцев). Москва: Русский язык].
Anchimiuk, O. (2020). Rečevoj ètiket v proizvedeniâh russkoj literatury XIX veka. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku [Anchimiuk, O. (2020). Речевой этикет в произведениях русской литературы XIX века. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.].
Austin, J.L. (1962). How to do things with words. Oxford: Clarendon Press.
Berdnikova, A.G. (2005). Rečevoj žanr blagodarnosti: kognitivnyj i semantiko-pragmatičeskij aspekty (avtoref. dis. kand. filol. nauk). Novosibirsk [Бердникова, А.Г. (2005). Речевой жанр благодарности: когнитивный и семантико‐прагматический аспекты (автореф. дис. канд. филол. наук). Новосибирск].
Bo, U. (2014). Rečevoj žanr blagodarnosti v russkom âzyke (v sopostavlenii s kitajskim). Vestnik Moskovskogo universiteta. Seriâ 9. Filologiâ, 3: 158–167 [Бо, У. (2014). Речевой жанр благодарности в русском языке (в сопоставлении с китайским). Вестник Московского университета. Серия 9. Филология, 3: 158–167].
Całek, A. (2019). Nowa teoria listu. Kraków: Księgarnia Akademicka.
Dzienisiewicz, D. (2020). Czy zdrowie, szczęście i pomyślność stanowią podstawowe składniki formuł życzeń „bez względu na okazję”?. W: Wojan, K. (Red.). Wokół pewnego cytatu. Warszawa: BEL Studio: 87–98.
Dzienisiewicz, D. (2021). Językowy obraz wartości w polsko- i rosyjskojęzycznych aktach życzeń przesyłanych na kartach pocztowych. Niepublikowana rozprawa doktorska napisana pod kierunkiem prof. UAM dr. hab. Piotra Nowaka. Poznań: Wydział Neofilologii Uniwersytetu imienia Adama Mickiewicza.
Dzienisiewicz, D., Wierzchoń, P. (2017). Z prac nad korpusem polsko- oraz rosyjskojęzycznych wiadomości przesyłanych na kartach pocztowych w drugiej połowie XX wieku. Zagadnienia transkrypcji i anotowania. Napis, 23: 277–301.
Filip, G. (2007). Życzenie jako gatunek tekstu. Stylistyka, 16: 553–565.
Formanovskaâ, N.I. (2002). Russkij rečevoj ètiket: normativnyj sociokul’turnyj kontekst. Moskva: Russkij âzyk [Формановская, Н.И. (2002). Русский речевой этикет: нормативный социокультурный контекст. Москва: Русский язык].
Furgalska, A., Warchala, J. (1982). O tekstach pozdrowień. Socjolingwistyka, 4: 123–127.
Glovinskaâ, M.Â. (1993). Semantika glagolov reči s točki zreniâ teorii rečevyh aktov. V: Zemskaâ, E.A. (Red.). Russkij âzyk i ego funkcionirovanie. Kommunikativno‐pragmatičeskij aspekt. Moskva: Nauka: 158–215 [Гловинская, М.Я. (1993). Семантика глаголов речи с точки зрения теории речевых актов. В: Земская, Е.А. (Ред.). Русский язык и его функционирование. Коммуникативно‐прагматический аспект. Москва: Наука: 158–215].
Handke, K. (2008). Socjologia języka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Hofstede, G., Hofstede, G.J. (2007). Kultury i organizacje. Zaprogramowanie umysłu. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Kraeva, S.S. (2013). Kognitivnyj i pragmatičeskij aspekty issledovaniâ vyskazyvanij s semantikoj blagodarnosti. Vestnik Čelâbinskogo gosudarstvennogo universiteta. Filologiâ. Iskusstvovedenie, 82: 104–109 [Краева, С.С. (2013). Когнитивный и прагматический аспекты исследования высказываний с семантикой благодарности. Вестник Челябинского государственного университета. Филология. Искусствоведение, 82: 104–109].
Kraeva, S.S. (2014). Pragmatičeskie osobennosti kommunikativnyh situacij blagodarnosti. Perevod i sopostavitel’naâ lingvistika, 10: 59–61 [Краева, С.С. (2014). Прагматические особенности коммуникативных ситуаций благодарности. Перевод и сопоставительная лингвистика, 10: 59–61].
Marcjanik, M. (1993). Granice polskiej grzeczności językowej. Poradnik Językowy, 7: 375–383.
Marcjanik, M. (2000). Polska grzeczność językowa. Kielce: Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Jana Kochanowskiego.
Marcjanik, M. (2001). Struktura komunikacyjna podziękowania. W: Marcjanik, M. W kręgu grzeczności. Wybór prac z zakresu polskiej etykiety językowej. Kielce: Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej: 109–121.
Marcjanik, M. (2013). Grzeczność w komunikacji językowej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Masłowska, E. (1991). Proszę, dziękuję, przepraszam. W: Anusiewicz, J., Marcjanik, M. (Red.). Język a Kultura. T. 6: Polska etykieta językowa. Wrocław: Wiedza o Kulturze: 81‒88.
Mazan, D. (1994). Nierównouprawnienie płci w etykiecie (na materiale korespondencji prywatnej). W: Anusiewicz, J., Handke, K. (Red.). Język a kultura. T. 9: Płeć w języku i kulturze. Wrocław: Wiedza o Kulturze: 173–179.
Norrick, N.R. (1978). Expressive Illocutionary Acts. Journal of Pragmatics, 2(3): 277‒291.
Ożóg, K. (1990). Zwroty grzecznościowe współczesnej polszczyzny mówionej (na materiale języka mówionego mieszkańców Krakowa). Warszawa–Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Puchała, J. (2012). Przepraszam, proszę, dziękuję – o polskiej i rosyjskiej etykiecie językowej. Postscriptum Polonistyczne, 2(10): 303–325.
Rudyk, A. (2016). Rosyjskie ekwiwalenty przekładowe performatywu dziękuję. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica, 13: 85–92.
Searle, J. R. (1969). Speech Acts. Cambridge: Cambridge University Press.
Sicińska, K. (2020). Wierność, powinność, uniżoność i inne kategorie grzeczności językowej w finalnych formułach epistolarnych XVIII wieku. Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza, 27(47): 163–183.
Skwarczyńska, S. (2006). Teoria listu. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
Walesa, C. (2014). Różnice w zakresie religijności kobiet i mężczyzn. Horyzonty psychologii, 4: 45–66.
Wierzbicka, A. (1983). Genry mowy. W: Dobrzyńska, T., Janus, E. (Red.). Tekst i zdanie. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich: 125–138.
Zemskaâ, E.A. (1979). Russkaâ razgovornaâ reč’: lingvističeskij analiz i problemy obučeniâ. Moskva: Russkij âzyk [Земская, Е.А. (1979). Русская разговорная речь: лингвистический анализ и проблемы обучения. Москва: Русский язык].
Zemskaâ, E.A. (2004). Âzyk kak deâtel’nost’. Morfema. Slovo. Reč’. Moskva: Âzyki slavânskoj kul’tury [Земская, Е.А. (2004). Язык как деятельность. Морфема. Слово. Речь. Москва: Языки славянской культуры].
Zemskaâ, E.A., Kitajgorodskaâ, M.A., Rozanova, N.N. (1993). Osobennosti mužskoj i ženskoj reči. V: Zemskaâ, E.A., Šmelev, D.N. (Red.). Russkij âzyk v ego funkcionirovanii. Moskva: Nauka: 90–136 [Земская, Е.А., Китайгородская, М.А., Розанова, Н.Н. (1993). Особенности мужской и женской речи. В: Земская, Е.А., Шмелев, Д.Н. (Ред.). Русский язык в его функционировании. Москва: Наука: 90–136].
Źródła elektroniczne / Electronic sources
CBOS (2019). Komunikat z badań nr 22/2019: Rodzina – jej znaczenie i rozumienie. (Online) https://cbos.pl/SPISKOM.POL/2019/K_022_19.PDF (dostęp: 19.08.2021).
Hofstede-insights. (Online) https://www.hofstede-insights.com/ (dostęp: 19.08.2021).
_(1).png){kind=logo}
