Wkład Polaków do dorobku światowego słownikarstwa (z językiem rosyjskim w tle)
Słowa kluczowe:
Historia leksykografii, polscy słownikarze, dziedzictwo narodowe, dorobek światowego słownikarstwa, języki orientalne, język rosyjski, zesłańcyAbstrakt
W artykule w syntetyczny sposób opisano wkład do rozwoju leksykografii o zasięgu światowym, a także do rozwoju światowego językoznawstwa orientalistycznego oraz etnografii wniesiony przez polskich uczonych, w dużej mierze działających na zesłaniu na terytorium Rosji. Polacy byli często prekursorami poszczególnych dziedzin orientalistyki, takich jak: ajnologia, syberystyka, jakutologia, karaimistyka, kurdologia, mongolistyka, mandżurystyka i in. Przedstawiono fundamentalne dzieła leksykograficzne, w których Polacy jako pierwsi dokonali zestawienia badanych przez siebie języków orientalnych z językiem rosyjskim (słowniki języków i narzeczy: awestyjskiego, buriackiego, chińskiego, eweńskiego, jakuckiego, japońskiego, karaimskiego, kazachskie-go, kurdyjskiego, mandżurskiego, mongolskiego, orokańskiego (uilta), sanskryckiego, starouzbeckiego, tadżyckiego, tunguskiego), ginących paleoazjatyckich (ajnuskiego, niwchijskiego (giliackiego), itelmeńskiego (kamczadalskiego) koriackiego), a także rzadkich narzeczy słowiańskich (m.in. rezjańskiego). Polscy uczeni byli mistrzami i wychowawcami wielu wybitnych lingwistów, stworzyli własne szkoły metodologiczne, pozostawiając po sobie trwały ślad w postaci wartościowych, częstokroć unikatowych, dzieł naukowych, w tym opracowań słownikarskich, przyczyniając się do integracji światowego językoznawstwa.
Downloads
Bibliografia
Arvaniti J. Edward Piekarski (1858–1934). [W:] Polscy badacze Syberii. Warszawa: Archiwum Polskiej Akademii Nauk, 2008, s. 47–49.
Arvaniti J. Bronisław Piotr Ginet-Piłsudski (1866–1918). [W:] Polscy badacze Syberii. Warszawa: Ar-chiwum Polskiej Akademii Nauk, 2008, s. 50–52.
Arvaniti J. Adam Szymański pseudonim Adam Lach (1852–1916). [W:] Polscy badacze Syberii. War-szawa: Archiwum Polskiej Akademii Nauk, 2008, s. 40–41.
Arvaniti J. Bronisław Piotr Ginet-Piłsudski (1866–1918). [W:] Polscy badacze Syberii. Warszawa: Ar-chiwum Polskiej Akademii Nauk, 2008, s. 50–52.
Arvaniti J., Pietrzkiewicz D. Polscy badacze Syberii. [W:] Polscy badacze Syberii. Warszawa: Archi-wum Polskiej Akademii Nauk, 2008, s. 7.
Bańczerowski J. Zapisy fonograficzne Ajnów. „Bulletin Phonographique” 1964, nr 6, s. 91–96.
Baudouin de Courtenay J. Nekrolog ks. A. Juszkiewicza. „Nowiny” 1880 (Dodatek nr 329), s. 2–4.
Bazylow L. Polacy w Petersburgu. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1984.
Czekanowski A. Словарь наречия конфгирских тунгусов. Санкт-Петербург, 1878.
Irish B.A. Hokkaido. A History of Ethnic Transition and Development on Japan’s Northern Island. Jef-ferson (North Carolina) – London: McFarland & Comp., 2009.
Jaba A. de. Recueil de notices et récits kourdes servant à la connaissance de la langue, de la littérature et des tribus du Kourdistan, réunis et traduits en français par M. Alexandre Jaba consul de Russie à Erzeroum. Saint-Pétersbourg: Commissionaire de l’Academie imperiale des sciences, 1860.
Jaba A. de. Dictionnaire kurde-français. Saint-Pétersbourg: Commissionaire de l’Academie imperiale des sciences, 1879.
Jadczak R. Z prac I Wydziału Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie. „Przegląd Humanistyczny” 1999, z. 6, s. 156–157.
Karaimi polscy.... [W:] Muzeum Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich w Kuklówce Radziejowic-kiej. 26.05.2015, godz. 19:05. [Online:] <http://www.muzeumlwowa.pl/karaimi-polscy> (dostęp: 28.08.2016).
Kietlicz-Wojnacki W. Polskie osiągnięcia naukowe na obczyźnie. Od średniowiecza do II wojny świato-wej. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie, 1980.
Kobeckaitė H. Karaimistyka jako nieodłączny element turkologii w Wilnie. „Almanach Karaimski” 2014, nr 3, s. 65–78.
Konończuk W. Wyspa Jakuck. „Nowa Europa Wschodnia” 2013, nr 6. [Online:] <http://www.new.org.pl/1490,post.html> (dostęp: 18.08.2016).
Kossowicz Cajetanus. Inscriptiones Paleo-Persicae Achaemenidarum quot hucusque repertae sunt ad apographa viatorum criticasque Chr. Lassenii, Th. Benfeyi, J. Oppertii nec non Fr. Spiegelii editio-nes achetyporum typis primus edidit et explicavit commentarioscriticos adjecit glossariumque cam-parativum Paleo-Persicum subjunxit Cajetanus Kossowicz. Ex cusum in typographeo Wladimiri Golowin. Petropoli: Caesareae universitatis impensa, 1872.
Kotwicz Wł. Józef Kowalewski, orientalista (1801–1878). Ze wstępem M. Lewickiego, bibliografią oprac. przez M. Kotwiczównę, oraz niewydaną korespondencją Kowalewskiego, Wrocław: na-kładem Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego, 1948.
Kowalewski J. Sz. Przejazd z Mongolii do Chin. „Tygodnik Petersburgski. Gazeta urzędowa Królestwa Polskiego” 1835, t. 6. St. Petersburg: w drukarni wojennej.
Kowalewski J. Sz. Монгольская хрестоматия. Казань: Императорский Казанский Университет, 1836–1837.
Kowalewski J. Sz. Буддийская космологиая. Казань: Университетская Типография, 1837. Kowalewski J. Sz. Moнгольско-русско-французский словарь, удостоенный С. Петербургской
Академией Наук Премии Демидова. Ч. 1–3 (= Dictionnaire mongol-russe-français, dedié a sa majesté l’empereur de toutes les Russies. Couronné par l’Académie Impériale des Sciences = Монгол-орос-фрaнц толь бичиг). Cост. О. Ковалевскимъ, Казань: в Университетской Ти-пографии, 1844–1849.
Kowalewski J.Sz. Dictionnaire mongol-russe-français. T. 1–3. Pekin, 1933.
Krajewska H. Benedykt Tadeusz Nałęcz Dybowski (1833–1930). [W:] Polscy badacze Syberii. Warsza-wa: Archiwum Polskiej Akademii Nauk, 2008, s. 28–29.
Kuczyński A. Wkład Polaków w badania nad ludami Syberii i ich kulturą. „Lud” 1968, t. 51, cz. 2, s. 503–584. [Online:] <http://cyfrowaetnografia.pl/Content/291/Strony%20od%20LUD1967_ t51_cz2-7.pdf> (dostęp: 18.08.2016).
Kuczyński A. Polskie opisanie świata – Azja. „Świat Polonii”. Witryna Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” 8.09.2011. [Online:] <http://wspolnotapolska.home.pl/swp2/indexa132.html?id=pos_ az> (dostęp: 18.08.2016).
Majewicz A.F. Dzieje i legendy Ajnów. Indeks. Słownik. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersyte-tu im. Adama Mickiewicza, 1983.
Majewicz A.F. The ICRAP Project Concerning B. Pilsudski’s Work on Peoples and Languages of Sakha-lin and Lower Amur. „Lingua Posnaniensis” 1985, nr 28, s. 109–115.
Majewicz A.F., Majewicz E. An Ainu-English Index-Dictionary to B. Piłsudski’s for the Study of the Ainu Language and Folklore of 1912. Seria Językoznawstwo. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 1986.
Majewicz A.F. Materials for the Study of the Ainu Language and Folklore. Vol. 2. Coll. and transl. into Russian by B. Piłsudski. Transcr. and transl. from the manuscr. by A.M. Kabanov, pref. Provided with glosses and ed. by A.F. Majewicz. Working Papers, Adam Mickiewicz University Poznań, Poland. Institute of Linguistics, 39. Poznań: Adam Mickiewicz University, 1990.
Majewicz A.F. The Aborig[i]nes of Sakhalin. Pt. 2: Materials for the Study of the Ainu Language and Folklore, 1. Dictionary-index by A.F. Majewicz, E. Majewicz. Collected Works of Bronisław Pił-sudski. Vol. 2. Preprint Series. Stęszew: International Institute of Ethnolinguistic and Oriental Studies, Stęszew, 1992.
Majewicz A.F. Bronisław Piłsudski’s Sakhalin Nivhgu glossary. Prep. for print and ed. by A.B. Ostro-vskiy and A.F. Majewicz. Preprint Series. International Institute of Ethnolinguistic and Oriental Studies. Steszew, 2. Stęszew: International Institute of Ethnolinguistic and Oriental Studies, 1992. Majewicz A.F. Bronisław Piłsudski’s Nanaian Glossary of 1905. Facsimile. Publ. by A.F. Majewicz.
Preprint Series. International Institute of Ethnolinguistic and Oriental Studies, Steszew. Vol. 9.
Stęszew: International Institute of Ethnolinguistic and Oriental Studies, 1995.
Majewicz A.F. The Aborigines of Sakhalin. Series Trends in Linguistics. Dokumentation, 15–2. The Collected Works of Bronisław Piłsudski. Vol. 1. Berlin – New York: Mouton de Gruyter, 1998.
Majewicz A.F. Materials for the Study of the Ainu Language and Folklore (Cracow 1912). Series Trends in Linguistics. Dokumentation, 15–2. The Collected Works of Bronisław Piłsudski. Vol. 2. Berlin – New York: Mouton de Gruyter, 1998.
Majewicz A.F. Materials for the Study of the Nanaian Language and Folklore. The Nanaian Dictionary. Prep. by M.D. Simonov. Seria Bronislaw Piłsudski. The Collected Works of Bronislaw Piłsudski. Ed. by A.F. Majewicz. Vol. 4. International Institute Ethnolinguistic and Oriental Studies. Stęszew: International Institute Ethnolinguistic and Oriental Studies, 2000.
Majewicz A.F. Materials for the study of the Orok (Uilta) language and folklore. The Orok (Uilta) dic-tionary. Prep. by L.V. Ozoliņa. Ed. by A.F. Majewicz. Preprint Series. International Institute of Ethnolinguistic and Oriental Studies, Poland 21. The Collected works of Bronisław Piłsudski. Vol. 5. Stęszew: International Institute of Ethnolinguistic and Oriental Studies, 2001.
Majewicz A.F. Materials for the Study of the Ulcha (Mangun) language and folklore. Ed. by A.F. Ma-jewicz. The Ulcha (Mangun) dictionary and texts prepared by L.V. Ozoliņa. The Collected Works of Bronisław Piłsudski. Vol. 4. International Institute of Ethnolinguistic and Oriental Studies. Berlin–New York: de Gruyter Mouton, 2002.
Majewicz A.F. Ainu language and folklore materials 2. Recnstructed, translated and edited by A.F.
Majewicz with the assistance of E. Majewicz. The Collected Works of Bronisław Piłsudski. Vol. 3. Berlin–New York: de Gruyter Mouton, 2004.
Majewicz A.F. The Collecteed Works of Bronisław Piłsudski. Vol. 4: Materials for the Study of Tungu-sic Languages and Folklore. International Institute Ethnolinguistic and Oriental Studies Preprint 42/1–2. Stęszew, 2007 [limited ICRAP Project internal edition].
Majewicz A.F. The Collected Works of Bronisław Piłsudski. Vol. 4: Materials for the Study of Tungusic Languages and Folklore. Ed. by A.F. Majewicz, with the assistance of M.D. Simonov, L.V. Ozoliņa, T.B., E. Majewicz, T. Wicherkiewicz and W. Winter. International Institute Ethnolinguistic and Oriental Studies Preprint 42/1–2. Proofread printing. Institute Ethnolinguistic and Oriental Studies Preprint 2009. Ultimate edition appeared with Berlin–Boston: de Gruyter Mouton in 2011.
Majewicz A.F. with the assistance of L.V. Ozoliņa et al. The Collected Works of Bronisław Piłsudski. Vol. 4: Materials for the Study of Tungusic Languages and Folklore. Berlin–Boston: de Gruyter Mouton, 2011.
Majewicz A.F. with E. Majewicz. The Collected Works of Bronisław Piłsudski. Vol. 4: Materials for the Study of Tungusic Languages and Folklore. Indices. Institute Ethnolinguistic and Oriental Studies. Preprint 46. Saitama, 2011.
Majewicz A.F. Przekraczać granice dyscyplin – 40 lat prac nad dziełami zebranymi Bronisława Pił-sudskiego. Referat wygłoszony podczas obrad plenarnych LXXIII Zjazdu Polskiego Towarzystwa w Kielcach w dn. 29.09.2015.
Miłosz Cz., Rodzinna Europa, Warszawa: Czytelnik, 1998.
Muchliński A. Źródłosłownik wyrazów, które przeszły wprost czy pośrednio, do naszéj mowy z języków wschodnich, tudzież mających zobopólną analogję co do brzmienia lub znaczenia z dołączeniem zbiorku wyrazów, przeniesionych z Polski do języka tureckiego. Petersburg: [s.n.], 1858.
Nitsch K. Baudouin de Courtenay Jan Niecisław. [W:] Polski słownik biograficzny. T. 1, z. 2–5: Andro-nicus Tranquillus Parthenius młodszy – Beynart Wojciech. Kraków: Polska Akademia Umiejętno-ści, 1935, s. 361.
Ogonowska A. Treść wałków fonograficznych Bronisława Piłsudskiego według odczytu specjalisów ja-pońskich. Monograph Series International Institute of Ethnolinguistic and Oriental Studies, 3. Steszew: International Institute of Ethnolinguistic and Oriental Studies, 1993.
Pawelec M. Seraja Szapszał i jego wkład w polską orientalistykę. „Awazymyz” 2012, nr 1 (34), s. 4–8. [Online:] <http://www.awazymyz.karaimi.org/dzialy/item/22-seraja-szapszal-i-jego-wklad-w-polska-orientalistyke> (dostęp: 28.08.2016).
Pawłowiczowa M. Hieronim Hilary Łabęcki – twórca polskiej książki naukowej z dziedziny górnictwa i hutnictwa. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego. „Studia Bibliologiczne”, 1993, t. 6, s. 98–112.
Piedos Z. O materiałach jakuckich Adama Szymańskiego w zbiorach Archiwum PAN w Warszawie. „Przegląd Orientalistyczny” 1962, nr 2.
Piekarski E. Przysłowia i przypowiastki jakuckie. „Rocznik Orientalistyczny” 1925, t. 2. s. 190–203. [Online:] <http://dspace.uni.lodz.pl:8080/xmlui/bitstream/handle/11089/4857/2.200-213.pdf?sequence=1&isAllowed=y> (dostęp: 18.08.2016).
Pekarskiy E. Yаkut Dili sözlüğü. Cilt 1: (А–M). İstanbul: Ebüzziya m. TDK, 1945.
Piłsudski B. Отчёт Б.О. Пилсудскаго по командировке к айнам и орокам о. Сахалина. „Изве-стия Русскаго Комитета для изучения Средней и Восточной Азии в историческом, линг-вистическом и этнографическом отношениях” 1907, nr 7, s. 20–52.
Piłsudski B. Materiały do języka i folkloru Ajnów. „Sprawozdania z czynności i posiedzeń Akademii Umiejętności za rok 1911” nr 3 (16), s. 3–5.
Piłsudski B. Materials for the study of the Ainu language and folklore. Collected and prep. for publ. by Bronisław Piłsudski. Ed. under the supervision of J. Rozwadowski. Cracow: Imperial Academy of Sciences, 1912.
Piłsudski B. Materials for the study of the Orok (Uilta) language and folklore. 1: Фонетические и грам-матические замечания к языку Oроков, oрокские тексты. Transcribed from the manuscript and ed. by A.F. Majewicz. Working Papers. Adam Mickiewicz University Poznań, Poland. Insti-tute of Linguistics 16. Poznań: Adam Mickiewicz University, 1985.
Piłsudski B. Materials for the study of the Orok (Uilta) language and folklore. 2: Grammatical notes on Orok, Orok texts, Orok-Polish dictionary. Transcribed from the manuscripts by E. Majewicz. Provided with English transl. and equivalents by E. and A.F. Majewicz. Introd. by Wł. Kotwicz. Prefaced and ed. by A.F. Majewicz. Working Papers. Adam Mickiewicz University Poznań, Po-land. Institute of Linguistics, 17. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Adama Mickie-wicza, 1987.
Piłsudski B. Bronisław Piłsudski’s Sakhalin Nivghu glossary. Preprint. Prepared for print and edited by A.B. Ostrovskiy and A. Majewicz. Stęszew: International Institute of Ethnolinguistic and Orien-tal Studies, 1992.
Piłsudski B. Materials for the study of the Nivhgu (Gilyak) language and folklore (manuscript facsimi-le). Pref. by Koichi Inoue and A.F. Majewicz. Preprint – International Institute of Ethnolingu-istic and Oriental Studies, 12. Sapporo – Stęszew: International Institute of Ethnolinguistic and Oriental Studies, 1996.
Piłsudski B. Materials for the study of the Nivhgu (Gilyak) language and folklore (manuscript facsimi-le). 2. Pref. by A.F. Majewicz. Preprint – International Institute of Ethnolinguistic and Oriental Studies 12a. Stęszew: International Institute of Ethnolinguistic and Oriental Studies, 1999.
Pobożniak T. Recepcja „Mriczczhakatiki” w Europie. [W:] Wasantasena. Teatr im. Juliusza Słowackie-go w Krakowie, sezon 1972/1973. Kraków, 1973, s. 4–7.
Polańska O. Spuścizna naukowa mongolisty Józefa Kowalewskiego (1801–1878) w archiwach Rosji. „Zesłaniec” 2011, nr 49, s. 31–36.
Poniatowski S. Materials to the Vocabulary of the Amur River Gold (= Materjały do słownika Goldów nadamurskich). Bibliotheca Universitatis Liberae Polonae. A, fasc. 10. Varsaviae: Universitatis Liberae Polonae (Warszawa: Jan Cotty), 1923.
Radliński I. Słownik narzecza Ainów, zamieszkujących wyspę Szumszu w łańcuchu Kurylskim przy Kamczatce. Ze zbiorów Prof. B. Dybowskiego. Seria Słowniki narzeczy ludów kamczackich, 1. Kraków: nakł. Akademii Umiejętności, 1891.
Radliński I. Dictionnaire du dialecte des Aïnos, habitant l’ile Choumchou, dans l’archipel des Kouriles pres du Kamtchatka: réd. d’après les collections de B. Dybowski = Słownik narzecza Ainów zamiesz-kujących wyspę Szumszu. „Bulletin de l’Académie des Sciences de Cracovie”, Cracovie: [s.n.], 1891, s. [1], 232–243.
Radliński I. Słownik narzecza Kamczadałów, zamieszkałych nad rzeką Kamczatką. Seria Słowniki narzeczy ludów kamczackich. Ignacy Radliński, 2. Ze zbiorów Prof. B. Dybowskiego. Kraków: nakł. Akademii Umiejętności, 1891.
Radliński I. Słownik narzecza Kamczadałów południowych. Seria Słowniki narzeczy ludów kamczac-kich. Ignacy Radliński, 3. Ze zbiorów Prof. B. Dybowskiego. Kraków: nakł. Akademii Umiejęt-ności, 1892.
Radliński I. Słownik narzecza Kamczadałów zachodnich. Seria Słowniki narzeczy ludów kamczac-kich. Ignacy Radliński, 4. Ze zbiorów Prof. B. Dybowskiego. Kraków: nakł. Akademii Umiejęt-ności, 1892.
Radliński I. Słownik narzecza Ajnów, zamieszkujących wyspę Szumszu w łańcuchu Kurylskim przy Kamczatce, ze zbiorów prof. B. Dybowskiego opracowany przez Ign[acego] Radlińskiego. „Rozpra-wy Akademii Umiejętności”, seria 2, t. L, Kraków, 1892.
Radliński I. Słownik narzecza Koryaków wschodnich. Ze zbiorów B. Dybowskiego wyd. Ignacy Ra-dliński. Seria Słowniki narzeczy ludów kamczackich, 5. Kraków: Akademia Umiejętności, 1894.
Radliński I. Словарь ительменского языка. Из собраний Бенедикта Дыбовского (= Słownik języ-ka Kamczadałów). Oбраб. И. Радлинским. Pус. текст Тьян Заочной. Pед. К. Фелешко. War-szawa: Energeia, 1998.
Reychman J.A.W. Kajetan Kossowicz, zapomniany hellenista i językoznawca polski XIX wieku. War-szawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1963.
Rowiński J., Szczudlik J. Z historii kontaktów polsko-chińskich (do 1945 roku). „Azja-PacyfiK” 2005, nr 8, s. 9–42.
Schiefner F.A. Alexander Czekanowski’s Tungusisches Worterverzeichniss. „Bulletin de l’Academie im-periale des sciences de St. Petersbourg” 1878, t. XXIV, s. 89–146.
Siatkowska E. Slawizmy u Lindego, Jungmanna i Pfula w ujęciu porównawczym. „Bohemistyka” 2008, nr 1–4, s. 159–182.
Sieroszewski W. Bronisław Piłsudski. „Rocznik Podhalański” 1921, nr 1, s. III–XXX.
Stachowski M. Ein handschriftliches vergleichendes Worterbuch des Jakutischen von Adam Szymanski.
„Türk Dilleri Araştırmaları” 1994, nr 4, s. 67–74.
Starczewski A. Galerie slave composée des portraits des personnages les plus célèbres des pays Slaves. Tirés de la grande collection de I. Krasicki [...] avec des notices biographiques [...]. Par A.S. Berlin: B. Behr, ca 1842.
Stępka M. Losy „Króla Ajnów”. „Nowy Dziennik” z dn. 4–5.12.1999, s. 10; 16. [Online:] <http://www. pilsudski.org/archiwa/skan_powiekszenie.php?nrar=701&fondpath=701-001&folderpath=701--001-146&pic=701-001-146-011.jpg&title=%20Strona%2011> (dostęp: 26.08.2016).
Szapszał H.S. Wypisy tureckie i słownik turecko-polski. Opracowane dla użytku słuchaczy Wyższej Szkoły Instytutu. Wilno: [s.n.], 1932.
Szapszał H.S. Próby literatury ludowej Turków z Azerbajdżanu perskiego (wstęp, teksty, tłumaczenie i azerbajdżańsko-polsko-niemiecki słownik)=ProbenderVolksliteraturderTürkenausdempersischenAzerbaidschan(Einleitung,Texte,Übersetzung,miteinemazerbaidschanisch-polnisch-deutschenGlossar). Prace Komisji Orientalistycznej Polskiej Akademii Umiejętności, 18, Kraków: Polska Akademia
Umiejętności, 1935.
Szlachtycz S. Piłsudski B., Majewicz A. czyli Ajnowie a sprawa polska. [Film biograficzny]. Scenariusz, realizacja, komentarz S. Szlachtycz. Prod. Telewizja Polska, Szczecin 1999.
Szymański A. Ziemia jakucka i jej mieszkańcy. 1878–? [rękopis; Archiwum PAN w Warszawie]. Szymański A. Słownik porównawczy jakucki. Z. 1–2. 1895–1899 [rękopis; Biblioteka Jagiellońska, sygn. 134/55].
Szymański A. Словарь. Материалы о Якутском крае. [W:] Словарь и различные материалы. Z. 1–2. Petersburg 1898 [Rękopis; Archiwum PAN w Warszawie].
Szymański A. Słownik porównawczy jakucki. Z. 1–2. 1900–1901 [Rękopis; Biblioteka Jagiellońska, sygn. 135/55].
Szymański A. O pochodzeniu i znaczeniu nazwy Tunguz. 1891 [rękopis; Biblioteka Jagiellońska, sygn. 136/55].
Wojan K. Język rosyjski w polskiej leksykografii przekładowej. Bibliografia słowników za lata 1795– 2005. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2006.
Wojan K. Osiągnięcia leksykografów polskich na obczyźnie od wieku XVI do roku 1959. [W:] Słowo z perspektywy językoznawcy i tłumacza. T. 3. Red. Alicja Pstyga. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwer-sytetu Gdańskiego, 2008, s. 73–81.
Wojan K. Języki sztuczne. Zapotrzebowanie społeczeństw czy fantazja jednostek? Zarys dziejów inter-lingwistyki. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2015.
Wojan K. Z dziejów leksykografii polsko-rosyjskiej. Słowniki lingwistyczne (bibliografia za lata 1700– 2015). Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2016.
Żaba Kościesza August. Zbiór uwag i opowieści kurdyjskich, dzięki którym można poznać język, litera-turę i plemiona Kurdystanu, zebranych i przetłumaczonych na język francuski przez Augusta Kościeszę-Żabę, konsula rosyjskiego w Erzurum, przy współpracy Meli Mahmuda Bajazidiego. Sankt--Petersburg, 1860. Tłum. na podstawie tekstu francuskiego. Oprac. naukowe A. Kościesza-Żaba, J. Bocheńska, M. Rzepka. Przedmowa do wydania polskiego J. Bocheńska. Przedm. do wyd. ros. z 1860 roku P. Lerch. „Fritillaria Kurdica. Bulletin of Kurdish Studies” 9.06.2015. Kraków: Institute of Oriental Studies, Jagiellonian University National Science Centre. [Online:] <http://www. kurdishstudies.pl/files/Fritillaria_Kurdica_2015_09[2].pdf> (dostęp: 20.08.2016).
Андреев В. Чернов Ю. Сибирский след Александра Чекановского. „Восточно-Сибирская правда” 2003, № 24432, z dn. 6.03.2003. [Online:] <http://www.vsp.ru/social/2003/03/06/450215?call_ context=embed> (dostęp: 18.08.2016).
Андросов Е.Д. Олонхосуты и певцы Таатты. Ч. 1. Якутск. Центр культуры и искусства им. Кулаковкого Министерства культуры Республики Саха (Якутия). Якутск: Ситим, 1993. Архив востоковедов Института восточных рукописей РАН. Фонд 13. И.А. Гошкевич. Андросов Е.Д. Олонхосуты и певцы Таатты. Ч. 1. Якутск. Центр культуры и искусства им. Кулаковкого Министерства культуры Республики Саха (Якутия). Якутск: Ситим, 1993.
Бодуэн де-Куртенэ. Резьянский катихизис как приложение к „Опыту фонетики резьянских говоров”. C примечаниями и словарем издал И. Бодуэн де-Куртенэ. Варшава: Венде – Пе-тербург: Кожанчиков, 1875.
Булич С.К. Коссович Каэтан Андреевич. [W:] Энциклопедический словарь Брокгауза Ефрона. T. 16 (31): Конкорд–Коялович, 1895, s. 385–386. [Оnline:] <http://dlib.rsl.ru/ viewer/01003924229#?page=399> (dostęp: 26.08.2016).
Валеев Р.М. (ред.). Монголовед О.М. Ковалевский. Биография и наследие (1801–1878). Казань: Алма-Лит, 2004.
Гошкевич И.A. Японско-русский словарь. Cост. И. Гошкевием при пособии японца Тацибана-но Коосай. Санкт-Петербуpг, 1857.
Гошкевич И.A. О корнях японского языка. Вильно: Издатель Завадский, 1899.
Гошкевич И.A. Архив. Санкт-Петербургский Филиал Института Востоковедения Института восточных рукописей Российской Академии Наук, фонд 13.
Гошкевич И.A. Русско-японский словарь А–Я, [s.l.]: [s.n.], [s.a.], [rękopis].
Гошкевич И.А. Словарь, заключающий в себя 1650 русско-японских слов от А до Я, [s.l.]: [s.n.], [s.a.], [rękopis].
Гошкевич И.A. Материал для составления китайско-русского словаря, выдержанного в ключе-вой системе иероглифики, [s.l.]: [s.n.], [s.a.], [rękopis].
Гошкевич И.А. Русско-китайский словарь А–Я, [s.l.]: [s.n.], [s.a.], [rękopis].
Гошкевич И.А. Французско-китайский фразеологический словарь А–М, т. 1–2, [rękopis].
Гошкевич И.А. Маньчжурско-русский алфавитный словарь в 3-х томах, [rękopis].
Гошкевич И.А. Маньчжурско-русский словарь, [rękopis].
Гошкевич И.А. Русско-маньчжурский словарь от А до Я, [rękopis].
Даль В.И. Толковый словарь живаго великорускаго языка Владимiра Даля. Санкт-Петербург– Москва: Типография Товарищества М.О. Вольф, 1903–1909.
Косарев В.Д. Ajnu-nuća itaku-ćomen Bronislaw Pilsudski kari. Karaхtun itaku = Айнско-русский словарь по Брониславу Пилсудскому. Сахалинский диалект. Около 6000 слов и выражений. Автор-составитель В.Д. Косарев. „Известия Института наследия Бронислава Пилсудско-го (при Сахалинском музее)” 2004, № 7, s. 207–436.
Коссович И. Греческо-русский словарь, для семи книг «Одиссеи» (А, Е, Z, I, К, Л, М). Издания г-на Ежевского, пересмотренный, пополненный и изданный старшим учителем 1-й Московской гимназии, магистром И. Коссовичем. Москва: Универитетская типография, 1848.
Коссович И.А. Греческо-русский словарь. Москва: Синодальная типография, 1858.
Коссович К.А., Коссович А.И. Греко-русский словарь. T. 1–2. Москва: изданный иждивением департамента Народного Просвещения, 1848.
Коссович К.А. Несколько слов о Cанскрито-Pусском Cловаре. „Известия Императорской Ака-демии наук по Отделению русского языка и словесности” 1854, t. 3, s. 207–224.
Коссович К.А. Санскрито-русский словарь. Санкт-Петербуpг, 1854.
Коссович К.А. Санскрито-русский словарь. Z. 1–3. [W:] Прибавления к «Известиям Импера-торской Академии Наук». Санкт-Петербуpг, 1854–1856.
Коссович К.А. Легенда об охотнике и паре голубей. Извлечение из Маha’бaраты, с присово-куплением русской транскрипции, латинского перевода и санскрито-русского глоссария. Санкт-Петербуpг: Типография Академии наук, 1859.
Коссович К.А. Четыре статьи из Зендавесты, с присовокуплением транскрипции, русскаго латинскаго перебодов, объяснений, критических примечаний, санскритскаго перевода сравнительнаго глоссария. Труды восточного оттеделния Императорского археологиче-ского общества. T. 8. Санкт-Петербург: Типография Императорской Академии наук, 1861.
Коссович К.А. Еврейская хрестоматия, с ссылками на грамматику Гезениуса и глоссарием еврейско-русским. Санкт-Петербуpг: Типография Академии наук, 1875.
Кузнецов А.П. Вклад И.А. Гошкиевича в становление русско-японских отношений в XIX веке. Санкт-Петербургский государственный университет. Восточный факультет. Кафедра истории стран Дальнего Востока. Санкт-Петербург: Санкт-Петербургский государствен-ный университет, 2007.
Озолиня Л.В. Орокско-русский словарь. Новосибирск: Издательство СО РАН, 2001. Островский А.Б., Маевич А.Ф. Словарь сахалинских нивхов Бронислава Пилсудского. „Известия Института наследия Бронислава Пилсудского (при Сахалинском музее)”. Bып. 11.
Южно-Сахалинск: Сахалинское областное книжное издательство, 2007.
Педос З. О якутских материалах Адама Шиманского в собраниях Арвива ПАН ш Варшаве. Перeвод А. Барковски, В.В. Петрушкина. Койданава: Амма – Якутск: Частное издательское товарищество Згода, 1997.
Пекарский Э.К. Словарь якутского языка. Cост. при ближайшем участии прот. Д.Д. Попова, В.М. Ионова. Bып. 1. Издан из средтсв И.М. Сибирякова. Якутск: Якутская Областная Типография, 1899.
Пекарский Э.К. Краткий русско-якутский словарь, изданный на средства Якутского област-ного статистического комитета. Якутск, 1905.
Пекарский Э.К. Словарь якутского языка, составленный Э.К. Пекарским, при ближайшем участии прот. Д.Д. Попова и В.М. Ионова. В 13 вып. Санкт-Петербург – Петроград – Ленинград: Типография Императорской Академии наук – Академии наук СССР, 1907–1930. Пекарский Э.К. Словарь якутского языка. T. 1. Вып. 1–4. Изд. 2-e. Москва: Академия наук СССР, 1958.
Пилсудский Б. Словарь сахалинских нивхов. „Известия Института наследия Бронислава Пилсудского (при Сахалинском музее)”. Bып. 11. Южно-Сахалинск: Сахалинское об-ластное книжное издательство, 2007. [Online:] <http://panda.bg.univ.gda.pl/ICRAP/ru/ pilsudski-11-1.html> (dostęp: 26.08.2016).
Прохоров А.А. Каэтан Андреевич Коссович (1814–1883) – первый санскритолог белорус-ских земель, [w:] Великое культурное наследие Индии и Беларуси. К 75-летию Пакта Рериха (Материалы Международной научно-практической конференции, Минск, 17 сен-тября 2010 г.). Минск: Право и экономика, 2011, s. 13–28. [Online:] <http://elib.bsu.by/bitstream/123456789/93078/1/Prokhorov_Kosovich.pdf> (dostęp: 28.08.2016).
Рогозинников И.К. К биографии K.A. Kocсовича. „Исторический вестник” 1888, t. 31, № 2, s. 516–518.
Старчевский А.В. Сказания иностранных писателей XVI века о России. Санкт-Петербург, 1841.
Старчевский А.В. Литература русской истории с Нестора до Карамзина. „Финский Вест-ник”. Санкт-Петербург, 1845.
Старчевский А.В. Справочный энциклопедический словарь. T. 1–12. Санкт-Петербург: Типо-графия К. Крайя, 1848.
Старчевский А.B. Спутник русского человека в Средней Азии, заключающий в себе словари (написанные русскими буквами) языков: I. Тюркского (джарагайского или узбекского) с осо-бенностями наречий: кашгарского-хивинского и туркменского. II. Киргизского (казак-ско-го). III. Татарского (казанского и оренбургского). IV. Сартского (городского, узбекского, преимущественно технического) и V. Таджикского (бухарского) с грамматическими очерками составил А. Старчевский. Санкт-Петербург: Типография и хромолитография Траншеля, 1878.
Старчевский A.B. Русский Меццофанти. Руководство как научиться говорить на иностран-ном языке в две – три недели. Составленное для французкого, немецкого и английского. Санкт-Петербург: Типография А.С. Суворина, 1886.
Старчевский А.В. Карманный стоязычный словарь. Первый опыт применeния лингвистики общественным нуждам, посредством общедоступного и наглядного ознакомления рус-ских людей. Санкт-Петербург: Типо-литография А. Пожаровой, 1887.
Cтарчевскiй А.В. Кавказскiй толмач. Переводчикъ съ русскaго на главнейшие кавказскiе языки. Заключающий в себе 27 языков: абхазский, аварский, андийский, армянский, грузинский, дарго, джарский, дидойский, ингушский, кабардинский, кубечинский, кумыцкий, лазский, лакский (казикумыцкий), лезгинский (кюринский), мингрельский, ногайский, осетинский (тагурский), осетинский (дигорский), сванетский, талышинский, татарский-кавказ-ский, тушетский, удинский, хирканский (хюркилинский), черкесский и чеченский: (по каждому языку до 2400 слов, до 300 фраз и грамматический очерк языка). Санкт-Петербургъ: Типография И.Н. Скороходова, 1891.
Cтарчевскiй A.B. Сибирскiй переводчикъ по линіи строющейcя сибирской и уссурійской желѣзныхъ дорогъ и по всѣмъ нароходнымъ сибирскимъ рѣкамъ. Санкт-Петербургъ: Ти-пография А. Пожаровой, 1893.
Старчевский А.В. Словарь древняго славянского языка, составленный по Остромирову Еванге-лию, Ф. Миклошичу, А.Х. Востокову, Я.И. Бередникову и И.С. Кочетову. Санкт-Петербург: Типография А.С. Суворина, 1899.
Тихвинский В.И. Вводные замечания к словарю К.А. Коссовича. [Online:] <http://tvitaly1.narod.ru/SSlovari.html> (dostęp: 26.08.2016).
Штернберг С.А. Нивхско-русский словарь, составленный С.А. Штернберг на основе словарной картотеки Л.Я. Штернберга [rękopis], СПФ АРАН. Ф. 282. Оп. 1. Ед. хр. 35, ss. 331.