Academic Scientific JournalsNo outline? About the need of disciplinary self-awareness of special education
Keywords:
special education, identity of special education, discontinuity of sciences, epistemological obstaclesAbstract
Building of disciplinary self-awareness in the field of special education is, as is the case with every science discipline, a historical process. The main field of reference is the idea of discontinuity of sciences, that in the philosophy of sciences has taken not only the form of temporal and epistemological discontinuity, but also that of interdisciplinary discontinuity. Setting the accent on interdisciplinary discontinuity allows us to realize that the disciplines, in their volatility, are not synchronized neither in time, nor the pace of achieving disciplinary maturity, nor the approaches towards dealing with epistemological obstacles. The analysis draws from the premise of broadening boarders of cognitive exploration in special education and focuses on the dangers to special sciences that result from „the obstacle of too broad cognition”. The outline of the discipline’s field is drawn in reference to the category of „disability issues”, which is not clear and does not separate the knowledge about special education from specificity of other disciplines. The reflection is unified by a conviction that the existence of special education (still much less its disciplinary autonomy) is clearly connected to the capacity of the discipline to self-evaluate its ability to create valuable knowledge in new fields.
Downloads
References
Bytniewski P. (2014), Filozofia nauk, czyli epistemologiczne pożytki z historii poznania naukowego, „Filozofia i nauka. Studia filozoficzne i interdyscyplinarne” t. 2, s. 113–134.
Bytniewski P. (2015), Trzy modele nieciągłego procesu historii nauk – Bachelard, Canguilhem, Foucault, „Filozofia i nauka. Studia filozoficzne i interdyscyplinarne”, t. 3, s. 241–263.
Chrzanowska I. (2015), Pedagogika specjalna. Od tradycji do współczesności, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Doroszewska J. (1981), Pedagogika specjalna, t. 1: Podstawowe problemy teorii i praktyki, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
Doroszewska J. (1981), Pedagogika specjalna, t. 2: Podstawowe problemy teorii i praktyki rewalidacji poszczególnych odchyleń od normy, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
Hejnicka-Bezwińska T. (2013), Tożsamość pedagogiki w warunkach „wielkiej zmiany kulturowej”, „Rocznik Pedagogiczny”, nr 36, s. 35–55.
Kirejczyk K. (1981), Pedagogika specjalna i pedagogika osób upośledzonych umysłowo jako nauka, [w:] Upośledzenie umysłowe – Pedagogika, red. K. Kirejczyk, PWN, Warszawa, s. 142–179.
Kirejczyk K. (red.) (1981), Upośledzenie umysłowe – Pedagogika, PWN, Warszawa.
Krause A. (2010), Współczesne paradygmaty pedagogiki specjalnej, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
Lipkowski O. (1981), Pedagogika specjalna. Zarys, PWN, Warszawa.
Sadowska S. (2008), Przemiany modeli naukowych wyjaśnień w pedagogice specjalnej jako przyczynek do dyskusji nad naturą pedagogiki specjalnej [w:] Pedagogika specjalna – koncepcje i rzeczywistość, t. 3: Socjopedagogiczne aspekty rehabilitacji osób niepełnosprawnych, red. T. Żółkowska, M. Wlazło, Wyd. Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin, s. 239–247.
Sadowska S. (2009), Humanistyczne i społeczne wymiary w sporach o kategorie teleologiczne w polskiej pedagogice specjalnej [w:] Pedagogika specjalna – koncepcje i rzeczywistość, t. 4: Wielowymiarowość
Edukacji i rehabilitacji osób z niepełnosprawnością, T. Żółkowska, I. Ramik-Mażewska (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin, s. 49–58.
Sadowska S. (2009), Podstawy budowania wiedzy w pedagogice specjalnej – zarys analityczno-syntetyczny [w:] Pedagogika specjalna – koncepcje i rzeczywistość, t. 5: W kręgu niepełnosprawności – teoretyczne i praktyczne aspekty poszukiwań w pedagogice specjalnej, T. Żółkowska, L. Konopska (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin.
Sadowska S. (2010), W poszukiwaniu potencjału uprawiania pedagogiki specjalnej – perspektywa naukoznawcza i metodologiczna [w:] Pedagogika specjalna – tak wiele pozostaje tajemnicą, S. Przybyliński (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn, s. 221–232.
Sadowska S. (2012),W kręgu spięć, rozterek i potencjału uprawiania pedagogiki specjalnej, „Szkoła Specjalna”, nr 4, s. 260–268.
Sękowska Z. (2001), Wprowadzenie do pedagogiki specjalnej, Wyd. Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa.
Speck O. (2005), Niepełnosprawni w społeczeństwie. Podstawy ortopedagogiki, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
Szumski G. (2009), Pedagogika specjalna i system kształcenia osób z niepełnosprawnościami w Polsce [w:] Pedagogika specjalna. Podręcznik akademicki, t. 2, A. Firkowska-Mankiewicz, G. Szumski (red.), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Ziedler W. (2005), Przedmowa do wydania polskiego [w:] Niepełnosprawni w społeczeństwie. Podstawy ortopedagogiki, O. Speck, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
