Psalm 130 w tłumaczeniu mistrzów słowa: Leopolda Staffa, Romana Brandstaettera i Czesława Miłosza. Translatorska rywalizacja czy pokora wobec oryginału?

Abstrakt

Artykuł jest poświęcony analizie trzech polskich tłumaczeń Psalmu 130, których dokonali mistrzowie słowa: Leopold Staff, Roman Brandstaetter i Czesław Miłosz. Są to przekłady dwudziestowieczne, osadzone w odmiennych epokach literackich. Przekład Leopolda Staff ukazał się przed II wojną światową, w 1937 roku, dwa pozostałe – już po okresie okupacji niemieckiej: w latach 1968 i 1979. Wszystkim twórcom ze względu na wiek biologiczny nie były obce tradycje młodopolskie, lecz fakt ten nie zdominował rozwiązań translatorskich i nie wpłynął ani na semantyczne, ani na stylistyczne udziwnienie translatu. W przeanalizowanych wersjach nie występują zatem istotne rozbieżności stylistyczno-semantyczne, ale wersety piąty i szósty w tłumaczeniu Staffa różnią się wyraźnie od słownych wyborów Brandstaettera i Miłosza. Przyczyna odmienności tkwi w wyborze podstawy translacji: dla Staffa była to Wulgata, dla dwóch pozostałych – Biblia hebrajska. W ocenie autora w zaprezentowanych tłumaczeniach nie ma śladów twórczej rywalizacji, można natomiast dostrzec zrównoważone dążenie przekładowców do zachowania dyscypliny formalnej i znaczeniowej, co świadczy o pokornym pochyleniu się nad tekstem, który służył im za podstawę tłumaczenia.